بزرگترین چهره‌های انقلابی تاریخ

رویداد۲۴ مژده کریمی: در طول تاریخ انقلاب و دگرگونی‌های بزرگی رخ داده که معمولا در تمام آنها چهره‌هایی وجود داشته‌اند که در جریان این تغییرات اثرگذار بوده‌اند؛ چهره‌هایی همچون ارنستو چه‌گوارا در انقلاب کوبا، ماکسیمیلیان روبسپیر در جریان انقلاب فرانسه، رزا لوکزامبورگ در آلمان و ... رویداد۲۴ در این گزارش به همین چهره‌ها پرداخته و تاثیر آنها در جریان انقلاب‌های بزرگ جهان را نشان داده است.

روبسپیر چهره مهم انقلاب فرانسه

ماکسیمیلیان روبسپیر یکی از معروف‌ترین رهبران انقلاب فرانسه و یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های کمیته نجات ملی انقلاب فرانسه بود. ماکسیمیلیان در جریان انقلاب فرانسه پس از تشکیل جمهوری اول فرانسه نقش مهمی در به راه انداختن دوران ترور یا عصر وحشت این کشور داشت.

ژاکوبن‌ها، ژیروندن‌ها را از مجلس کنوانسیون بیرون کردند و دو کمیته نجات ملی و امنیت عمومی را تشکیل دادند. این دو بزودی به قدرت مخوفی بدل شد و مجلس را بازیچه دست خود کرد تا از آن راه، قوانین ظالمانه را تصویب کند. مجمع ملی ۱۷۹۳ قانون مهمی به نام «قانون مظنونات» را به تصویب رساند که طبق آن هر کس مورد سوء ظن قرار می‌گرفت تحت تعقیب واقع می‌شد.

در دوره ترور، ۲۲ تن از ژیروندن‌های انقلابی در دادگاه‌های انقلاب محاکمه و اعدام شدند و بسیاری از مردان انقلابی دیگر نیز، یکی پس از دیگری به تیغ گیوتین سپرده شدند که از جمله آن‌ها ژرژ دانتون، رهبر انقلابی و قهرمان دفاع از حقوق طبقات فقیر را باید نام برد. سرانجام حکومت وحشت با مرگ ماکسیمیلیان روبسپیر به پایان رسید. او نیز بدون محاکمه با گیوتین اعدام شد.

بیشتر بخوانید: انقلاب کبیر فرانسه؛ انقلابی که ترکش‌هایش ۱۰۰ سال بعد به ایران رسید

توسان لوورتور چهره برجسته انقلاب هائیتی

فرانسوا دومینیک توسان لوورتور، معروف به توسان لوورتور، یک ژنرال هائیتی و از رهبران برجسته انقلاب هائیتی بود. توسان لوورتیور رهبر شورش قابل توجهی در سال ۱۷۹۱ در مستعمره سنت دومینیک فرانسه بود که به همین دلیل به او لقب «اسپارتاکوس سیاه» داده شد.

مری هریس جونز و جنبش آزادیخواهانه در آمریکا

به گزارش رویداد۲۴ عجیب است که فکر کنیم یک قرن پیش ایالات متحده کانون سندیکالیسم یا جنبش کارگری رادیکال بود. مادر جونز که به عنوان "خطرناک ترین زن آمریکا" شناخته می شود، معلم و خیاطی بود که به دلیل قحطی از شهرستان کورک به کانادا رانده شد و بعداً به شیکاگو نقل مکان کرد.

او شوهر و فرزندان خود را بر اثر تب زرد از دست داد و قبل از تأسیس گروه کارگران صنعتی جهان، سازمان دهنده و یکی از شخصیت‌های پیشرو اتحادیه کارگران معدن متحد شد. او یک زن سرکوب ناپذیر بود، علیه کار کودکان مبارزه کرد و اعتصابات معدنچیان و کارگران ابریشم را هماهنگ کرد. او به عنوان زنی که مردان را سازماندهی می کرد، در سنای ایالات متحده به عنوان «مادر بزرگ همه آژیتاتورها» یا آشوبگران محکوم شد.

رزا لوکزامبورگ انقلابی آلمانی

رزا لوکزامبورگ یک زن انقلابی، سوسیالیست و کمونیست تبعه آلمان با اصالت لهستانی یهودی بود. وی که یکی از موسسان حزب کمونیست آلمان بود به عنوان یکی از چهره‌های مهم قرن بیستم بشمار می‌آید. لوکزامبورگ موضعی پرشور علیه خودکامگی بلشویکی و رفرمیسم شکست خورده داشت و راهی را ایجاد کرد که از آن زمان الهام بخش دیگران بوده است و از خشونت قیام دوم در سال ۱۹۱۹ انتقاد کرد که پس از آن دستگیر، شکنجه و تیرباران شد. اندیشه‌های رزا لوکزامبورگ مکتبی معروف به لوکزامبورگیسم را تشکیل داد.

