دستاوردهای افزایش تولید در پارس جنوبی

رویداد۲۴ در حال حاضر گاز طبیعی جایگاه نخست و مهم‌‎ترین عرضه‌کننده انرژی در کشور است. گاز طبیعی امروز سهم ۷۰ درصدی در سبد انرژی کشور را داراست که عمده این سهم مربوط به پارس جنوبی است.

توسعه در این میدان مشترک گازی در سالیان اخیر متحول شده و نیروی محرکه صنعت کشور در تمام بخش‌ها شده است. در واقع نگاه به پارس جنوبی قوت قلبی برای تأمین انرژی تمام بخش‌های کشور در راستای توسعه و پیشرفت است.

در شرایط فعلی ظرفیت تولید گاز غنی ایران از پارس جنوبی ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز بوده که با احتساب بهره برداری از چهار فاز جدید این ظرفیت از مرز ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز عبور می‌کند.

علاوه بر این هم اکنون ظرفیت تولید روزانه گاز شیرین یا متان ایران در حوزه پارس جنوبی حدود ۵۷۰ میلیون مترمکعب بوده که با بهره برداری از فاز‌های چهارگانه این ظرفیت به حدود ۶۷۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد، ضمن آنکه ظرفیت تولید میعانات گازی از ۸۱۰ هزار بشکه فعلی به ۹۶۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.

یکی از مهمترین محصولات محوری و کلیدی فاز‌های جدید پارس جنوبی اتان بوده که به عنوان خوراک مجتمع‌های اُلفینی و در نهایت تولید محصولات مختلف پلیمری شامل انواع پلی اتیلن سبک، سنگین، سبک خطی، پروپیلن و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد که با بهره برداری از فاز‌های جدید این ظرفیت از ۶ به حدود هشت میلیون تن در سال افزایش می‌یابد.

از سوی دیگر ظرفیت تولید گازمایع پارس جنوبی شامل پروپان و بوتان هم از هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تن فعلی به حدود ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تن در سال افزایش می‌یابد و ظرفیت تولید روزانه گوگرد به عنوان یک محصول زیست محیطی نیز از سه هزار و ۷۵۰ تن در روز به چهار هزار و ۵۵۰ تن افزایش می‌یابد.

* افزایش برداشت از مخزن مشترک

یکی از مهمترین منافع ملی افزایش تولید در پارس جنوبی، برداشت بیشتر از مخزن مشترک با قطر است که این مهم در سال جاری محقق شده است. همزمان با افزایش برداشت روزانه گاز در طول پنج سال گذشته، میزان برداشت تجمعی گاز از پارس جنوبی بیشتر شده به طوری که میزان برداشت تجمعی تولید گاز تا سال ۱۳۹۲ حدود ۵۹۶ میلیارد مترمکعب بوده که این میزان برداشت تا دی ماه ۱۳۹۷ به حدود یک‌هزار و ۳۸۲ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است.

از سوی دیگر برای سال جاری برنامه تولید نزدیک به ۲۰۰ میلیارد مترمکعب گاز از پارس جنوبی پیش بینی شده که در طول ۹ ماهه نخست امسال تولید بالغ بر ۱۴۰ میلیارد مترمکعب محقق شده است و با آمادگی فاز‌های موجود و راه اندازی فاز‌های جدید امکان تحقق برنامه تولید گاز از پارس جنوبی برای سال ۹۷ وجود دارد.

* عدم نیاز به گاز ترکمنستان و تأمین گاز همسایگان

افزایش تولید گاز در پارس جنوبی برای زمستان امسال باعث شد، در عین توقف واردات گاز از ترکمنستان، محدودیت و مشکلی در تأمین گاز مشترکان وجود نداشته باشد.

