ابراهیم رئیسی پازل هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی در روابط با روسیه را تکمیل میکند؟
رویداد۲۴ سیدمحمود صدری: سفر ابراهیم رئیسی به روسیه از اهمیت زیادی بر خوردار است. پیش از این دیدارهای مرحوم رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی دستاوردهای خوبی داشت و این سفر هم چنانچه با برنامه و اهداف درستی باشد امکان برد برد در آن وجود دارد. مناسبات با روسیه با توجه به موقعیت ژئوپولیتیک و امکانات صنعتی و نظامی این کشور و عضویت آن در شورای امنیت و مهمتر از آن همسایگی ایران، دلیلی است که مقامات ایران، روسیه را به عنوان بخش مهم دیپلماسی کشور در نظر بگیرند.
سفر رئیسی به روسیه در حالی برنامهریزی شده که گروهها وشخصیتهای مختلف در این اواخر انتقادات متعددی را به آن داشتهاند. طیفی از منتقدین با استدلالهای منطقی، و گروهی از موضع ملی و با توصیههای دلسوزانه و بعضی از روی بیاطلاعی از مناسبات کشورها و داشتن نگاه سطحی و عدهای هم با گرایشهای صرف غربی و دستهای هم مغرضانه نسبت به این دیدار و رویکرد دولت جدید داد سخن راندهاند.
کشورها اگرچه نمیتوانند به حوادث و تجربههای تلخ تاریخی بیاعتنا باشند، اما توقف در گذشته معمولا مفید و سودمند نبوده و مانعی برای نگاه به آینده و توسعه روابط میشود. منتقدانی که مشکلات گذشته را مطرح میکنند و آن را دلیلی بر عدم اعتماد بر میشمارند، مطمئنا اطلاعی ندارند که کشورهای اتحادیه اروپا برای سالهای زیادی در درگیری و کشتار یکدیگر گرفتار بوده و دهها جنگ خونین را پشت سر گذاشتهاند؛ در حالیکه بین روسیه و ایران تنها چند جنگ در میان بوده است.
آنها که عهدشکنی و بیاعتمادی را مطرح میکنند، حتما مطلعند بیاعتمادی و عهدشکنی در طول تاریخ کشورها همیشه وجود داشته است. در همین تحولات عربی اخیر آمریکائیها منافعشان ایجاب کرد که از سقوط همپیمانان خود در مصر و تونس استقبال کنند و از حمایت آنان دست بردارند. اگر شرایط در منطقه در این تحولات بر وفق نظر آنها قرار میگرفت نسبت به تغییرات در دیگر کشورها از جمله عربستان نیز نظر موافق پیدا میکردند.
بیشتر بخوانید: تحولات خاورمیانه و نقش ایران / مذاکرات وین چه تغییری در معادلات منطقه ایجاد کرده است؟
روابط کشورها آمیختهای از توازن نیازهای متقابل و ضرورتهای دیپلماسی و... است که ذیل منافع ملی تعریف میشود. روشن است که اگر این روابط همراه با اعتماد متقابل باشد سودمندی بیشتر و تاثیرات عمیقتر داشته و میتواند دو طرف را در کنار یکدیگر قرار دهد.
عملکرد روسها نسبت به جمهوری اسلامی ایران مسلما دارای انتقادهای زیادی است اما دارای ویژگیهای مثبت نیز بوده است. روسها چه دوران شوروی و چه پس از فروپاشی، اشتباههای محاسباتی بزرگی داشتند. رفتار آنها با مصر و لیبی و بیاعتنائی نسبت به همپیمانانشان باعث از بین رفتن منافع آنها در خاورمیانه شد. مقامات روسیه باید بدانند که چنانچه ایران در طیف غرب قرار داشت، جائی در منطقه برای آنها باقی نمیماند. امکان حضور روسیه در سوریه و توجه تاکتیکی بعضی کشورهای عربی صرفا به جهت مواضع و وجود جمهوری اسلامی مستقل بوده است. با این حال مطمئنا روسها آنقدر که به طور مستقیم و غیر مستقیم از وجود ایران بهره بردهاند امتیاز لازم را به طور متقابل واگذار نکردهاند.
