جدال قدرت در آلاسکا؛ صلح اوکراین در دسترس است؟
رویداد ۲۴| امروز جمعه، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، و دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، قرار است در پایگاه هوایی آلاسکا دیداری مهم و جنجالی داشته باشند. این نشست که بدون حضور نمایندگان کییف و بدون پیشبینی امضای هیچ سند رسمی برگزار میشود، محور تحلیلهای رسانهای و تجمعات حمایتی از اوکراین بوده است. اهمیت نمادین و استراتژیک آلاسکا، محل این دیدار را به نقطهای حساس در روابط بینالملل تبدیل کرده است.
مذاکرات بدون سند و پیشفرض
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، تأکید کرده است که هیچ سندی در نشست امروز امضا نخواهد شد و مذاکرات صرفاً برای تبادل نظر درباره بحران اوکراین و مسائل بینالمللی است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز گفته است: «موضع مسکو کاملاً مشخص است و با شفافیت آن را ارائه خواهیم کرد. هیچ برنامهریزی از پیش انجام نشده است.»
این اظهارات نشان میدهد که دیدار آلاسکا بیشتر فرصتی برای اعلام مواضع و تعیین خطوط قرمز است تا دستیابی به توافق فوری.
اهمیت نمادین آلاسکا
دویچه وله در گزارشی خاطرنشان کرده که انتخاب آلاسکا اهمیت نمادین و عملی دارد. نمادین از این جهت که این ایالت روزگاری بخشی از روسیه بود و فضایی بیطرفانهتر از واشنگتن برای مذاکرات فراهم میکند.
اهمیت امنیتی و حقوقی آن نیز به این خاطر است که آلاسکا خارج از حوزه صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی است؛ دیوانی که پوتین را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرده است.
آنطور که نمایندگان پوتین اعلام کردهاند، مسائل اقتصادی و منطقه قطب شمال نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت و این نشست فرصتی برای بحثهای راهبردی است.
واکنشها و تحلیلها
روزنامه نیویورک تایمز پیشبینی کرده است که حتی بدون پیشرفت فوری در موضوع اوکراین، حضور پوتین در آلاسکا فرصتی برای تثبیت تصویر قدرت روسیه در مقابل آمریکا خواهد بود.
در همین حال، تجمعاتی در حمایت از اوکراین در شهر انکوریچ برگزار شده است. شرکتکنندگان با پرچمهای اوکراین و پلاکاردهایی با مضمون «آلاسکا در کنار اوکراین ایستاده است»، مخالفت خود را با هرگونه واگذاری اراضی به روسیه اعلام کردهاند.
تحلیلگران اروپایی هشدار دادهاند که نتیجه نشست میتواند بر سیاستهای آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال اوکراین اثرگذار باشد و احتمال واگذاری بخشی از خاک اوکراین به روسیه همچنان محل نگرانی است.
سناریوهای پیشرو
با توجه به ماهیت این نشست، چند سناریوی محتمل برای امروز قابل تصور است:
۱. نمایش قدرت: مذاکرات صرفاً فرصتی برای تبادل مواضع و نمایش قدرت است و تغییر ملموسی در اوضاع اوکراین رخ نمیدهد.
۲. توافقهای غیررسمی: ممکن است دو طرف تفاهمهای کلی درباره محدودسازی عملیات نظامی یا آتشبس حاصل کنند، بدون آنکه سند رسمی امضا شود.
۳. پیام به متحدان: نتیجه نشست میتواند پیامی به اتحادیه اروپا و متحدان کییف درباره خطوط قرمز آمریکا و روسیه ارسال کند.
تحلیلها حاکی از آن است که حتی بدون دستاورد فوری، این دیدار مسیر مذاکرات و سیاستهای آینده را شکل خواهد داد.
فرصتی نمادین با پیامدهای ژئوپلیتیک محتمل
نشست امروز ترامپ و پوتین در آلاسکا با محوریت بحران اوکراین، مسائل منطقهای و جهانی و بدون حضور کییف برگزار میشود. اهمیت این دیدار بیش از نتایج فوری، نمادین و ژئوپلیتیک است و پیامدهای آن میتواند خطوط آینده مذاکرات، نقش آمریکا و روسیه در اروپا و تعادل قدرت در منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.