برای زمستان امسال با توجه به وضعیت افزایش تولید گاز از یک سو و ساخت خطوط لوله و تاسیسات تقویت فشار از طرف دیگر، جمهوری اسلامی ایران نه تنها نیازی به واردات گاز ندارد که امکان تامین حداکثری نیاز گازی کشور‌های عراق و ترکیه هم فراهم شده است.

صادرات گاز ایران تاکنون به کشور‌های ترکیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و نخجوان انجام شده است. قرارداد با این کشور‌ها گاه در قالب قرارداد‌های درازمدت، گاه در قالب قرارداد‌های کوتاه‌مدت سوآپ و گاه در قالب تهاتر برق و گاز امضا شده است و در حال حاضر با روند تولید در پارس جنوبی شرایط مناسبی برای صادرات گاز به این کشور‌ها فراهم است.

* حفظ محیط زیست و صادرات فرآورده‌های نفتی

با توسعه میدان‌های گازی کشور و افزایش تولید گاز طبیعی، گازرسانی به نیروگاه‌های کشور به عنوان یکی از برنامه‌های وزارت نفت در دستور کار قرار گرفت که این موضوع افزون بر صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های مایع و ایجاد ارزش افزوده بیشتر، در بهبود حفظ محیط زیست نیز نقش موثری به دنبال داشت.

گازرسانی به نیروگاه‌ها به‌ویژه در سال‌های اخیر با توجه به افزایش تولید در پارس جنوبی رشد فزاینده‌ای یافته است، به گونه‌ای که با مصرف ۶۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در بخش نیروگاهی در سال ۹۶، سهم سوخت مایع در سبد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها در سال یاد شده به کمتر از ۱۰ درصد رسید.

عرضه گاز طبیعی به صنایع کشور و در نتیجه نیاز کمتر آن‌ها به سوخت‌های مایع از جمله گازوئیل از دیگر برنامه‌های وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران است، به گونه‌ای که در سال‌های اخیر کمترین میزان محدودیت برای صنایع در مصرف گاز طبیعی ایجاد شده و در سال ۹۶، بیش از ۳۷ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی به صنایع عمده کشور تحویل داده شده است.

از سوی دیگر با افزایش تولید گاز امکان عرضه بیشتر این حامل انرژی پاک به صنایع، نیروگاه‌ها و پتروشیمی‌ها به عنوان سوخت و خوراک وجود دارد، به طوری که با جایگزین شدن گاز و انواع سوخت مایع به ویژه گازوئیل و نفت کوره ظرفیت مازادی برای صادرات انواع فرآورده نفتی ایجاد خواهد شد.

به عبارت دیگر، ایران می‌تواند بخشی از درآمد‌های ارزی مورد نیاز خود را از محل صادرات فرآورده‌های نفتی و حتی محصولات پتروشیمی جبران کند.

با افزایش سهم گاز طبیعی در سبد سوخت صنایع و نیروگاه‌های ایران، هم اکنون ظرفیت مازادی برای صادرات روزانه ۱۵ تا ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل وجود دارد که با احتساب قیمت هر تن گازوئیل در بازار خلیج فارس حدود ۷۸۰ تا ۷۹۰ دلار، عملا قیمت یک لیتر گازوئیل صادراتی ایران حدود ۶۰ تا ۶۵ سنت تخمین زده می‌شود.

در این صورت ایران با صادرات دست کم روزانه ۱۰ میلیون لیتر گازوئیل می‌تواند، درآمد روزانه ۶ تا ۶.۵ میلیون دلاری کسب کند.

* ایجاد رفاه اجتماعی

در کنار موارد ذکر شده موضوع اصلی گازرسانی به تمام نقاط کشور با توجه به ایجاد ظرفیت مناسب در پارس جنوبی است که تاکنون ۹۸ درصد جمعیت شهری و ۷۷ درصد از جمعیت روستایی از نعمت گاز برخوردار شده‌اند و طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا پایان سال به ۳ هزار روستا و در سال آینده نیز به ۳ هزار روستای دیگر گازرسانی می‌شود.