شورای نگهبان محدودیت در ثبت‌نام کاندیدا‌های ریاست جمهوری را می‌پذیرد؟

رویداد۲۴ بررسی طرح اصلاحیه قانون انتخابات و شرایط جدیدی که این روز‌ها برای ثبت نام کاندیدا‌های ریاست جمهوری توسط مجلس یازدهم مطرح می‌شود بحث برانگیز شده است.

بعضی معتقدند برخی مواد و مصوبه‌های این طرح سیاسی‌کاری است و به دلیل عدم آگاهی کامل نمایندگان مجلس از قانون اساسی است.

موسی قربانی، معاون اسبق تنقیح قوانین مجلس هم تاکید می‌کند که شورای نگهبان محدودیت مجلس برای کاندیدا‌های ریاست‌جمهوری را نمی‌پذیرد. او هم سیاسی کاری نمایندگان مجلس را محتمل می‌داند و می‌گوید: اگر شرایطی که نمایندگان وضع می‌کنند برای ثبت نام بعضی از اشخاص محدودیت ایجاد کند، شورای نگهبان آن را نمی‌پذیرد، همچنین مصداق تعیین کردن برای رجل سیاسی و مدیر و مدبر را هم شورای نگهبان نمی‌پذیرد.

شورای نگهبان تشخیص صلاحیت کاندیدا‌های ریاست جمهوری را وظیفه خودش می‌داند نه مجلس

موسی قربانی در این باره گفت: بار اولی نیست که از این حرف‌ها زده می‌شود، اما شورای نگهبان به جد معتقد است که تشخیص آنچه مربوط به صلاحیت کاندیدا‌های رئیس جمهوری می‌شود به عهده اعضای شورای نگهبان است و در مجلس نمی‌شود راجع به این موضوع قانون گذاری کرد، چون در گذشته هم این اتفاقات افتاده است.

وی ادامه داد: یک زمانی من بحثی فراتر از این را مطرح کردم، یعنی می‌خواستم یک طرحی را به عنوان طرح شرایط احراز تصدی‌ها در جمهوری اسلامی تهیه کنم که این طرح از بالا تا پایین را یک کاسه ببیند، چون همانطور که می‌دانید ما بررسی‌های دو گانه و چند گانه داریم. مثلا برای آن عضو شورای اسلامی روستا یکسری شرایط وضع کرده ایم، اما برای انتصاب وزیر هیچ شرطی وضع نکرده ایم و این چیز خیلی عجیب و غریبی است.

این نماینده ادوار مجلس تصریح کرد: نظام حقوق سیاسی ما یک چیز عجیب و غریبی دارد، من گفتم بیاییم همه این‌ها را ببینیم و داشتم طرح آن را آماده می‌کردم؛ ما می‌گفتیم یک شرایط عمومی باید باشد که این شرایط عمومی برای همه کسانی که میخواهند در جمهوری اسلامی کاندیدا شوند مثل هم است که شامل التزام عملی به اسلام، التزام به قانون اساسی، بلوغ، روشن بودن تکلیف خدمت وظیفه عمومی، عدم سابقه کیفری، نداشت اعتیاد به مواد مخدرو نداشتن سوءشهرت بود.

تصویب بعضی قوانین برای رقیب‌کم‌کنی است

قربانی افزود: بعد وارد شرایط اختصاصی می‌شدیم که مثلا رئیس جمهور این شرایط را باید داشته باشد و وزرا، نمایدگان مجلس و ... این شرایط؛ اما اکنون انقدر که برای نمایندگان مجلس شرایط وضع کردیم برای وزرا قانون نداریم که البته بعضی از این شرایط حالت رقیب کم کنی داشته یعنی نمایندگان مجلس آمده اند این شرایط را گذاشته اند تا از رقبای خودشان کم کنند.

معاون اسبق تنقیح قوانین مجلس تاکید کرد: زمانی که من این طرح را مطرح کردم می‌دانستم نهایتا باید به شورای نگهبان برود پس خودم از اول آن را به شورای نگهبان بردم وشورای نگهبان گفت که ما آن قسمت ریاست جمهوری را قبول نمی‌کنیم، چون آنجا قانون اساسی گفته است که رئیس جمهور باید این شرایط را داشته باشد و تشخیص آن با شورای نگهبان است و ما می‌گوییم اگر هر شرط دیگری که گذاشتید باعث محدودیت برای شورای نگهبان شود، شورا آن را رد می‌کند و این یک چیز کلی است.

