فضاسازی رادیکالها در میانه جنگ ؛ چرا خروج از NPT مهم است؟
رویداد۲۴| در حالی که چهار روز از حمله مستقیم اسرائیل به خاک ایران میگذرد، در ایران دباره خروج از NPT خبرسازی میشود. همین چند دقیقه قبل بود که برخی رسانهها از رای مثبت مجلس شورای اسلامی به خروج جمهوری اسلامی از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خبر دادند؛ تصمیمی که میتواند آغاز دورهای پرمخاطره برای سیاست خارجی ایران و امنیت منطقه باشد. در ادامه اما فداحسین مالکی عضو کمیسیون امنیت ملی در گفتوگو با روزپلاس خبر منتشر شده درخصوص تصویب خروج ایران از NPT توسط نمایندگان مجلس را تکذیب کرد.
انتشار این خبر و تکذیب آن اما از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا در روزهای گذشته هم شاهد فضاسازی برخی چهرهها و رسانههای طیف رادیکال از حمید رسایی گرفته تا کیهان برای اتخاذ این تصمیم بودهایم. در شرایطی که مذاکرات هستهای به بنبست خورده، حملات نظامی اسرائیل به زیرساختهای ایران ادامه دارد و سیگنالهای دیپلماتیک نادیده گرفته میشود، قطعا تهران با ترک یکی از مهمترین معاهدات بینالمللی، پیام مهمی را به دنیا خواهد داد.
چرا خروج از NPT مهم است؟
حمله جمعهشب اسرائیل به خاک ایران، از نظر بسیاری از ناظران، نقطه پایانِ «صبر راهبردی» تهران بود. حملهای که از نگاه مقامات جمهوری اسلامی، با چراغ سبز آمریکا انجام شد و هیچ محکومیت جدی بینالمللی در پی نداشت.
پیش از آن هم مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا با وساطت عمان برای احیای توافق هستهای عملاً بینتیجه مانده بود و شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با صدور قطعنامهای دیگر علیه ایران نشان داد که رایزنیهای جاری شانسی برای موفقیت ندارد. مجموعهای از این شرایط، فضا را برای این مهیا میکند که برخی به اتخاد تصمیمی بنیادین مثل خروج از NPT و توقف همکاری با آژانس اصرار کنند.
NPT چیست ؟
معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) سندی بینالمللی است که سه اصل دارد:
کشورها متعهد میشوند به دنبال سلاح هستهای نروند.
دارندگان سلاح اتمی متعهد به خلع سلاح تدریجی میشوند.
کشورها حق دارند از انرژی هستهای به شکل صلحآمیز استفاده کنند.
ایران از دهه ۷۰ میلادی به این پیمان پیوسته و تمام فعالیتهای هستهایاش تحت نظارت آژانس انجام شده است. اما حالا، با رأی امروز مجلس، ایران دیگر خود را متعهد به این چارچوب نمیداند.
ایران به کدام مسیر میرود؟
پس از اتخاذ چنین تصمیم، پرسش اصلی این خواهد بود که ایران به کدام سو میرود؟ عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشور، چند روز پیش در گفتوگو با پرستیوی گفته بود: «پاسخ ایران به تجاوز قاطع است، اما اگر حملات متوقف شود، مسیر دیپلماسی باز است.» این جمله کلیدی میتواند نشانهای از تردید تهران برای حرکت به سمت رادیکالترین سناریو باشد.
اما در فضای موجود، سه مسیر اصلی قابل تصور است:
سناریوهای پیش رو؛ از ابهام تا تقابل کامل
سناریوی اول: مسیر هستهای بیقید و شرط
ایران محدودیتهای فنی را کنار میگذارد، سطح غنیسازی را افزایش میدهد و هیچ همکاریای با آژانس انجام نمیدهد. این مسیر، بیشترین تبعات بینالمللی را به دنبال دارد و میتواند منجر به بازگشت تحریمهای شورای امنیت شود.
سناریوی دوم: تهدید برای مذاکره دوباره
خروج از NPT صرفاً بهعنوان تاکتیک فشار در نظر گرفته میشود. ایران میخواهد طرف مقابل را مجبور کند با شرایط جدید به میز مذاکره بازگردد؛ در این حالت، اگر تحولات نظامی متوقف شود، احتمال بازگشت گامبهگام وجود دارد.
سناریوی سوم: ورود به فاز درگیری بزرگتر
در صورت ادامه حملات یا دخالت مستقیم آمریکا، خروج از NPT ممکن است به معنای آمادهسازی برای یک فاز کاملاً جدید از تنش، حتی در مسیر ساخت سلاح هستهای تلقی شود. گرچه ایران همواره این موضوع را رد کرده، اما خروج از معاهده، مسیر را برای تفسیرهای متنوع باز میگذارد.
چرخش استراتژیک ایران
خروج از NPT تکذیب شد اما اتخاذ احتمالی چنین تصمیمی، بیتردید یکی از مهمترین چرخشهای استراتژیک جمهوری اسلامی در دو دهه گذشته خواهد بود. این رویکرد به معنی آن است که ایران از قالب حقوقیای برای همکاری با آژنس و ادامه مسیر دیپلماسی خارج خواهد شد. وضعیت مورد اشاره،این پرسش را پیش روی جهان قرار میدهد که ایران بدون NPT چه جایگاهی در سیاست جهانی خواهد داشت؟ و آیا این تصمیم مقدمهای برای عبور کامل از فاز دیپلماتیک است یا تنها یک تاکتیک موقت؟
رویداددقت کن هرخبرتاییدنشده رابازنشرندهی خروج از آن پی تی یعنی چنگ باناتو وآمریکا بنابرین درانتشارخبرهادقت بیشترباید کردهرچند مجلس ۵درصدی نزدملت هیچ ارزشی ندارند 
