بازی ترکیه در دو جبهه ایران و عربستان

رویداد24- آنکارا از طریق معاشرت همزمان با دو رقیب منطقه‌ای یعنی ایران و عربستان، در حال توسعه رویکرد دوگانه خود در خاورمیانه است تا موقعیت خود در منطقه که تا به امروز مانع اجرای برنامه‌ها و بلندپروازی‌های آن شده را بهبود ببخشد.

به گزارش رویداد24به نقل از وب‌سایت المانیتور، کارشناسان سیاست خارجی می‌گویند این رویکرد جدید اگر به خوبی رشد کند، این پتانسیل را دارد که ترکیه را بار دیگر به یک بازیگر منطقه‌ای بانفوذ تبدیل کند. 

این رویکرد جدید تا همین امروز هم منجر به جریانی از دیدارها میان مقامات ترکیه و عربستان، و ترکیه و ایران شده است. مسلما ترکیه چندان از حمایت ایران از رژیم بشار اسد در سوریه خشنود نیست و البته ایران نیز از حمایت آنکارا از گروه‌های ضداسد در سوریه ناراضی است.

ضمن اینکه ترکیه از حمایت عربستان از عبدالفتاح السیسی که به دلیل مواضع مخالف با اعضای اخوان المسلمین، مورد انتقاد آنکارا است نیز ناراضی است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور و احمد داووداغلو، نخست‌وزیر ترکیه  روابط شخصی نزدیکی با اعضای این جنبش دارند.

سلمان بن عبدالعزیز السعودی، پادشاه عربستان در 11 آوریل به همراه یک تیم همراهی بزرگ به آنکارا سفر کرد و طی مذاکره دو روزه با اردوغان و داووداغلو به بحث و بررسی مسائل منطقه‌ای، با تمرکز بر مسئله سوریه پرداخت. این گفتگوها در آستانه برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی و چندی پس از سفر اردوغان به ریاض در ماه دسامبر انجام شد. 

دیپلمات‌ها متذکر می‌شوند که روابط میان دو کشور به‌خصوص پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان پیشرفت داشته است. مقامات آنکارا نیز می‌گویند پس از درگذشت عبدالله، پادشاه سابق سعودی نشانه‌هایی از شکل‌گیری یک رویکرد جدید از سوی ریاض در قبال اخوان المسلمین مشاهده کرده‌اند.  در پی سفر اردوغان به ریاض بود که صحبت‌ها در مورد یک «اتحاد سنی» میان دو کشور شدت گرفت. 

روابط آنکارا با ریاض باعث می‌شود عربستان در حالی با یک شریک سنی و منطقه‌ای مهم همراه شود که رقابتش با ایران به شدت افزایش‌یافته است. این مسئله ازآن‌جهت برای عربستان اهمیت دارد که سعودی‌ها گمان می‌کنند در پی نزدیکی تهران به واشنگتن،  غائله را در مقابل ایران باخته است.

سولی اوزل، مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه استانبول تاکید کرد که شرایط فعلی باعث توسعه روابط ریاض با آنکارا شده است. وی در ادامه افزود: سعودی‌ها برای توازن قوا به ترکیه احتیاج دارند چراکه اعتمادی به نیات آمریکا در قبال ایران ندارند. 

بااین‌حال اوزل تاکید می‌کند که ترکیه قصد دارد این برداشت که به دنبال سیاست‌های سنی گرایانه است را از بین ببرد. از همین رو شکل‌گیری هرگونه اتحاد سنی علیه ایران، غیرمحتمل است. 

سفر دور از انتظار داووداغلو به تهران در اوایل ماه مارس و اظهارات مثبت وی در خصوص روابط دوجانبه، بیانگر تمایل ترکیه به ایجاد پل‌های رابطه با ایران بود.

به عقیده اوزل، تلاش‌های همزمان برای توسعه روابط با تهران و ریاض همچنین بیانگر تلاش آنکارا برای اتخاذ یک سیاست چندجانبه‌تر در منطقه است. 

ایرانی که پس از توافق هسته‌ای با غرب درهای خود را به روی جهان گشوده، همچنین بازار سودمندی محسوب می‌شود که ترکیه نمی‌تواند از آن چشم‌پوشی کند. 

اونال چویک اوز، سفیر بازنشسته ترکیه با اشاره به اینکه گشایش درهای ایران کاتالیزور بهبود روابط با جمهوری اسلامی است، درصورتی‌که روابط سیاسی دو طرف تنظیم نشده باشد، پیشرفت اندکی صورت خواهد گرفت.

چویک اوز به المانیتور گفت که سیاست دوگانه آنکارا در قبال ایران و عربستان، یک پیشرفت مثبت است که می‌تواند ترکیه را به صحنه منطقه‌ای بازگرداند.