یکی از علل موفقیت روسها در قفقاز و آسیای میانه، به جهت سیاستهای مستقل و غیر غربی ایران بوده است. روسها اهمیت این مطلب را درک نکرده و مناسب با آن بر خورد نداشتهاند و به همین دلیل به جمهوری اسلامی ایران در این رابطه امتیازی ندادهاند.
به گزارش رویداد۲۴ کشورهای متحد آمریکا در خاورمیانه هرگز امکان پایداری در روابط با روسها را نخواهند داشت. آنها متحد آمریکا هستند و تغییر این سیاست، چشماندازی ندارد؛ این در حالی است که روسها همه نوع امکانات را در اختیار این کشورها قرار میدهند.
ولادمیر پوتین متناسب با دستاوردهائی که از سوریه به جهت اقدامات و سیاستهای ایران کسب کرده، برخورد نداشته است. آنها امتیازات زیادی را برای ترکیه و اسرائیل قائل شدهاند. حال آنکه اگر کمک و ابتکارات ایران در سوریه نبود این کشور هماکنون در اختیار نیروهای ضد روسی قرار داشت. حضور روسیه در خاورمیانه با نجات سوریه پر رنگ و برجسته شد که این را هم مدیون جمهوری اسلامی ایران هستند.
ایران و روسیه منافع مشترکی در منطقه و در سطح بینالملل دارند که نباید از دید مقامات روسی کماهمیت شمرده شود. مناسبات ایران و روسیه اصالت دارد بنابراین ابزاری کردن آن بر اساس منافع طرفین نبوده و اثرات منفی درازمدت بر جای خواهد گذاشت. در چنین شرایطی ابراهیم رئیسی اگرچه تصمیم خوبی را برای دیدار از روسیه گرفته است، اما میبایست از این مسائل مطلع باشد و به پیچیدگیهای این دیدار بهخوبی واقف شود. دولت فعلی در ایران اعتماد جدی به روسیه دارد و پوتین با درک این مسئله باید امتیازات متناسب با این اعتماد را در نظر داشته باشد. استفاده از کارت ایران و نگاه ابزاری نمیتواند منافع عمیق و درازمدت را تامین کند بلکه تنها اصالت بخشیدن به مناسبات فارغ از عنصر ثالث، پیوندهای بین دو کشور مهم را مستحکم، و اعتماد لازم را برای پیریزی بنیانهای محکم برقرار میکند.
همانطور که روسیه با همه کشورها روابط خود را بر اساس منافع متقابل بر قرار میکند، دولتمردان فعلی ایران نیز باید بدانند که نگاه به شرق بدون تنشزدائی با غرب نمیتواند منافع کشور را تامین کند. اگر غربگرایان سادهدلانی بیش نیستند که منافع کشور را قربانی دیدگاهها و گرایشهای خود میکنند، تفکر نگاه صِرف به شرق نیز مبتنی بر خواستهای ملی نبوده و نمیتواند منافع واقعی کشور را تامین کند. شرقگرایان باید بدانند روسیه خواهان بهترین روابط با غرب است و آمریکا و آتلانتیکگرایان اروپائی آن را بر نمیتابند. داشتن مناسبات برد-برد درازمدت و قراردادهای محکم با کشورها شرط عقل و خرد بوده و رئیسی میتواند توافقات بهعمل آمده در زمان مرحوم رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی را تکمیل و تعمیق بخشد.
