پادشاهی با قوانین عجیب که نوروز بر تخت می‌نشست و فردایش متواری می‌شد...

 رویداد۲۴ سخن در پرده می‌گویم چو گل از غنچه بیرون آی که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی

در کتابی به نام ربیع المنجمین که از نویسنده‌ای ناشناس متعلق به اواخر قرن دهم هجری بر جای مانده، میر نوروزی به عنوان یکی از رسوم نوروز ذکر شده است. علاوه بر آن در تاریخ جهانگشای جوینی و تذکره دولتشاه سمرقندی تعبیر «پادشاه نوروزی» آمده است. در کتاب الخطط مقریزی نیز به عنوان «امیر نوروز» بر می‌خوریم.

محققین معتقدند میر نوروزی حاکمی بوده است که در ایام نوروز به جای حکمران واقعی، زمام امور را به دست گرفته و احکامی صادر می‌کرده که لازم الاجرا بوده اند. اما با سپری شدن نوروز طالع او نیز فرو می‌نشسته و باید به جایی گریخته یا پناهنده می‌شده و یا اینکه از عاقبتی تلخ استقبال می‌کرده است. در پی، تحقیقی درباره این زمامدار سپنجی می‌آوریم:
پیشینه میر نوروزی

اسطوره‌هایی که بر آسیای غربی و بخش‌هایی از آفریقا سیطره دارند، از خدایی حکایت می‌کنند که پس از مدتی زمامداری به جهان زیرین می‌رفته تا زمین برکتش را به مردم ارزانی دارد. این خدای قربانی شونده در هر قومی نامی به خود گرفته و چنان با اعتقادات مردم آمیخته بوده است که در سر زمین‌هایی مانند مصر، آفریقا و هند وظایف پادشاه ایجاب می‌کرده که بعد از مدتی زمامداری را به جانشینش واگذارده و خود برای سلطنت در دنیای مردگان مهیّا شود.

در مصر:

در مصر این رسم را «جشن سده» می‌خواندند و به این قرار بوده است:
شتر مرغی را بر می‌گزیدند تا حامل روان پادشاه معدوم باشد. شخصی با صورتک شغال نقش ایزد راهنمای جهان مغرب (آنوبیس) را ایفا می‌کرد و پیشاپیش می‌رفت تا راه ورود به این جهان نادیده را بنمایاند. پس از قتل پادشاه شتر مرغ را درجهت نسیم می‌راندند تا اینکه در نسیم فرو می‌رفت و محو می‌شد.

به این ترتیب پادشاه معدوم با اوزیریس – بزرگ ایزد شهید مصر – وحدت وجود می‌یافت و پشتیبان گروهی از مردگان می‌شد که در طول زندگی این جهانیشان پادشاه آنان بود.

این رسم خونین به تدریج تغییر شکل داد و قرار بر این شد که پادشاه در موعدی مقرّر از سلطنت خلع شود و شخص دیگری بر تخت او جلوس و بعد از مدّت کوتاهی نقش قربانی را ایفا نماید.

منبع: نیستان