جیمز کانلی و جنبش آزادیخواهان ایرلند

جیمز کانلی به عنوان یکی از بنیانگذاران ایرلند یاد شده است، اما به اندازه کافی در میان انقلابیون بزرگ اروپایی در تمام دوران مورد توجه قرار نمی‌گیرد. هیچ کس به اندازه کانلی سیاست کارگری و آزادی ملی را در هم نیامیخته است.

او که در سال ۱۸۶۸ در ادینبورگ از پدر و مادری ایرلندی به دنیا آمد، در ایرلند برای ارتش بریتانیا خدمت کرد، وی نسبت به آن انزجار داشت از اینرو ارتش را ترک کرد. او حزب جمهوری خواه سوسیالیست ایرلند را تأسیس کرد و در سال ۱۹۱۰ با بازگشت به ایرلند به جیم لارکین جمهوری‌خواه پیوست تا اعتصاب حمل و نقل سال ۱۹۱۳ را سازماندهی کند. این اعتصاب سه سال بعد به قیام عید پاک منجر شد. ارتش شهروند ایرلندی او بخشی از قیام را تشکیل داد، پس از آن جیمز کانلی به همراه ۱۴ شورشی دیگر توسط بریتانیایی‌ها اعدام شد.

امیلیانو زاپاتا رهبر انقلاب مکزیک

امیلیانو زاپاتا یکی از رهبران انقلاب مکزیک علیه حکومت دیکتاتوری پورفیریو دیاس بود. وی تشکیل دهنده و رهبر یک نیروی مهم انقلابی بود که در طول انقلاب مکزیک با نام «ارتش آزادی‌بخش جنوب» شناخته می‌شد. زاپاتا تحت تأثیر نوشته‌های کمونیستی آنارشیستی شاهزاده پیتر کروپوتکین، یک جنگجو برای حقوق زمین دهقانان بود. Plan de Ayala او الگوی تاریخی برای مالکیت دموکراتیک زمین است. ارتش آزادیبخش جنوب زاپاتا حتی پس از اینکه انقلاب رهبران سیاسی خود را به قدرت رساند، به مبارزه علیه زمینداران ادامه داد. زاپاتا از پایگاه خود در مورلوس، که بر اساس آرمان‌های انقلابی‌اش الگوبرداری شده بود، به همین ترتیب با قدرت ارتش فدرال مخالفت کرد، ارتشی که او را فریب داد و با تظاهر به فرار او را به قتل رساند. ایده های او الهام بخش جنبش نئوزاپاتیستا در جنوب مکزیک در دهه ۱۹۹۰ بود.

لئون تروتسکی و انقلاب روسیه

لئون تروتسکی از چهره‌های اثرگذار تشکیل اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بود. تروتسکی به همراه ولادیمیر لنین معمار انقلاب بلشویکی روسیه در سال ۱۹۱۷ و قربانی و نماد تبدیل آن انقلاب به استالینیسم بود.

لئون تروتسکی که نام اصلی وی لیو برنشتاین بود در خانواده‌ای یهودی در اوکراین به دنیا آمد، بیشتر دوران جوانی خود را به‌عنوان یک آژیتاتور در تبعید گذراند و برای پیوستن به قیام‌های ۱۹۰۵ و انقلاب ۱۹۱۷ بازگشت. او در سال ۱۹۱۸ مسئولیت ارتش سرخ را بر عهده گرفت.

با به قدرت رسیدن استالین. تروتسکی به بخشی از اپوزیسیون چپ تبدیل شد و به خاطر تعهد او به انقلاب جهانی در مقابل سوسیالیسم اقتدارگرایانه در یک کشور (سوسیالیسم در یک کشور نام یک تئوری است که ژوزف استالین و نیکلای بوخارین در ۱۹۲۴ آن را مطرح کردند و در نهایت به سیاست رسمی اتحاد شوروی تبدیل شد.) با استالین درگیر شد.

او که به‌شدت به حاشیه رانده شد و در نهایت از کمیته مرکزی اخراج شد، ابتدا به فرانسه و سپس به نروژ گریخت و در نهایت به خانه فریدا کالو و دیه‌گو ریورا در مکزیکوسیتی نقل مکان کرد. در سال ۱۹۴۰، او در شهر ردیابی شد و به قتل رسید.

