۱۰ درصد از آب سد طالقان در راه تهران | خطر بی‌آبی از سر تهران رفع می‌شود؟

رویداد ۲۴| منیره چگنی: با تشدید بحران کم‌آبی در تهران، بار دیگر پروژه انتقال آب از سد طالقان به پایتخت در مرکز توجه قرار گرفته است؛ طرحی که اگرچه می‌تواند حدود ۱۰ درصد نیاز آبی تهران را پوشش دهد، اما با انتقاد‌هایی در استان قزوین روبه‌رو شده است. این در حالی است که نگاهی به سوابق فنی، اهداف طراحی سد و اسناد رسمی نشان می‌دهد سهم تهران از این منبع آبی، کاملاً قانونی، مستند و از ابتدا در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ شده بوده است.

بر اساس اطلاعات به دست آمده توسط خبرنگار رویداد ۲۴، قرار است سالانه ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیون مترمکعب آب از سد طالقان به تهران منتقل شود؛ عددی که معادل ۱۰ درصد نیاز آبی سالانه پایتخت است. این سهم، نه فقط برای پایداری شبکه آب شرب تهران حیاتی است، بلکه از نظر قانونی و فنی نیز بخشی از اهداف از پیش‌تعیین شده ساخت سد به شمار می‌رود.

سد طالقان برای چه ساخته شد

عملیات اجرایی انتقال آب از رودخانه طالقان به دشت قزوین در سال ۱۳۴۸ با احداث سد انحرافی سنگبان و تونل ۹کیلومتری به سمت زیاران آغاز شد. در همان زمان، مطالعات اولیه احداث سد مخزنی برای کنترل سیلاب‌ها و ذخیره آب کلید خورد. با این حال، پروژه ساخت سد مخزنی طالقان به دلایل گوناگون تا سال ۱۳۸۱ به تعویق افتاد و سرانجام در سال ۱۳۸۵ به بهره‌برداری رسید.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در وب سایت «شرکت آب منطقه‌ای تهران"چهار هدف اصلی ساخت سد طالقان اینگونه ذکر شده است:

۱. تأمین آب کشاورزی دشت قزوین

۲. تأمین آب شرب شهر‌های تهران و کرج

۳. تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی قزوین

۴. کنترل سیلاب‌های فصلی رودخانه طالقان

بیشتر بخوانید: اوضاع وخیم آب تهران | کسی فریادهای پایتخت را نمی‌شنود!

موقعیت جغرافیایی سد طالقان که در ۱۳۵ کیلومتری شمال‌غرب تهران واقع شده و نزدیکی آن به خطوط انتقال آب شرب پایتخت، از ابتدا دسترسی تهران به این منبع را امکان‌پذیرکرده است که یکی از مهمترین اولویت‌ها برای تامین منابع آبی تهران به شمار می‌آید. علاوه بر اینکه وجود نیروگاه برق‌آبی منحصربه‌فردی در زیر دریاچه سد، با ظرفیت ۱۷/۸ مگاوات و تولید سالانه ۶۱ گیگاوات ساعت برق، نشان از اهمیت ملی این سازه دارد.

بیشتر بخوانید: بحران آبی پایتخت روز به روز جدی‌تر می‌شود

سهم قانونی تهران از آب طالقان

بر اساس این گزارش از ابتدا قرار نبوده استان قزوین سهمی از آب سد طالقان داشته باشد و این سد با توجه به اهدافی که در اسناد رسمی آن ذکر شده برای تامین نیاز‌های آبی تهران و کرج احداث شده بود، اما یکی از نمایندگان مجلس ادوار قزوین با اعمال فشار توانست بخشی از ذخیره آبی این سد را به سوی زادگاه خود (الموت) قزوین روانه کند.

با این وجود، برخی جریان‌ها در استان قزوین تلاش دارند با برجسته‌سازی مخالفت‌ها، پروژه‌ای ملی را به چالشی محلی تبدیل کنند. یکی از کارشناسان آگاه به روند‌های سیاست‌گذاری در حوزه آب گفت: «پرداختن شتاب‌زده و رسمی به این موضوع از سوی فعالان، می‌تواند حساسیت‌های غیرضروری ایجاد کند. در حالی‌که حق تهران بر آب طالقان کاملاً تعریف‌شده است، اولویت فعلی آرام‌سازی فضا و تمرکز بر مدیریت علمی منابع آب کشور است.»

اخذ مجوز محیط زیست

هرچند بنابه اعلام رئیس اداره حفاظت محیط زیست کرج برای پروژه انتقال آب از طالقان به بیلقان مجوز زیست محیطی اخذ شده است و به صورت دوره‌ای شاخص‌های این پروژه بررسی می‌شود به نظر می‌آید نگرانی‌هایی که منجر به راه اندازی کارزاری در جهت مخالفت با این پروژه است با هدف ایجاد ناآرامی و تشویش اذهان عمومی است.

در نهایت باید گفت، امنیت آبی پایتختی با جمعیت بیش از ۹ میلیون نفر، موضوعی ملی و نه استانی است. در شرایطی که اقلیم ایران هر روز خشک‌تر می‌شود، بیش از هر چیز، به عقلانیت، هم‌افزایی و نگاه عادلانه به منابع مشترک نیاز داریم؛ نه اختلاف‌افکنی و جنجال‌سازی محلی.