نقشه افکار عمومی شیعیان در مراسم اربعین

رویداد۲۴- طی هفته‌های منتهی به 20 نوامبر (30 آبان مصادف با اربعین) میلیون‌ها مسلمان شیعه به شهر کربلا در عراق می‌روند تا در بزرگ‌ترین زیارت سالانه جهان حضور داشته باشند. باوجودآنکه زیارت اربعین اخیراً ازنظر شمار زائران 10 برابر مراسم حج بوده، تقریباً برای غرب ناشناخته است.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از فارن افرز، زائران از سراسر جهان به مناسبت چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) به کربلا می‌روند. این مراسم یادآور شکاف اصلی میان سنی و شیعه است و در دوران حکومت صدام که این گردهمایی گسترده را بسیج شیعه و تهدیدی ضمنی علیه رژیم خود می‌دانست، محدود بود.

از زمان سرنگونی صدام حضور در این فستیوال مذهبی به‌شدت افزایش یافته است. دولت جدید عراق مرزهای خود را به روی شیعیان جهان گشوده و از سال 2004 بیش از دو میلیون زائر شامل 100 هزار ایرانی برای اربعین به کربلا می‌روند. 10 سال بعد و علیرغم اشغال موصل توسط داعش، این زیارتگاه در سال 2014 میزبان 17 میلیون زائر شامل بیش از یک میلیون ایرانی بود. 

فارن افرز از فرصت منحصربه‌فرد مراسم اربعین سال گذشته که 22 میلیون زائر را جذب کرده بود برای نظرسنجی از بیش از چهار هزار مرد و زن از دو کشور بانفوذ شیعه یعنی ایران و عراق استفاده کرده است.

این تحقیقات مسائل مختلف –از مذهب و جنسیت تا مداخله غرب و توافق هسته‌ای ایران- را در یک زمان‌بندی مهم پوشش داد؛ زمانی که آمریکا در حال جنگ با داعش در عراق و سوریه است، سعی دارد توافق هسته‌ای با ایران را اجرایی کند و در حال مبارزه با درگیری‌های فرقه‌ای شدید در سوریه و یمن است. فارن پالسی در میان این شیعه‌مذهب‌ها اتحاد فراملی قابل‌توجهی و عمل‌گرایی در مورد مزایایی همکاری با آمریکا برای ایجاد یک خاورمیانه باثبات‌تر و موفق‌تر را یافت.

حدود 20 درصد مسلمانان جهان شیعه هستند و شیعیان بزرگ‌ترین گروه در برخی از ستیزه‌جوترین مناطق خاورمیانه ازجمله عراق، سوریه و یمن محسوب می‌شوند. بااین‌حال تا به امروز اطلاعات اندکی در مورد دیدگاه‌هایشان درباره رژیم‌های متبوعشان، بازیگران قدرت منطقه‌ای و جهان غرب وجود داشته است. این امر بیشتر به دلیل نبود تحقیقات افکار عمومی در خاورمیانه است که دارای محدودیت‌های رژیمی، درگیری‌های رو به افزایش و شهروندان بی‌خانمان است. این نبود اطلاعات کافی، پیامدهای جدی برای آمریکا داشته است.

یکی از نمونه‌های برجسته این محاسبات اشتباه، حمایت آمریکا از شاه ایران بود که همچنان برای مشارکت منطقه‌ای آمریکا تا به امروز پیامد داشته است. نمونه تازه‌تر اشتباه محاسباتی غرب نیز در پیش‌بینی خیزش حوثی‌ها در یمن و شرایط دولت علوی در سوریه بود.

الگوی ثابتی که در تمام طول این تحقیقات وجود داشت، اهمیتی بود که اشخاص از تمامی سنین، جنسیت و طبقات اجتماعی-اقتصادی به اعمال مذهبی شیعه و روابط فراملی شیعیان می‌دادند. درگیری‌ها در خاورمیانه اغلب به‌عنوان یک جنگ نیابتی میان ایران شیعه و عربستان سنی دیده می‌شود. درگذشته دشوار بود که بدانیم جمعیت مذهبی این دو کشور تا چه اندازه حامی مداخلات در منطقه هستند و دیدگاهشان در مورد نقش ایران در درگیری‌ها چیست.