شناسنامه و نکات حقوقی آن
رویداد۲۴ حقـوق ثبـت احوال، از اهمیت خاصی برخـوردار اسـت، زیرا یکـی از حقـوقی است کـه از ابتـدای حیـات فـرد تـا حتـی پـس از مـرگ، در کنار اوست و قواعـد خاصـی را بـرای چگونگـی ثبـت وقایـع و اطلاعـات مهـم هر شخصی در طـول زندگـی ارائـه میدهـد. از آنجا که اسـتفاده از حقـوق فـردی و اجتماعـی افـراد و همچنیـن شـناخت تکالیـف و بـه اجـرا درآوردن ایـن حقـوق و تکالیـف را آسان میکنـد بنابراین نقـش مهمـی در زندگـی انسـانها دارد. در مجله دلتا حقـوق ثبـت احـوال از جهات گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و به نکات مهمی اشاره شده است.
سازمان متولی صدور شناسنامه
سازمان ثبت احوال موظف است وقایع مهم و اساسی زندگی هر فرد اعم از ولادت، ازدواج، طلاق، رجوع، بذل مدت در ازدواج موقت و وفات را ثبت و نسبت به صدور شناسنامه و تسلیم آن به متقاضی اقدام کند. این سازمان زیرمجموعه وزارت کشور به شمار میرود.
تغییر نام خانوادگی در شناسنامه
نام خانوادگی از حقوقی است که برای هر فردی تعیین می‌شود و شخص دیگری حق انتخاب آن نام را ندارد مگر اینکه از صاحب نام اجازه بگیرد. تغییر نام خانوادگی در سازمان ثبت احوال کشور انجام میگیرد. همچنین این حق به وراث به ارث میرسد. زن میتواند در صورت موافقت همسر از نام خواندگی او استفاده کند، و باید این نکته را در نظر داشت که در صورت طلاق، زن در صورتی میتواند از نام شوهر استفاده کند که اجازه وی را کسب کرده باشد.
نکات ضروری از قانون ثبت احوال
اگر اعلام‌کننده مادر باشد، نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود.
اگر پدر و مادر کودک نامعلوم باشند، نام خانوادگی فرضی برای کودک انتخاب می‌شود. البته فرضی بودن نام در شناسنامه کودک منعکس نخواهد شد.
نام باید متناسب با جنسیت فرد انتخاب شود و معنی و مفهوم زیبایی داشته باشد. به طوری که در عرف و قوانین جامعه پسندیده و متناسب باشد.
تغییر نام و پیوستن فرد از ادیان دیگر به اسلام و سایر تغییرات در شناسنامه ثبت می‌شود.
شناسنامه افرادی که به سن ۱۵ سال تمام برسند باید حاوی عکس صاحب شناسنامه در همان سال باشد. در ۳۰ سالگی نیز عکس صاحب شناسنامه میبایست تجدید شود.
در صورتیکه صاحب شناسنامه مقیم خارج از کشور و شناسنامه در آن کشور صادر شده باشد یا این که در ایران صادر و شکایتی مطرح شود، رسیدگی به دعاوی مطرح شده در دادگاه عمومی تهران صورت میپذیرد.
وظیفه هئیت حل اختلاف چیست؟
در سازمان ثبت احوال هیئتی به نام هیئت حل اختلاف وجود دارد که به این امور مطرح شده زیر رسیدگی میکند:
باطل کردن شناسنامههایی که بیگانگان مورد استفاده قرار دادهاند.
رفع اشتباهات ناشی از تحریر، ضمن ثبت وقایع در شناسنامه
ابطال اسناد مکرر یا نامعلوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغییر نامهای ممنوع
حذف کلمات زاید و غیرضروری یا ناشی از اشتباه در شناسنامه
تصحیح اشتباهات مندرج در دفاتر ثبت کل
افراد میتوانند از تصمیماتی که در هیئتهای حل اختلاف گرفته می‌شود در دادگاه‌های عمومی محل اقامت خود شکایت کنند و رأی صادره قابل تجدیدنظر است.