قربانی یادآور شد: نظر شورای نگهبان این است که در مورد رئیس جمهور نمی‌توان شرایط صلاحیت گذاشت، اما حالا آقایان آمدند و می‌خواهند بگویند که شرط ثبت نام این است؛ یعنی کسی که می‌خواهد ثبت نام کند باید این شرایط را داشته باشد، اگر طوری باشد که بعضی کسانی که مدیر و مدبر و رجال سیاسی هستند را نفی کند، اگر این شرایط بخواهد برای آن محدودیت ایجاد کند شورای نگهبان آن را قبول نمی‌کند یعنی کسی که مدیر و مدبر است و از رجال سیاسی محسوب شود، اما مجلس شرطی گذارد که او نتواند ثبت نام کند، شورای نگهبان به این موضوع ایراد می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: طرح اصلاح قانون انتخابات ضد جمهوریت و اسلامیت است/ به جای قالیباف بودم به این طرح رای نمی‌دادم

شورای نگهبان محدودیت مجلس برای ثبت نام را نمی‌پذیرد

وی خاطر نشان کرد: شورای نگهبان معتقد است که این کار اختیارات شورای نگهبان را محدود می‌کند؛ کسی که مدیر و مدبر و است و از رجال سیاسی محسوب می‌شود، اما مجلس برای آن شرط بگذارد مثلا بگوید باید انقدر سابقه کار داشته باشد، اگر یک آدمی پیدا شد که مثلا تحصیلات عالیه داشت و برای خودش کار کرده بود و سابقه کار اداری نداشت، اما الان مدیر و مدبر و رجل سیاسی است ممکن است شورای نگهبان به او ایراد بگیرد، فلذا من کلی عرض می‌کنم که اگر شرایطی که نمایندگان وضع می‌کنند برای ثبت نام بعضی از اشخاص محدودیت ایجاد کند، شورای نگهبان آن را نمی‌پذیرد، همچنین مصداق تعیین کردن برای رجل سایسی و مدیر و مدبر را هم شورای نگهبان نمی‌پذیرد.

نمایندگان به قانون اساسی آگاهی ندارند

قربانی در پاسخ به این پرسش که آیا این آگاهی بین نمایندگان مجلس وجود ندارد یا موضوع سیاسی‌کاری است، گفت: بله ممکن است سیاسی کاری باشد البته آگاهی هم وجود ندارد. نمایندگان قطعا نسبت به قانون اساسی خلاء آموزشی دارند، اگر شما یک برآوردی از مصوبات مجلس در ۱۰ دوره داشته باشد، شاید کمتر از ۵ درصد مصوبات مجلس بدون اشکال در مرحله اول از فیلتر شورای نگهبان رد شده باشد.

این نماینده ادوار مجلس تاکید کرد: دلیلش هم این است که آن‌ها به قانون اساسی به هر دلیلی (دلایل سیاسی، دلایل عوام فریبی و کسب رأی و ..) توجه ندارند، مثلا فرض کنید عده‌ای می‌خواهند یک چیزی را تصویب کنند مثل همین یارانه‌ای که الان تصویب کردند؛ شورای نگهبان چند بار گفت که منابعی که شما می‌بیند این قانون را تامین نمی‌کند و این اصل ۷۵ قانون اساسی است، اما آن‌ها انقدر اصرار کردند که توانستند آن را اصلاح کنند، ولی این طرح چند بار بین شورای نگهبان و مجلس رفت و آمد کرد.

وی تصریح کرد: این رفت و آمد‌ها بین شورای نگهبان و مجلس یعنی اینکه نمایندگان به قانون اساسی آگاهی کامل ندارند. اگر آن‌ها عالمانه و عامدانه مغایر با قانون اساسی چیزی را تصویب می‌کنند باید به مجمع تشخیص برود، اینکه مجلس سعی می‌کند نظر شورای نگهبان را برای آن تامین کند یعنی نمی‌خواهند مغایر با قانون اساسی باشد در حالی که مکرر دارد مغایر با قانون اساسی تصویب می‌کند.

قربانی همچنین اظهار کرد: یک زمان بعضی از آن‌ها گفتند ما می‌دانیم این مغایر با قانون اساسی است، اما از باب مصلحت می‌خواهیم آن را تصویب کنیم تا آن را به مجمع بفرستیم، این مغایرت با قانون اساسی عالمانه و عامدانه است و منعی ندارد، اما موارد این چنینی خیلی کم است، یعنی در سال بیشتر از ۵ الی ۶ مورد پیش نمی‌آید، اما از این طرح‌ها زیاد است که وقت زیادی صرف کردند و در نهایت آن را کنار گذاشته اند.