آنژیوگرافی قلب چیست و چگونه انجام می شود؟
رویداد۲۴ | آنژیوگرافی قلب، یکی از مهمترین و دقیقترین روشها برای بررسی عروق کرونر و جریان خون در قلب است. این روش به پزشکان اجازه میدهد تا وضعیت رگهای قلب، تنگیها یا انسدادها و مشکلات عروقی دیگر را شناسایی کنند. معمولاً زمانی که بیمار علائمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی مفرط یا سابقه سکته قلبی دارد، پزشک انجام آنژیوگرافی را توصیه میکند.
هدف اصلی آنژیوگرافی قلب، تشخیص بیماریهای عروق کرونر، تعیین شدت تنگی یا انسداد و کمک به تصمیمگیری درباره درمان است. این درمان میتواند شامل دارو، آنژیوپلاستی با بالون، نصب استنت یا حتی جراحی بایپس قلب باشد. علاوه بر این، آنژیوگرافی میتواند برای بررسی مشکلات ساختاری قلب مانند ناهنجاریهای دریچهای یا اختلالات مادرزادی نیز به کار رود.
نحوه آمادهسازی بیمار برای آنژیوگرافی
قبل از انجام آنژیوگرافی، پزشک چند اقدام ضروری انجام میدهد. اولین قدم، گرفتن تاریخچه پزشکی کامل و بررسی حساسیتهای دارویی و غذایی بیمار است. همچنین آزمایشهای خون، نوار قلب و اکوکاردیوگرافی ممکن است انجام شود تا اطمینان حاصل شود که بیمار شرایط لازم برای این روش را دارد.
حداقل ۶ تا ۸ ساعت قبل از آنژیوگرافی، بیمار باید از خوردن و نوشیدن خودداری کند. مصرف داروها نیز ممکن است طبق دستور پزشک محدود یا تنظیم شود. در برخی موارد، آرامبخش سبک برای کاهش اضطراب بیمار قبل از شروع فرآیند تزریق میشود.
مراحل انجام آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی قلب معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود و بیمار هوشیار است. روش معمول به این صورت است که پزشک یک لوله نازک و انعطافپذیر به نام کاتتر را از طریق یک شریان بزرگ، معمولاً در کشاله ران یا مچ دست، وارد بدن میکند. سپس کاتتر به سمت قلب هدایت میشود.
بیشتر بخوانید: علت تیر کشیدن سمت راست قفسه سینه
وقتی کاتتر به محل مورد نظر رسید، ماده حاجب رادیوگرافی از طریق آن تزریق میشود. این ماده اجازه میدهد رگهای قلب در تصاویر اشعه ایکس به وضوح دیده شوند و نقاط تنگ یا مسدود مشخص شوند. در طول فرآیند، پزشک ممکن است چندین زاویه تصویربرداری بگیرد تا تمام عروق کرونر به دقت بررسی شوند.
مدت زمان و تجربه بیمار
کل فرآیند آنژیوگرافی معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت طول میکشد، هرچند گاهی بسته به پیچیدگی وضعیت بیمار، ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد. در طول انجام آن، بیمار ممکن است احساس گرما یا فشار خفیف در محل تزریق ماده حاجب یا در قفسه سینه داشته باشد. این احساسات معمولاً طبیعی و موقتی هستند.
پس از پایان آنژیوگرافی، کاتتر خارج شده و محل ورود فشار داده میشود تا خونریزی متوقف شود. بیمار برای مدتی تحت نظر خواهد بود تا از بروز هر گونه عارضه پیشگیری شود. معمولاً نیاز است چند ساعت در بیمارستان بماند، اما اکثر بیماران میتوانند همان روز یا روز بعد مرخص شوند.
مزایا و محدودیتهای آنژیوگرافی
از مهمترین مزایای آنژیوگرافی قلب میتوان به دقت بالا در تشخیص تنگی و انسداد عروق کرونر اشاره کرد. این روش همچنین امکان تصمیمگیری سریع برای درمان آنژیوپلاستی یا نصب استنت را فراهم میکند. در مواقعی که تشخیص بیماری قلبی پیچیده است، آنژیوگرافی اطلاعاتی ارائه میدهد که هیچ آزمایش دیگری قادر به ارائه آن نیست.
با این حال، آنژیوگرافی محدودیتهایی نیز دارد. این روش تهاجمی است و با خطراتی مانند خونریزی، آسیب به رگها، عفونت و در موارد نادر حمله قلبی یا سکته همراه است؛ بنابراین انجام آن باید تحت نظر پزشک متخصص قلب و با بررسی دقیق مزایا و ریسکها صورت گیرد.
مراقبتهای بعد از آنژیوگرافی
پس از انجام آنژیوگرافی، رعایت چند نکته برای تسریع بهبود و کاهش خطر عوارض ضروری است. بیمار باید از فعالیتهای سنگین و بلند کردن اجسام سنگین برای چند روز خودداری کند. محل تزریق باید تمیز و خشک نگه داشته شود و هر گونه خونریزی یا تورم غیرعادی باید فوراً به پزشک گزارش شود.
همچنین مصرف مایعات کافی برای کمک به دفع ماده حاجب و رعایت دستورات دارویی پزشک اهمیت زیادی دارد. در برخی موارد، پزشک برنامه درمانی طولانیمدت شامل داروهای ضد پلاکت، کنترل فشار خون و تغییر سبک زندگی توصیه میکند.
سخن آخر
آنژیوگرافی قلب یک ابزار حیاتی در تشخیص و درمان بیماریهای قلبی است که امکان بررسی دقیق عروق کرونر را فراهم میکند. این روش اگرچه تهاجمی است، اما اطلاعات ارزشمندی به پزشکان میدهد و میتواند مسیر درمانی بهینه برای بیماران را تعیین کند. با رعایت آمادهسازی قبل از انجام و مراقبتهای پس از آن، ریسک عوارض به حداقل میرسد و بیمار میتواند با اطمینان نسبت به سلامت قلب خود تصمیمگیری کند.