سید محمود صدری سفیر پیشین ایران در کوبا
اقای سفیر پیشین استدلالتان درست خودت هم اعتراف کردی که تا حالا روسیه منافع ما را در نظر نگرفته است خوب مگر قرار بود روسیه منافع ما را در نظر بگیرد انها دنبال مناغع خودشان هستند و هیچ وقت هم انها حاظر به دادن امتیاز برای ما نخواهند بود . خوب اگر قرار است گذشته تاریخ را از یاد ببریم چرا 42 سال است با امریکا در گیری سیاسی داریم . مسولان باید بطور شفاف توضیح دهند که دشمنی با امریکا در طول این سالها برای ما چه سودی داشته است و برای روسیه و چین چه سودی داشته . همینطور که نمی شود بدون اینکه دلایل قانع کننده ای داشته باشیم منافع خودمان را قربانی دشمنی با امریکا کنیم اینرا بدانید اگر جاکمیت در این مورد اطلاع8 رسانی درست انجام دهد مردم هم قانع می شوند . در کشو ما متاسفانه گفتمان منطقی حتی در بین خودیهای نظام وجود ندارد تا یک نفر از خودیهای نظام برای رابطه با امریکا با دلایل قوی و محکم دفاع می کند بر چسب غربگرایی زده می شود اگر چنین است انوقت دفاع از رابطه با روسیه و چین را چه بنامییم ؟ در مورد ماجرا ی سوریه ایا ما تحمل خسارات جانی و مالی زیاد شدیم یا روسیه ؟چرا نمی خواهید قبول کنید که روسیه به خاطر منافع خودش ما را درگیر مسایل سوریه کرده است . شما که مدافع ارتباط تنگا تنگ به روسیه هستید حتما استدلا ل دارید که این حرفها را می زنید اگر امکان داشته باشد برای افکار عمومی توضیح دهید این ارتباط نزدیک برای کشور ما چه سودی دارد . روسیه از نظامی قوی است ولی از نظر صنعتی و اقتصادی به پای هیچ یک از کشور های اروپایی نمی رسد . برای روسیه امنیت ملی اسرائیل طبق گفته مقامات روسیه در اولویت است و ما هم خواهان نابودی اسرائیل هستیم این تنقاض را چطور می توانیم قبول کنیم . تا حالا بیش از 250 باز اسرائیل پایگاههای ایران را در سوریه هدف قرار داده است و روسها کوچکترین اعتراضی نکرده اند که هیچ حتی اجازه نداده اند که از موشکهای اس سی صد مسقر در سوریه بر علیه اسرائیل انجام شود . صداقت روسها در مورد تحویل دادن موشک اس سی صد و تکمیل نیرو گاهها نیاز به گفتن ندارد . روسیه وچین چند بار در سازمان ملل بر علیه ما رای مثبت داده اند .شما فرمودید که با روسیه دوتا جنگ داشتیم انگار که یک دعوای کوچولویی بوده است این دو جنگ باعث جدا شدن منطقه وسیعی از خاک کشور شده است و اینرا هم باید می گفتید که چند سال روسیه شمال و اذربایجان را تصرف کرده بود ودر ماجرای مشروطیت ازادیخواهان ما را در روز عاشورا در میدان دانشسرای تبریز اعدام کردند و حرم امام رضا را به توپ بستند . الان چندین سال است که به روسها خیلی اعتماد کردیم و در این رابطه روسها منافع زیادی از ما بردند و در سایه دشمنی ما با امریکا کشور ما را وجه المصالحه قرار داده هم از ما و هم از امریکا امتیاز گرفته است بدون اینکه کوچکترین سودی برای ما داشته باشد روسیه در ظاهر ادعا می کند که با شما دوست است ولی در پشت پرده ماجرای دیگری وجود دارد . شما یک دیپلمات هستید و من یک فرد معمولی می شود بفرمائید که رزیم سابق متکی به غرب بود و ما هم الان متکی به شرق هستیم چه فرقی با رزیم گذشته داریم خودمان هم ادعا می کنیم نه شرقی و نه غربی معنی این شعار این است که به هیچ قدرتی متصل نباشیم با در نظر گرفتن منافع کشور هم با غرب هم با شرق ارتباط اشته باشیم نه اینکه از غرب بریده وبه شرق متمایل شویم این یعنی خدشه دار شدن استقلال کشور . در طول جنگ 8 ساله شوروی یکی از مهمترین حامیان صدام بود ما برای استقلال کشور جنگ کردیم کشور مان را حفظ کنیم اما حالا قرارد 25 ساله با چین و احیانا در اینده نزدیک قرارد با روسیه و ماجرای دریای خزر که تا حالا بطور شفاف نگفته اند کا ماجرا از چه قرار است .اگر این نوع قرار داد ها منافع کشور را تامین می کند چرا حاکمیت در مورد این قرار داد ها شفاف سازی نمی کند در مورد قرار داد چین می گویند چینی ها حظر نیستند مقاد قرارد منتشر شود ایا این خودش جای سوال نیست چرا چینی ها این حرف را بگویند مگر طرف قرار داد ما نیستیم رویداد 24 من عین واقعیت را نوشتم اگر اعتقاد به رسالت اگاهی دارید لطفا منتشر کنید برای اینکه این نوشته من به نظام خطر ندارد بلکه سوالاتی است که مردم باید بدانند 
