مازوت چیست و چه ضرر‌هایی دارد؟
رویداد۲۴ در گذشته از نفت کوره برای گرم کردن منازل در شوروی سابق و خاور دور استفاده می‌شد؛ زیرا آن‌ها تجهیزات لازم برای تبدیل نفت کوره به سایر محصولات پتروشیمی را نداشتند. در کشور‌های غربی به کوره‌هایی که از نفت کوره استفاده می‌کنند زباله سوز نیز می‌گویند.
نفت کوره به نفت سنگین، نفت دریایی یا نفت کوره گفته می‌شود. این سوخت از برش برج تقطیر نفت خام به عنوان محصول برج تقطیر یا بقیه برج تقطیر به دست می‌آید. به طور کلی روغن کوره هر سوخت مایعی است که در دیگ‌ها یا کوره‌ها برای تولید گرما یا استفاده در موتور‌ها برای تولید نیرو استفاده می‌شود، به استثنای سوخت‌هایی که نقطه اشتعال آن‌ها ۴۲ درجه سانتی‌گراد است و سوخت‌هایی که در مشعل‌های پشمی یا کتان سوزانده می‌شوند. گاز نفتی از هیدروکربن‌های با زنجیره بلند به ویژه آلکان‌ها، سیکلوآلکان‌ها و آروماتیک‌ها ساخته می‌شود.
واژه سوخت گاز همچنین برای سوخت‌های صنعتی سنگین که از نفت خام به دست می‌آیند و سنگین‌تر از نفتا و بنزین است، استفاده می‌شود. مولکول‌های کوچک‌تری مانند پروپان، نفتا و بنزین برای خودرو‌ها استفاده می‌شود. سوخت جت که نقطه جوش نسبتا پایینی دارد در مراحل اولیه برج تقطیر به دست می‌آید و جدا می‌شود. فرآورده‌های نفتی سنگین مانند سوخت دیزل و روغن‌های روان‌کننده فراریت بسیار کمتری دارند و با سرعت کمتری از برج تقطیر جدا می‌شوند، در حالی که سوخت انبار درست زیر بشکه‌ها قرار دارد. برای آسفالت راه‌ها و عایق کاری سقف‌ها استفاده می‌شود.
انواع نفت کوره
مازوت ۱۸۰ و ۲۳۰
ساختار نفت کوره
این محصولات برش‌های سنگین‌تری نسبت به نفت گاز دارند. ترکیبات آن‌ها عمدتاً هیدروکربن‌های سنگین موجود در بقایای تقطیر نفت خام هستند که با استفاده از برش‌های نفت سبک با ویسکوزیته تنظیم می‌شوند و به عنوان سوخت سنگین استفاده می‌شوند.
کاربرد
به عنوان سوخت در گازوئیل‌های ثابت و متحرک و صنایعی که مشعل‌هایی برای سیستم احتراق خود طراحی کرده‌اند تا بتوانند از این محصول استفاده کنند.
مازوت ۲۸۰ و ۳۸۰
ساختار نفت کوره
این محصولات برش نفت سنگین حاصل بقایای برج‌های تقطیر هستند که با استفاده از برش‌های سبک‌تر به صورت چسبناک تنظیم می‌شوند و به عنوان سوخت عرضه می‌شوند. ترکیب درصد هیدروکربن‌های تشکیل شده ارزش حرارتی خوبی به سوخت می‌دهد و مقدار فلزات موجود در سیستم‌های مصرف‌کننده مشکلی ایجاد نمی‌کند.
کاربرد
به عنوان سوخت در صنایع و نیروگاه‌ها در سیستم احتراق که روغن کوره متوسط آن پیشنهاد شده است.
ورود نفت کوره به محیط زیست چه اثراتی دارد؟
همانطور که گفته شد برای گرم کردن دیگ‌های بخار در نیروگاه‌های حرارتی از مازوت استفاده می‌شود، اما ورود مازوت و سایر روغن‌های کوره به محیط اثرات متفاوتی دارد. روغن‌های کوره از مواد شیمیایی مختلفی تشکیل شده‌اند و هر کدام مخلوط متفاوتی هستند. هنگامی که این مواد به خاک یا آب‌های سطحی می‌رسند، برخی از آن‌ها تبخیر می‌شوند و برخی دیگر به دلیل نشت مخازن ذخیره آن‌ها در آب و خاک حل می‌شوند.
مواد شیمیایی تبخیر شده را می‌توان با نور خورشید به ترکیبات دیگر تجزیه کرد. این اثر نیز به دلیل فعالیت قارچ‌ها و باکتری‌ها در آب یا خاک اتفاق می‌افتد. این مواد شیمیایی که در خاک و سایر محیط‌ها وجود دارند، می‌توانند بیش از یک دهه در محیط باقی بمانند. بنزن، تولوئن و زایلن از جمله این ترکیبات سمی هستند.
