ایران در غم از دست رفتن امنیت راه‌آهن

رویداد۲۴- خط ‌آهن  تهران- مشهد به سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) مجهز است و طبق این سیستم اگر لکوموتیویان هم قصد داشته باشد سرعت قطار را افزایش دهد، این سیستم مانع سرعت گرفتن غیرمجاز قطار ‌می‌شود. اما روز گذشته باوجوداین سیستم حادثه مهیبی در این خط رخ داد. حادثه‌ای که اگرچه صداوسیما خیلی جدی به آن نپرداخت اما صفحه اول همه روزنامه‌های کشور را عزادار مردمی کرد که تصور می‌کردند قطار وسیله حمل‌ونقل امنی است.

این در حالی است که پیش‌ازاین مدیرعامل راه‌آهن دراین‌باره گفته بود: «همه شبکه ریلی به سیستم کنترل اتوماتیک ورود ایستگاه‌ها در حال تجهیز است که به سیستم ATC معروف است؛ این سیستم خطای انسانی را کاهش داده و مانع افزایش سرعت می‌شود و اگر اتفاقی برای لکوموتیویان رخ دهد، قطار متوقف خواهد شد». بنا به گفته مدیرعامل راه‌آهن، اجرای همین سیستم باعث شده است که ظرفیت خط ‌آهن تهران- مشهد به اعزام 200 قطار در روز افزایش یابد و هر 7 دقیقه یک قطار از تهران به مشهد و مشهد به تهران اعزام شود. 

به دنبال این سانحه رییس‌جمهور با صدور دستوری خواهان بررسی و اعلام دلایل برخورد دو قطار شد. همچنین وزیر راه‌و‌شهرسازی که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته بنا بود عصر روز گذشته ایران را به مقصد ترکمنستان ترک کند، پس از حادثه سفر خود را لغو کرد. عباس آخوندی با یک هلی‌کوپتر تهران را به مقصد سمنان ترک کرد تا از نزدیک وضعیت حادثه را بررسی کند. این در حالی است که تا این لحظه هیچ عذرخواهی از سوی وزیر راه پیرو حادثه هفت‌خوان اعلام نکرده است.

ابوالفضل حسن بیگی، نماینده سمنان در تشریح حادثه هفت‌خوان به رویداد۲۴ گفت: صحنه تصادف سانحه ریلی روز گذشته باید خیلی دقیق بررسی و پیگیری شود. این نکته بسیار مهم است که سیستم امنیت ریلی، به سه روش کنترل می‌شود. روش اول سیستم کنترل الکترونیک، روش دوم چراغ‌های قرمز بین ایستگاه‌ها و آخرین راه کنترل ایستگاه‌ها حضور فرد کنترلچی است.

نماینده سمنان در ادامه تصریح کرد: در فاصله 3 تا 4 کیلومتری ایستگاه هفت‌خوان، قطاری در ریل دچار یخ‌زدگی شده بود و این توقف به همه قطارهای مسیر تهران -مشهد و ایستگاه‌ها اطلاع‌رسانی شده بود. باوجوداین اطلاع‌رسانی بعد از تعویض شیفت مأمور کنترل به دلیل بی‌اطلاعی از موضوع با وجود مخالفت لوکوموتیوران به او فرمان حرکت می‌دهد و حتی اعلام می‌کند که تبعاتی ندارد و اگر هم حادثه‌ای رخ داد مسئولیت آن با من خواهد بود.

حسن بیگی در ادامه افزود، به دلیل سرعت بالای 100 کیلومتر قطار، لوکوموتیوران بعد از حادثه اعلام کرد که بر سر یک پیچ که دید کافی هم نداشته است متوجه توقف قطار می‌شود و ازآنجایی‌که توان کنترل دو قطار را نداشته است، بنابراین دو قطار دچار سانحه می‌شود.

به گفته نماینده دامغان؛ به دلیل خالی بودن دو واگن 4 و 5 سمنان، تعداد کشته‌شدگان به نسبت کم بوده است و این در حالی است که اگر مسافران دو واگن اول هم تکمیل بود، درنهایت تعداد کشته‌شدگان بیش از آنچه پیش آمده است، می‌بود.  بعد از برخورد دو قطار، قطار دامغان از ریل خارج شده و به ریل مجاور پرت می‌شود و آتش‌سوزی و درنهایت انفجار موجب می‌شود کادر فنی تبریز-مشهد به کمک قطار خارج شده از ریل بروند و درنهایت مسئله یخ‌زدگی قطار تبریز-مشهد نیز حل می‌شود. 

آنچه درنهایت از حادثه برخورد قطارهای هفت‌خوان باقی می‌ماند با توجه به بررسی‌های صورت گرفته برای تشخیص هویت این حادثه 39 نفر تلفات جانی و 103 مصدوم به همراه داشته است که هیچ‌کدام دچار سوختگی نشده‌اند و فقط از ناحیه دست‌وپا دچار مصدومیت شده‌اند و 25 نفر از مصدومین حادثه فعلاً در بیمارستان‌های دامغان و سمنان بستری هستند و بقیه ترخیص شده‌اند.

از سویی دیگر، دادستان عمومی و انقلاب سمنان، قاضی آسیابی از بازداشت 3 نفر از عوامل برخورد دو قطار مسافربری در منطقه هفت‌خوان سمنان خبر داد و اظهار کرد:  پیروی دستور ریاست محترم قوه قضائیه و دادستان محترم کل کشور در رابطه با پیگیری این حادثه  دادستانی با قاطعیت و بدون فوت وقت به این موضوع ورود کرد و شب گذشته با اعطای نیابت از سوی شعبه سوم دادسرای مرکز استان سمنان به دادستان شاهرود دستور شناسایی عوامل و مقصرین این حادثه صادر شد.

وی ادامه داد: در جریان رسیدگی به این  پرونده سه نفر از عوامل شامل مسئول مرکز کنترل فرماندهی راه‌آهن شمال شرق کشور که در شاهرود مستقر است، مسئول مرکز کنترل خطوط و مسئول شیفت مرکز کنترل بازداشت شدند.

قاضی آسیابی افزود:  دادستان شاهرود و قاضی کشیک از ساعت 7 شب تا 3 بامداد مشغول انجام تحقیقات این حادثه بودند، افراد بازداشت شده تفهیم اتهام و با صدور قرار تأمین روانه زندان شدند.

در حالی س نفر از افرادی که به مقصر شناخته شده‌اند در شرایط فعلی دستگیر شده‌اند که بیم آن می‌رود، حادثه خونین هفت‌خوان، بی‌آنکه عوامل اصلی و یا مسئولان بلندمرتبه‌تر پاسخگو باشند، به پایان برسد و درنهایت آنچه از این حادثه باقی خواهد ماند، خانواده‌های داغ دیده‌ای باشند که قطار را به‌عنوان امن‌ترین وسیله حمل‌ونقل، آن‌هم در فصل زمستان انتخاب کرده‌اند.

از سویی دیگر صادق سکری، از مسئولان روابط عمومی راه‌آهن در گفت‌وگو با رویداد۲۴ خبر از تشکیل کمیسیون عالی سوانح با حکم وزیر راه داد. 

به گفته سکری، در ساعات ابتدایی بعد از حادثه، هم‌زمان کمیسیون سوانح مستقر شد و مکالمات ضبط شده این حادثه بعد از پیاده‌سازی، مورد بررسی قرار گرفت و پیرو آن با تشکیل کمیسیون عالی سوانح امکان دسترسی به مقصران دیگری در این حادثه وجود دارد.