ضرورت برخورد ساختاری با فساد

رویداد۲۴- یک فعال سیاسی اصلاح طلب تاکید کرد: فساد نیاز دارد تا به شکل ساختاری موردتوجه قرار گیرد، اولین رسالت رسانه‌ها این است که در ابتدا با زبان بسیار ساده در مواجه با افکار عمومی به‌عنوان روشنگرکننده، بگویند ساختار چیست؟ ساختارها چه کارکردهایی دارند؟ ساختار تحت تأثیر چه نوع روابطی باید قرار گیرد تا موجب فساد شود؟

داوود سلیمانی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت در خصوص نقش رسانه‌ها در مبارزه با فساد در گفت‎وگو با  رویداد۲۴ گفت: زمانی که درباره مبارزه با فساد صحبت می‌کنیم عموماً به روبناها و مسائل جاری می‌پردازیم. به اعتقاد من ضمن اینکه نیاز است به لحاظ قضایی یا رسانه‌ای با این موارد برخورد شود اما این حرکت یک حرکت اساسی نیست؛ بنابراین باید با نهادها و ساختارهایی که فساد را با اسم می‌شناسند، برخورد صورت گیرد.

وی در رابطه با این مسئله به ذکر نمونه‌ای پرداخت و توضیح داد: دراین‌باره همیشه مثال یک لجنزار را مطرح می‌کنم. در لجنزار کرم‌های زیادی وجود دارد و اگر بخواهیم برای مبارزه، آنها را دانه دانه بگیریم تا از بین برود ازآنجاکه کرم خاصیت تولید دارد همیشه باید کرم گرفت و هیچ‌گاه از اساس این آفت خشک نمی‌شود، بنابراین لازم است مسببات تولید فساد از بین برود.

سلیمانی افزود: فساد نیاز دارد تا به شکل ساختاری موردتوجه قرار گیرد، اولین رسالت رسانه‌ها این است که در ابتدا با زبان بسیار ساده در مواجه با افکار عمومی به‌عنوان روشنگرکننده، بگویند ساختار چیست؟ ساختارها چه کارکردهایی دارند؟ ساختار تحت تأثیر چه نوع روابطی باید قرار گیرد تا موجب فساد شود؟

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب مطرح کرد: رانت اطلاعات یا اقتصاد رانتی یعنی اقتصادی که مبتنی بر نزدیکی به قدرت است. به‌عبارتی‌دیگر چون برخی به قدرت نزدیک هستند، می‌توانند از رانت اطلاعات قدرت نسبت به ثروت استفاده کنند و خیلی چیزها را دور بزنند و درنهایت صاحب یک سرمایه غیر مشروع شوند.

وی در ادامه اضافه کرد: این مسئله به فرد ربط پیدا نمی‌کند بلکه ساختار عامل آن به‌حساب می‌آید یعنی مسئله مورد اشاره، روابطی است که بر مجموعه بخشی که فساد برانگیز است، حاکم شده است.

سلیمانی راه رفع این مشکل را چنین بیان کرد: یکی از مسائل مهم شفافیت و نظارت عمومی است. زمانی که رسانه منتقد یا کسی که وجهی از این فساد را به نمایش گذاشته، دچار مشکل شود بدین معنا است که مبنا و ساختار، سالم نیست و باید اصلاح شود.

این عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت در ادامه اضافه کرد: زمانی که از ساختار سخن گفته می‌شود، بدین معنا است که از چارچوب‌ها و ستون‌هایی بهره می‌برد که فساد با اتکا به آن‌ها گسترش می‌یابد. خلأ قانونی از مسائل مشکل‌زا در این زمینه است. زمانی که تعریف مالیات و درآمد، درآمد مشروع و نامشروع و یا مناسبات پول‌شویی انجام نمی‌شود نتیجه آن خلأهای قانونی خواهد بود. به‌عبارتی‌دیگر آسیب و نقص ساختاری خود را اینجا به نمایش می‌گذارد.

وی تأکید کرد: درصورتی‌که با مواردی ازاین‌دست مانند عدم برخورد با متخلف، اصلاح نکردن قانون، نبود مانع برای رانت اطلاعاتی، وجود چهارچوب‌های سوءاستفاده کنندگان صاحبان قدرت و... روبرو شویم، به لحاظ ساختاری موفق به مبارزه با فساد نشده‌ایم. مبارزه با فساد مانند آن لجنزار که در بالا توضیح دادم در مرحله اول تجدیدنظر در ساختار است. باید لجنزار را خشک کرد البته کرم هم گرفت اما بدانیم که کرم‌ها بازتولید می‌شوند اگر ساختار به هم نخورد.