پادشاه عربستان در تور آسیایی خود به دنبال چیست؟

رویداد۲۴- نمایش‌ها، قراردادهای سرمایه‌گذاری چندمیلیارددلاری و حتی عدم اطمینان از هژمونی آمریکا را نادیده بگیرید- زمانی که رهبر آل سعود وارد عمل می‌شود، مسائلی چون ایران و داعش هرگز از قلم نمی‌افتند.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از ساوث چاینا مورنینگ پست، توجهات در حالی به تور آسیایی شاه سلمان سعودی جلب شده که وی با یک هزار و 500 همراه و 459 تن چمدان با هدف سرمایه‌گذاری میلیاردی راهی این سفر شده است.

مطمئناً مسائل اقتصادی در رأس دستور کار این سفر قرار دارد. سلمان به دنبال سرمایه‌گذاری استراتژیک در آسیا و سرمایه‌گذاری آسیایی در این پادشاهی است تا به اقتصاد نفت محور خود تنوع ببخشد و روابط خود با چین و دیگر کشورهای مسلمان را در عصری که هیچ اعتمادی به جایگاه آمریکا در عرصه جهانی نیست، تقویت کند.

بااین‌حال نگرانی‌های ژئوپولتیک سلمان ورای این نکته است که آیا آمریکا ضامن قابل اعتمادی برای امنیت منطقه‌ای می‌ماند یا خیر. عربستان برای سلطه بر جهان اسلام، در یک مبارزه جهانی با ایران گرفتار شده است. ایران نه‌تنها نماینده یک الگوی جایگزین از حکومت اسلامی است بلکه دارای درجه‌ای از مشروعیت حاکمیتی است و با یک قیام مردمی تأسیس شده است. این کشور همچنین از دارایی‌هایی برخوردار است که این پادشاهی برای حفظ هژمونی منطقه‌ای فاقد آن است: یک جمعیت گسترده، یک بازار داخلی بزرگ، یک پایگاه صنعتی، یک ارتش سرسخت، جغرافیا و یک هویت دیرینه‌ای که ریشه در تاریخ امپراتوری آن دارد.

نبرد حماسی میان عربستان و ایران نه‌تنها در عرصه بین‌المللی و خاورمیانه رخ می‌دهد بلکه به‌طور داخلی در ملت‌های مسلمان و غیرمسلمان که در سطح جهان گسترده‌اند نیز اتفاق می‌افتد. 

در چنین شرایطی رهبران چین طی هفت سال گذشته توافق‌هایی به ارزش میلیاردی با عربستان منعقد کرده‌اند و تجارت خود با ایران طی یک دهه آینده را 10 برابر کرده‌اند. اهمیت این قراردادها شاید بیش از مسائل مالی آن باشد، آن‌هم در شرایطی که منافع چین بیشتر با منافع ایران اشتراک دارد تا با عربستان.

شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین سال گذشته برای نخستین بار پس از هفت سال به خاورمیانه سفر کرد و ضمن امضای قراردادهای میلیاردی با عربستان، معاملات با ایران را برای یک دهه آینده به 10 برابر گسترش داد. اهمیت این قراردادها شاید بیش از ارزش مالی آن‌ها نخواهد شد، چراکه همراهی منافع ایران در کنار چین سود بیشتری نصیب این کشور می‌کند تا عربستان. 

شی پس از ریاض به تهران سفر کرد تا نخستین رهبر خارجی باشد که پس از لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران دست  به چنین اقدامی می‌زند. عزم شی برای کسب نخستین مزیت قابل‌توجه در ایران در زمانی که عربستان به دنبال افزایش انزوای بین‌المللی جمهوری اسلامی بود، نشان داد که چیزی بیش از تبادلات تجاری در جریان است.

الجزیره دراین‌باره می‌نویسد: جایگاه چین در شورای امنیت سازمان ملل و در عرصه جهانی به‌خصوص در مسائلی چون اجرای توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 که البته به‌شدت مورد انتقاد پادشاهی عربستان قرار گرفت، تا تحرکات منطقه‌ای گسترده‌تر ایران، پکن را به شریک باارزشی برای ریاض تبدیل می‌کند.

بااین‌حال پکن بر اساس برنامه‌های ژئوپلیتیک ریاض در خاورمیانه عمل نخواهد کرد. از سال 2016 تنزل روابط این دو قدرت منطقه‌ای، چین تلاش کرده روابط خود با هر دو کشور را در شرایط مطلوب حفظ کند.

به‌طورکلی باید گفت سفر رسمی پادشاه عربستان به آسیا احتمالاً منعکس‌کننده چیزی بیش از قراردادهای میلیاردی است که به امضا خواهد رساند. این سفر همچنین در جهت همکاری کشورهای آسیایی و عربستان در جنگ علیه داعش صورت گرفته است. البته نباید این واقعیت را از یاد برد که داعش و عربستان دارای ریشه‌های ایدئولوژیک یکسان هستند و حتی این گروه تروریستی سعودی‌ها را محکوم به خارج شدن از مسیر درست اسلام می‌کند.