تاریخ انتشار: ۰۹:۵۲ - ۱۲ آذر ۱۳۹۹

نکات حقوقی درباره هدایای نامزدی که باید بدانید

 بر اساس ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی، اصولا هدایای دوران نامزدی در صورت به هم خوردن، قابل مطالبه است، اما استثنائاتی هم وجود دارد.

مشاوره حقوقی آنلاین/ نکات حقوقی درباره هدایای نامزدی که باید بدانید

رویداد۲۴   نامزدی عمل حقوقی جایز است؛ یعنی هر یک از طرفین به هر دلیلی می‌توانند آن را بر هم بزنند و هیچ کدام از طرفین نمی‌توانند به صرف نامزد بودن، طرف مقابل خود را مجبور به ازدواج کنند.

این نکته را هم باید در نظر گرفت که اگر شخصی پس از شناخت نسبت به طرف مقابل و خانواده او، نامزدی را بر هم بزند، مرتکب تقصیری نشده که بتوان از او خسارت گرفت مگر آنکه اقدامات شخص از ابتدا بر مبنای فریب‌کاری و برای آزار و ضرر رساندن صورت گرفته باشد که در این صورت ملزم به جبران خسارت است.

طبق ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی، صرف قول و قرار مرد و زن برای ازدواج (نامزدی)، هیچ علقه‌ای بین آن‌ها برقرار نمی‌کند و در واقع تعهد به عقد نکاح و زناشویی الزام‌آور نیست.

مخارج دوران نامزدی

متداول است که در دوران نامزدی، زوج و زوجه برای یکدیگر هدایایی می‌خرند؛ مثلا خانواده مرد، انگشتری را در عرف به انگشتر نامزدی معروف است، به عروس هدیه می‌دهند.

حالا فرض کنید زن و مردی ۶ ماه نامزد یکدیگر بوده‌اند و هنوز عقد نکاح منعقد نشده که به هر دلیلی، نامزدی آن‌ها بر هم می‌خورد. اکنون سوال این است که آیا در صورت بر هم خوردن نامزدی، طرفین می‌توانند هدایایی که به یکدیگر داده‌اند پس بگیرند؟

در ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی آمده است: هر یک از نامزد‌ها می‌تواند در صورت برهم خوردن وصلت منظور، هدایائی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایائی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می‌شود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.

بر اساس این ماده، اصل بر این است که هدایای دوران نامزدی در صورت به هم خوردن آن، قابل مطالبه است، اما استثنائات و شرایطی وجود دارد.

نخست اینکه عین هدایا موجود باشد؛ بنابراین اگر عین آن‌ها وجود نداشته باشد که البته طرفین معمولا هدایایی مانند طلا را نگه می‌دارند؛ قیمت آن قابل مطالبه است. هدیه اگر جزو اموالی باشد که معمولا نگه داشته نمی‌شود و به عبارتی مصرفی است، مانند لباس و عطر و ... قیمت آن قابل مطالبه نیست.


بیشتر بخوانید: نکات حقوقی مهم درباره طلاق توافقی

نحوه قسط‌بندی مهریه به چه صورت است؟


اگر عین مالی که معمولا نگهداری می‌شود مثل طلا، موجود نباشد و بدون تقصیر، تلف شده باشد در این صورت قیمت یا مثل قابل مطالبه نیست. در صورتی هم که با تقصیر طرف مقابل تلف شده باشد، دو حالت متصور است؛ اگر فرد فوت شده باشد، قیمت یا مثل قابل مطالبه نیست و اگر فرد فوت نشده باشد، قیمت یا مثل قابل مطالبه است.

چرا هدایای نامزدی قابلیت مطالبه دارد؟

در این ارتباط، حقوقدانان و علمای حقوق معتقدند که هدایای نامزدی نوعی «هبه» است، اما هبه‌ای که یک شرط ضمنی دارد.

در ارتباط با هدایای مصرف شدنی، هبه به طور قطعی انجام می‌شود، اما در مورد هدایای مصرف نشدنی مانند طلا و سایر هدایای مانند آن، هبه مقید به یک شرط است و به عبارتی شرط تملیک قطعی آن ازدواج است و چنانچه ازدواج صورت نگیرد، تملک هبه نیز منحل می‌شود.

خواستگاری کردن از نامزد دیگری

در این رابطه دو حالت متصور است؛ خواستگاری کردن قبل از موافقت و بعد از موافقت. فقها در مورد خواستگاری از نامزد دیگری که هنوز خود او یا قائم‌مقام قانونی وی، موافقت‌شان را اعلام نکردند، منع و حرمتی قائل نشده‌اند بنابراین می‌توان از زنی که قبلا از سوی مردی مورد خواستگاری قرار گرفته، ولی هنوز موافقت خود را اعلام نکرده، خواستگاری کرد.

ولی در خصوص خواستگاری از زنی که قبلا از سوی مردی مورد خواستگاری قرار گرفته و او نیز موافقت خود را اعلام کرده، مشهور معتقدند که حرام است.

در هر صورت باید این مساله را در نظر داشت که طب قانون، خواستگاری، وقوع عقد نکاح نیست بلکه مقدمه‌ای برای وقوع آن است و خواستگاری کردن نیز به لفظ صورت می‌گیرد یا به کنایه (خوستگاری ضمنی).

یکی از مشکلات این روزهای مردم روند طولانی مراجعه به مراکز حقوقی برای دریافت مشاوره است؛ برای رفع این مشکل می‌توان از مشاوره حقوقی آنلاین استفاده کرد.

منبع: ایرنا
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
نظرات شما
پیشخوان