فرانتس فانون الهام‌بخش استقلال الجزایر

فرانتس عمار فانون در سال ۱۹۲۵ در جزیره مارتینیک در آمریکای مرکزی به دنیا آمد و از نسل بردگان بود. او در طول جنگ جهانی دوم در جنبش مقاومت فرانسه شرکت کرد. او در لیون پزشکی و روانپزشکی خواند و سپس در بیمارستان روانی بلیدا در الجزایر مشغول به کار شد. کتاب‌های او پوست سیاه، صورتک‌های سفید و بعداً دوزخیان روی زمین متون اصلی درباره خشونت‌های استعماری هستند و الهام‌بخش مبارزه برای استقلال الجزایر و پس از آن همه جنبش‌های آزادی‌بخش ضد استعماری هستند. فانون به تبعید محکوم شد، اما به تونس گریخت و بعداً در سال ۱۹۶۱ بر اثر سرطان خون در آمریکا درگذشت.

بیشتر بخوانید: چه گوارا: آرمانگرای رمانتیک یا دانشمند انقلابی؟

ارنستو چه گوارا انقلابی آرژانتینی

ارنستو چه گِوارا چهره‌های حماسی و مهم انقلاب کوبا بود. این انقلابی مارکسیست در سال ۱۹۲۸ در یک خانواده سطح متوسط آرژانتینی بزرگ شد. او با یک موتورسیکلت به آمریکای جنوبی سفر کرد بعد از مشاهده فقر، بیماری و گرسنگی مردم عهد کرد که بجنگد و آنچه را که می‌دید تغییر دهد.

وی سپس انقلاب کوبا را به عنوان چشم‌اندازی برای جهان طراحی کرد. وی شرح این سفر را در کتابی با عنوان خاطرات سفر با موتور سیکلت به رشته‌ی تحریر درآورد. »من عکاس نبوده‌ام تا از جا‌هایی که عبور کرده‌ام عکس بگیرم و نشانتان بدهم. من تفسیر خودم را از آنچه دیده یا شنیده‌ام ارائه میکنم. شما نیز در این اوراق پراکنده واقعیت‌ها را از دریچه‌ی نگاه من می‌بینید. چاره‌ی دیگری وجود ندارد. اکنون من شما را با خودم تنها می‌گذارم. با آدمی که زمانی بوده‌ام. این خاطرات داستان اقدامی جسورانه است، نه گزارشی بدبینانه از آدم‌ها و مکان‌ها: لااقل قرار نیست باشد. گزارشی است از دو زندگی که روز‌ها و ماه‌ها به طور موازی با هم سفر کردند و رویای مشترک داشتند.»

ارنستو چه گوارا علیه استثمار کاپیتالیستی آمریکای لاتین مبارزه کرد. وی از نوامبر ۱۹۶۶ تا اکتبر ۱۹۶۷ جنبش چریکی بولیوی را بر ضد دیکتاتوری نظامی آن کشور رهبری کرد. چه گوارا در روز ۷ اکتبر ۱۹۶۷ در عملیات رزمی ساخته سازمان سیا به دست نظامیان بولیوی زخمی و دستگیر و روز بعد از آن نیز تیرباران شد.

فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا

فیدِل اَلِخاندرو کاسترو رز معروف به فیدل کاسترو روز ۱۳ اوت ۱۹۲۶ در شهر بیران واقع در استان اولگین متولد شد و ۲۵ نوامبر ۲۰۱۶ در هاوانا درگذشت. کاسترو از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۶ نخست‌وزیر و سپس از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۰۸ به عنوان به عنوان رئیس‌جمهور کوبا فعالیت کرد. کاسترو همچنین از سال ۱۹۶۵ تا سال ۲۰۱۱ رهبر حزب کمونیست کوبا بود.

در دوران رهبری وی در کوبا صنایع و تجارت ملی‌سازی شد و اصلاحات سوسیالیستی دولت در سراسر جامعه به اجرا درآمد که نتیجه این سیاست‌ها در بهبود وضعیت مردم کوبا بسیار اثر گذاشت؛ از جمله اینکه نرخ بهداشت و آموزش و سلامت در این کشور رتبه‌ای بالاتر از کشورهای توسعه‌یافته جهان داشت، با این حال به علت تحریم‌های آمریکا علیه کوبا، صنعت این کشور نتوانست رشد قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.

کاسترو زمانی که دانشجو بود به یک گروه دانشجویی مبارز پیوست و در سال ۱۹۴۷ میلادی عضو حزب مردم کوبا شد. او در همان سال داوطلب عضویت در یک گروه مسلح برای مبارزه علیه نظام رافائل لئونیداس تروخیو در جمهوری دومینیکن شد. البته این گروه موفقیتی نداشت و حتی نتوانست از کوبا خارج شود.

کاسترو در سال ۱۹۵۳ بخاطر نقش در یک کودتای نافرجام به زندان افتاد و پس از آزادی به مکزیک رفت و در آنجا با ارنستو چه‌گوارا آشنا شد که این آشنایی، پایه‌های انقلاب کوبا بود.