نقد و بررسی فیلم زمین صفر | درام سیاسی متفاوت و جذاب از سینمای هند

رویداد۲۴|  فیلم زمین صفر (Ground Zero) به کارگردانی تجاس پرابا ویجی دئوسکار در ژانر درام سیاسی، اکشن، روانشناختی یکی از آثار قابل‌توجه و متفاوت سینمای هند در سال‌های اخیر محسوب می‌شود. این فیلم با تمرکز بر بستر‌های سیاسی، نظامی و روانی، روایتی پیچیده از انسان‌هایی گرفتار در بحران ارائه می‌دهد. با حضور چهره‌های سرشناسی، چون عمران هاشمی در نقش اصلی، زمین صفر تجربه‌ای تازه در ژانر درام سیاسی-نظامی سینمای هند به شمار می‌رود؛ تجربه‌ای که با دیدگاهی انسانی و روانکاوانه به تأثیرات جنگ بر روان و رفتار انسان‌ها می‌پردازد.

فیلم نام خود را از اصطلاح «زمین صفر» گرفته است؛ مکانی که بیشترین آسیب را در پی یک انفجار یا فاجعه متحمل شده. اما در اینجا این واژه تنها معنای فیزیکی ندارد؛ بلکه ذهن و روان شخصیت اصلی نیز به زمین صفر تبدیل می‌شود؛ جایی که هویت، اخلاق و وفاداری در مرز نابودی قرار می‌گیرند.

داستان فیلم زمین صفر

زمین صفر داستان یک افسر ارتش هند به نام ستوان ویوک (با بازی عمران هاشمی) را روایت می‌کند که برای یک مأموریت نظارتی و امنیتی به منطقه‌ای ناآرام در شمال هند اعزام می‌شود؛ منطقه‌ای که درگیر تنش‌های قومی و شورش‌های محلی است. در جریان این مأموریت، او مجبور می‌شود نه‌تنها با دشمنان نظامی که با تردید‌های درونی، خاطرات دردناک گذشته و فشار‌های روانی ناشی از مأموریتش نیز دست و پنجه نرم کند.

بیشتر بخوانید: نقد و بررسی فیلم جات (Jaat)؛ اکشنی پرهیجان از سینمای هند

با پیشرفت داستان، مشخص می‌شود که مأموریت ویوک چیزی فراتر از یک وظیفه ساده نظامی است. او به راز‌هایی درباره فساد در سیستم ارتش و ارتباط برخی فرماندهان با گروه‌های شبه‌نظامی پی می‌برد. این کشف باعث می‌شود که ویوک در دوگانگی بین وظیفه نظامی و وجدان شخصی گرفتار شود. او باید انتخاب کند: سکوت یا افشا.

بازیگران فیلم زمین صفر

نقش اول فیلم را عمران هاشمی بازی می‌کند؛ بازیگری که طی سال‌های گذشته توانسته با انتخاب‌های جسورانه از قالب‌های قبلی خود فراتر رود. در زمین صفر، او شخصیتی پیچیده، چندلایه و در عین حال انسانی را به تصویر می‌کشد. ایفای نقش یک افسر آسیب‌دیده روانی که در دل مأموریتی پرتنش قرار گرفته، نیازمند درک عمیقی از جزئیات احساسی و فیزیکی بود که عمران هاشمی به خوبی از عهده آن برآمده است.

سای تمهنکار در نقش یک فعال اجتماعی محلی ظاهر شده که سعی دارد با روش‌های صلح‌آمیز از مردم منطقه دفاع کند. حضور او در فیلم، بُعد انسانی و اخلاقی داستان را تقویت می‌کند و تضادی هوشمندانه با خشونت‌های جنگی می‌سازد.

آکلوا تومر نیز در نقش یکی از نظامیان بلندپایه ارتش بازی قابل‌قبولی ارائه داده و با بازی درخشانش به ایجاد فضای مرموز و پرشک و تردید در فیلم کمک می‌کند. این ترکیب بازیگران موجب شده تا زمین صفر نه‌تنها از نظر بصری، بلکه از لحاظ روایت احساسی نیز تأثیرگذار باشد.

نقد فیلم زمین صفر

زمین صفر در میان فیلم‌های هندی که به موضوعات نظامی می‌پردازند، اثری متفاوت و عمیق به‌شمار می‌آید. برخلاف بسیاری از آثار مشابه که جنگ را در قالب هیجان یا افتخار می‌نگرند، این فیلم با دیدی فلسفی و روانشناختی، به انسان درگیر با جنگ نگاه می‌کند.

کارگردانی تجاس دئوسکار در این فیلم کاملاً حساب‌شده و دقیق است. او از لوکیشن‌های طبیعی و تاریک برای القای حس ناامنی و وحشت استفاده کرده و با تدوین سریع و نما‌های بسته، فضای ذهنی متشنج شخصیت اصلی را به خوبی بازتاب داده است.

فیلم‌نامه، با وجود موضوع سنگین، توانسته بین داستان‌گویی و پرداخت روانی تعادل ایجاد کند. دیالوگ‌ها گزیده و مؤثرند، و در لحظات حساس، سکوت و تصویر جای کلمات را می‌گیرد. از نقاط قوت دیگر فیلم، موسیقی متن است که با ریتمی سنگین و غم‌آلود، بار احساسی فیلم را دوچندان کرده است.

اما زمین صفر خالی از نقص نیست. در برخی بخش‌ها، فیلم در دام شعارزدگی می‌افتد و ریتم کند برخی صحنه‌ها می‌تواند برای مخاطب عام خسته‌کننده باشد. همچنین، پیچیدگی بیش از حد برخی عناصر روایی، گاهی مانع درک سریع پیام فیلم می‌شود. با این حال، این ایرادات در برابر عمق مضمون و کیفیت اجرا ناچیز است.

زمین صفر فیلمی‌ست تأمل‌برانگیز، تلخ و مهم؛ اثری که هم از نظر اجرا و هم محتوا فراتر از انتظارات مخاطب سینمای جریان اصلی هند ظاهر می‌شود. این فیلم نه‌تنها جنگ را به تصویر می‌کشد، بلکه پیامد‌های انسانی و اخلاقی آن را نیز زیر ذره‌بین می‌برد. برای علاقه‌مندان به سینمای اجتماعی، روان‌شناسانه و سیاسی، زمین صفر یک تجربه ارزشمند و چالش‌برانگیز است.