لحظه کتابت فرمان مشروطه در حضور مظفرالدین شاه
رویداد۲۴ تصویر ثبت شده در کاخ صاحبقرانیه که مظفرالدین شاه در آن مشغول صدور فرمان مشروطه است و اعلم الدوله ثقفی پزشک ویژه شاه در حال کتابت آن است.
۱۱۴ سال پیش در چنین روزی انقلاب مشروطه ایران به ثمر نشست و مظفرالدین شاه فرمان تشکیل پارلمان را امضا کرد. اهدف اصلی مشروطه عبارت بودند از اولا محدود کردن قدرت شاه و ایجاد حکومت قانون و دوما تاسیس دولت مدرن در قالب نظریه حقوقی دولت-ملت.
مبارزه برای مشروطه‌خواهی از نیمه حکومت ناصرالدین شاه آغاز شد و سرانجام مبارزه ایرانیان به انجام رسید و در چهاردهم مرداد ماه ۱۲۸۵ هجری شمسی مظفرالدین شاه فرمان تشکیل پارلمان را امضا کرد.
بیشتر بخوانید: مظفرالدین شاه یکسال پیش از امضای فرمان مشروطه
فرمانی که شاه صادر کرد بدین شرح است:
«جناب اشرف صدراعظم
از آن جا که حضرت باری تعالی جل‌شأنه سررشته ترقی و سعادت ممالک محروسه ایران را به کف کفایت ما سپرده و شخص همایون ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی و رعایای صدیق خودمان قرار داده، لهذا در این موقع که ارادۀ همایون ما بر این تعلق گرفت که برای رفاهیت و امنیت قاطبه اهالی ایران و تشیید مبانی دولت، اصلاحات مقننه به مرور در دوائر دولتی و مملکتی به موقع اجرا گذارده شود، چنان مصمم شدیم که مجلس شورای ملی از منتخبین شاهزادگان قاجاریه، علماء، اعیان، اشراف، ملاکین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه تهران تشکیل و تنظیم شود که در مهام امور دولتی و مملکتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه را به عمل آورده به هیئت وزرای دولتخواه ما در اصلاحاتی که برای سعادت و خوشبختی ایران خواهد شد اعانت و کمک لازم را بنماید و در کمال امنیت و اطمینان عقاید خود را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات قاطبه اهالی مملکت به توسط شخص اول دولت به عرض برساند که به صحه همایونی موشح و به موقع اجرا گذارده شود. بدیهی است که به موجب این دستخط مبارک نظامنامه و ترتیبات این مجلس و اسباب و لوازم تشکیل آن را موافق تصویب و امضای منتخبین از این تاریخ معین و مهیا خواهد نمود که به صحۀ ملوکانه رسیده و بعون‌الله تعالی مجلس شورای ملی مرقوم که نگهبان عدل است افتتاح و به اصلاحات لازمۀ امور مملکت و اجرای قوانین شرع مقدس شروع نماید و نیز مقرر می‌داریم که سواد دستخط مبارک را اعلان و منتشر نمایند تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما که تماماً راجع به ترقی دولت و ملت ایران است کماینبغی مطلع و مرفه‌الحال مشغول دعاگوئی دوام این دولت و این مجلس بی‌زوال باشند.
در قصر صاحبقرانیه به تاریخ چهاردهم جمادی‌الثانیه ۱۳۲۴ هجری در سال یازدهم سلطنت ما»
در این فرمان آمده بود «شاهزادگان قاجاریه و علما و اعیان و اشراف و ملاکین و تجار و اصناف» و در واقع اشاره‌ای به دیگر طبقات مردم نشده بود، به همین دلیل نمایندگانِ بست‌نشینان در باغ سفارت بریتانیا از شاه خواستند فرمان دیگری در تکمیل صادر کند و از ملت نام برد. شاه نیز چنین کرد و در این فرمان به عبارت «منتخبین ملت» اشاره کرد. فرمان دوم به خط زیبای قوام السلطنه نگاشته شد و شاه امضایش کرد.
