پشت پرده افزایش دو برابری قیمت سیمان؛ تعطیلی کارخانه‌ها، بورس کالا و دلالان!

رویداد۲۴| منیره چگینی: قیمت سیمان طی یک ماه گذشته تقریباً دو برابر شده و از پاکتی ۱۱۵ هزار تومان به ۲۳۰ هزار تومان رسیده است. این افزایش ناگهانی، نگرانی‌هایی در بازار ساخت‌وساز ایجاد کرده و توجه رسانه‌ها و کارشناسان را به دلایل پشت پرده آن جلب کرده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعددی در این جهش قیمتی نقش داشته‌اند؛ از جمله تعطیلی و کاهش تولید کارخانه‌های سیمان به‌دلیل قطعی برق و ناترازی انرژی، ابلاغیه جدید بورس کالا در مورد نحوه قیمت‌گذاری سیمان، و ورود دلالان به بازار بورس کالا از مسیر‌های تازه.

ارتباط تعطیلی کوره‌های تولید سیمان و ناترازی انرژی

تجارت نیوز در خبری اعلام کرده، قطعی برق و ناترازی انرژی در کشور باعث کاهش تولید سیمان و افزایش قیمت آن شده است. بر اساس گزارش‌ها، ۷۲ کوره سیمان در کشور به دلیل قطع برق، تولید را متوقف کرده‌اند. بازیگران بازار مسکن معتقدند این محدودیت‌ها نه تنها به زیان تولیدکنندگان است، بلکه باعث افزایش قیمت مصالح ساختمانی و در نتیجه افزایش هزینه ساخت مسکن می‌شود، اما کارشناسان اقتصادی نظر دیگری دارند.

سهم اندک سیمان در بهای تمام‌شده مسکن

کارشناسان تأکید دارند که افزایش قیمت سیمان تأثیر قابل‌توجهی بر بهای نهایی مسکن ندارد. مجید گودرزی، کارشناس اقتصاد مسکن، در گفت‌وگویی با «رویداد ۲۴» گفت: «سهم سیمان در هزینه ساخت مسکن تنها نیم درصد است. حتی با افزایش صددرصدی قیمت آن، اثر نهایی بر قیمت مسکن حداکثر یک درصد خواهد بود».

گودرزی در واکنش به نگرانی‌های فعالان حوزه مسکن، گفت: «تمرکز بر قیمت سیمان و مصالح، تنها بخشی از مشکل را نشانه می‌گیرد. علت اصلی بحران مسکن، احتکار زمین، سیاست‌های نادرست ارزی و نبود نظارت مؤثر دولتی است».

او تأکید کرد: «در شهر‌هایی مانند تهران، حدود ۸۵ درصد از قیمت مسکن به زمین و مجوز‌ها مربوط می‌شود و بدون اصلاح سیاست‌های حوزه زمین، هیچ راهکار کوتاه‌مدتی نمی‌تواند بحران را مهار کند.»

سوءاستفاده دلاری و دستکاری بازار

این کارشناس اقتصادی علاوه بر این گفت: «برخی از تولیدکنندگان داخلی نیز با فروش دلاری سیمان در بازار داخلی، تلاش دارند تا قیمت‌ها را به شکل مصنوعی بالا ببرند. این رفتار سوداگرانه تنها به زیان تولیدکنندگان واقعی است».

ابلاغیه جدید بورس کالا

بر اساس گزارش‌ها، تغییرات جدید در نحوه قیمت‌گذاری و عرضه سیمان در بورس کالا نیز از دیگر عواملی است که به این آشفتگی دامن زده است. برخی کارشناسان معتقدند دستورالعمل‌های جدید نه‌تنها موجب شفافیت نشده، بلکه مسیر را برای ورود واسطه‌ها و دلالان به بازار رسمی هموار کرده است.

گودرزی در ادامه می‌گوید: «ورود برخی واسطه‌گران به بورس کالا و تلاش برای فروش دلاری سیمان در بازار داخلی یکی از مهمترین عوامل این بحران در بازار سیمان است. این اقدام، باعث افزایش مصنوعی قیمت‌ها و برهم‌زدن تعادل میان عرضه و تقاضا شده است».

چه باید کرد؟

در شرایط فعلی، بازار مسکن و مصالح ساختمانی بیش از هر زمان دیگری نیازمند نظارت مؤثر، سیاست‌گذاری هوشمندانه و برخورد با سوداگری است. دولت باید با جدیت بیشتری وارد عمل شود و از التهابات مصنوعی جلوگیری کند.

اصلاح ساختار قیمت‌گذاری در بورس کالا، جلوگیری از فروش دلاری محصولات داخلی، افزایش شفافیت در زنجیره تأمین و تولید، و مهم‌تر از همه، سیاست‌گذاری دقیق در حوزه زمین، از جمله اقداماتی است که می‌تواند از گسترش بحران جلوگیری کند.