تشریح برنامه‌های منطقه آزاد انزلی در حفاظت از محیط زیست

رویداد۲۴ مدیریت محیط زیست منطقه آزاد انزلی در اواخر اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ فعالیت خود را شروع کرد و از همان زمان فعالیت‌هایی مانند حفظ، احیاء و توسعه محیط زیست، انجام آزمایشات پایش آلودگی بندر کاسپین، پاکسازی دوره‌ای سواحل منطقه با مشارکت مردمی و گروه‌های مردم نهاد و جانمایی المان‏‌های گردشگری، اجرای طرح تولید محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک در منطقه (با محوریت برنج) و … را در دستور کار خود قرار داد.

* منطقه آزاد انزلی یکی از زیباترین مناطق آزاد کشور است که مناظر طبیعی فراوانی دارد؛ از نظر جنابعالی ظرفیت‌های برتر محیط زیستی منطقه آزاد انزلی که آن را از سایر مناطق جدا می‌کند شامل چه مواردی است؟

– یکی از مهمترین موهبت‌های طبیعی که منطقه آزاد انزلی را ویژه می‌کند، وجود جنگل فتاتو و امیر بکنده به عنوان پهنه سبز اکولوژیک در این منطقه است که باقی مانده جنگل­‌های هیرکانی است و به تازگی هم در یونسکو ثبت شده و این دو پهنه جنگلی از آخرین بازمانده‌های جنگل‌های ساحلی جنگل‌های هیرکانی در کشور محسوب می‌شود.

از دیگر سو، همجواری منطقه آزاد انزلی با تالاب بین­ المللی انزلی، مجاورت با ساحل دریای خزر، مجاورت با اولین پارک ملی خشکی دریایی کشور یعنی پارک بوجاق، تنوع گونه­‌های گیاهی و جانوری در منطقه، وجود شالیزار‌های وسیع که یک بستر سبز ایجاد کرده و می­‌تواند ارتباط اکولوژیک با تالاب و جنگل و سایر لکه­‌های سبز پراکنده را فراهم کند از مزیت‌های این منطقه است.

---

وجود شرایط آب و هوایی معتدل و شرایط اقلیمی خاص به دلیل وجود دریا، وجود رودخانه‌های متعدد با دبی آب دائمی در منطقه، ایجاد بستر سبز و امکان برقراری ارتباط اکولوژیک با جنگل و تالاب و لکه‌های سبز پراکنده در محدوده، حضور پرندگان مهاجر در برخی فصول سال در سطح منطقه، وجود آب‌بندان‌های متعدد در منطقه که میراثی ماندگار از ساکانه‌های استحصال آب باران در شمال کشور است و ارزش‌های اکولوژیکی فراوانی دارد، حفاظت از محیط زیست این منطقه را واجب‌تر می‌کند.

* با توجه به ظرفیت‌های بی نظیر و بین المللی بودن برخی از آن‌ها مانند تالاب انزلی، این منطقه چه برنامه‏‌هایی برای حفاظت از این موهبت‌های خدادادی در دستور کار دارد؟

– تالاب بین المللی انزلی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست کشور است که عمده فعالیت‏‌های منطقه در این زمینه صیانت از حریم این تالاب و مدیریت پسماند روستا‌های حاشیه این تالاب است. توانمندسازی جوامع محلی به ویژه زنان روستا‌های حاشیه تالاب با حمایت از طرح‌های بوم گردی و گردشگری پایدار از اهداف عمده منطقه جهت ارتقاء معیشت خانوار‌ها و صیانت از این میراث طبیعی است.

* آیا برنامه‌هایی در زمینه فرهنگ سازی در خصوص محیط زیست و استفاده از آن چه برای بومیان و چه برای گردشگران تاکنون داشته اید؟ برای آینده برنامه شما در این زمینه چیست؟

– از جمله فعالیت‌های ما در این زمینه انتشار بروشور، برگزاری جشنواره‌های محیط زیستی همچون جشنواره روز دریای کاسپین، برگزاری مسابقات نقاشی و کاردستی‌های بازیافتی در سطح مدارس منطقه، پاکسازی سواحل با همکاری سازمان‌های مردم نهاد که اثرگذاری بسیاری بر گردشگران داشته و موجب همراهی آنان با دوستداران طبیعت شده است، اجرای طرح آموزشی اجرایی مدیریت بهینه پسماند در سطح ۸ روستای پایلوت با اصلاح الگوی مصرف، کاهش حداکثری زباله‌تر خانگی با انجام تولید کمپوست خانگی، بازیافت زباله‌های بازیافت و … طی دوسال گذشته است.

همچنین برپایی دو کارگاه تولید کود ورمی کمپوست در دو روستای منطقه و برگزاری دوره‌های آموزشی مقابله با آنفولانزای فوق حاد پرندگان نیز از فعالیت‌های این مجموعه است.

اجرای طرح پایلوت سیستم تصفیه فاضلاب روستایی خانگی و همچنین اجرای طرح آموزشی – تولیدی محصولات ارگانیک با محوریت برنج در سطح ۱۵ هکتار که سومین سال از اجرای این طرح به اتمام رسیده و هر سه سال برنج‌های تولید شده توانسته است استاندارد مربوطه را اخذ کند.