امروزه ما به طریق‌های مختلف از جمله نفت کوره یا مازوت در معرض فرآورده‌های نفتی قرار داریم. محتمل‌ترین حالت زمانی است که از نفت سفید برای گرم کردن خانه‌ها استفاده می‌شود که در گذشته بسیار رایج بوده است. علاوه بر این، نفت سفید و سایر ترکیبات نفتی به عنوان حلال و پاک‌کننده استفاده می‌شود؛ بنابراین اگر این مواد در خانه نگهداری شوند و تبخیر شوند، احتمال تماس آن‌ها با پوست بسیار زیاد است. علاوه بر این، وجود نیروگاه‌های حرارتی در نزدیکی شهر‌ها و استفاده از نفت کوره در آن‌ها، انسان را در معرض ترکیبات ناشی از احتراق ناقص این محصولات قرار می‌دهد.
روغن مازوت و سایر سوخت‌ها هنگام تنفس در هوا یا مصرف آب و غذای آلوده و همچنین هنگام تماس پوست با این مواد وارد بدن می‌شوند. همچنین اگر محل کار یا محل سکونت شما نزدیک به کارخانه‌ها و نیروگاه‌هایی باشد که از این سوخت استفاده می‌کنند، نفت کوره و سایر سوخت‌ها وارد بدن می‌شود.
اثرات مضر مازوت بر سلامتی
احتراق سوخت‌های فسیلی حاوی گوگرد، مانند مازوت، ترکیباتی به نام سوکس آزاد می‌کند که بیشتر آن‌ها SO۲ هستند. SO۲ گاز سمی است که برای سلامتی مضر است. وزن این گاز بیشتر از هوا است و زمانی که غلظت آن در هوا به بیش از ۵۰۰ ppb برسد، بوی بدی خواهد داشت که در این سطح کشنده خواهد بود.
در غلظت‌های پایین، این گاز باعث درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، قرمزی چشم‌ها و افزایش خطر بیماری قلبی و تنفسی می‌شود. به طور کلی غلظت معمول این گاز در اتمسفر کمتر از ۱۰ ppb است که در این غلظت تاثیر مخربی برای سلامتی نخواهد داشت.
دیگر ضرر اثر سوزاندن مازوت و سایر سوخت‌های گوگردی، تشکیل سولفات‌ها و نیترات‌ها به شکل ذرات معلق در هوا یا ذرات بسیار ریز در هوا است که باعث ایجاد ذرات در هوا می‌شود. این ذرات معلق با تشدید آلودگی هوا، خطر ابتلا به آسم و حملات قلبی و تنفسی را افزایش می‌دهند.
دیگر اثر سوختن مازوت فراتر از منبع انتشار آن است، در این صورت اکسید‌های گوگرد به دلیل واکنش در جو و فاز محلول در آب به اسید تبدیل می‌شوند. این آئروسل‌های اسیدی در شرایط آب‌و‌هوایی خاص به باران اسیدی، برف و مه تبدیل می‌شوند. زمانی که آلودگی هوا ناشی از فعالیت‌های انسانی نباشد، pH باران اسیدی حدود ۵.۵ است که به دلیل وجود اسید کربنیک در اثر واکنش بخار آب با دی‌اکسیدکربن است.
این بارندگی‌های اسیدی اثرات مخرب دیگری از جمله حل شدن فلزات سنگین در باران اسیدی دارند و خاک دیگر قادر به نگهداری ریشه درختان نخواهد بود. در نتیجه خطر سیل با فرسایش خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی افزایش می‌یابد.
نتیجه‌گیری
همانطور که بیان شد مازوت نوعی روغن سبک‌تر یا محصول فرعی مایع نفت خام است که برای انرژی، به ویژه برای گرمایش استفاده می‌شود. هنگامی که نفت تصفیه می‌شود، دو دسته اصلی وجود دارد که تحت آن طبقه‌بندی می‌شود: روغن‌های تقطیر، از جمله گازوئیل، و روغن‌های باقیمانده، که شامل مواردی مانند نفت سفید می‌شود. انواع مختلفی از روغن‌های سوختی در هر دسته وجود دارد. نوع تقطیر معمولاً برای گرمایش خانه استفاده می‌شود.
در حالی که بنزین نیز محصول فرعی فرآیند پالایش نفت است، پایداری آن بسیار کمتر از نفت کوره‌ای است که برای گرم کردن خانه‌ها و املاک تجاری استفاده می‌شود. با این حال، افزایش و کاهش قیمت گاز عموماً نشانگر خوبی از ثبات یا عدم ثبات سایر قیمت‌های نفت است.
همچنین مازوت ضرر‌هایی برای محیط زیست و سلامتی بدن انسان دارد. از جمله این ضرر‌ها می‌توان به؛ تبدیل به اسید و ایجاد بارندگی‌های اسیدی، آلودگی هوا، صدمه به پوست، آسیب به ریه و اختلال در تنفس اشاره کرد.
