گزارش رویداد۲۴ به بهانه فغالیتهای دردسرساز رییس جمهور منتخب آمریکا در شبکه‌های مجازی
کدام قدرتمندتر خواهد بود؟ توئیتهای ترامپ یا وزارت خارجه آمریکا؟
توئیتهای نسنجیده و خام ترامپ، ممکن است برای امنیت این کشور دردسر ساز شود و روابط سایر کشورها با آمریکا را تیره سازد و همانطور که پیشتر نیز پیش بینی شده است، قدرت کسب اجماع آمریکا در دوره ترامپ را کاهش دهد.
رویداد۲۴- طه اکرمی*- دیپلماتها همواره به دنبال بهبود دیپلماسی خود و افزایش میزان تاثیرگذاری آن بوده اند. برخی از آنها از شبکه‌های مجازی به منظور پیش بینی تحولات سایر کشورها نیز استفاده می کنند.
در سالهای اخیر، شاهد حضور مقامات رسمی کشورها در این شبکه های مجازی و مخاطب قرار دادن مردم و مقامات داخلی خود و سایر کشورها از سوی آنها بوده ایم که از جمله این شبکه ها که عموما از سوی مقامات و دیپلماتها به کار گرفته می شود، توییتر می باشد و از آن تحت عنوان «دیپلماسی توییتری» و یا «دیپلماسی هشتگ» یاد می کنند.
به عنوان مثال میتوان به توئیتهای وزیر امور خارجه کشورمان و سناتور جمهوری خواه کنگره آمریکا بر سر موضوع توافق هستهای اشاره کرد. اما آنچه موضوع این نوشتار است،
ترامپ در طول دوره انتخابات ریاست جمهوری، استفاده زیادی از توییتر کرد و همین مساله، از علل اصلی پیروزی او محسوب می شود. ترامپ علاقه زیادی به این رسانه دارد و توانسته است بر آن مسلط شود؛ همانطور که روزولت و کندی توانستند بر رسانه های زمان خود که عبارت بودند از رادیو و تلویزیون، مسلط شوند. ترامپ از این طریق، مستقیما با مردم صحبت کرده و افکار خود را منتقل کرد. در واقع او با این اقدام، «مارپیچ سکوتی» که برای او طراحی شده بود را شکست. او که رسانه های غالب را فاسد می دانست، توییتر را راهی برای نمایش خشم خود و مخالفتش با رسانه های غالب انتخاب کرد.
ترامپ با استفاده از توییتر، صدای خود را به تمامی رسانهها میرساند و در عین حال با هیچ روزنامه نگاری مواجههای نداشته و به چالش کشیده نمیشد. او پس از اعلام نتایج در توییتی نوشت: «علاوه بر پیروزی در الکتورال کالج، اگر رای کسانی که غیر قانونی رای دادند را کم کنیم، رای مردمی را نیز بردهام.»
به عنوان مثال پیام ترامپ درباره مکالمه او با رئیس جمهور تایوان، روابط آمریکا و چین را تیره تر خواهد کرد. نشانه و شاهد آن نیز پرواز بمب افکن چینی که قابلیت حمل سلاح هسته ای را نیز داشت بر فراز دریای چین جنوبی و همچنین ضبط یک پهباد آمریکایی توسط چین می باشد. همچنین پیام توییتری ترامپ که گفته بود " آمریکا باید توان هسته ای را قویتر کرده و گسترش دهد" نیز باعث ایجاد نگرانی هایی از سوی کشورهایی چون چین شده است؛ و یا زمانیکه ترامپ توییت کرد "مکزیک هزینه دیوار را خواهد داد!"، باعث واکنش رئیس جمهور مکزیک شد و او در پاسخ توییتری خود گفت: "همانطور که شخصا به شما گفتم آقای ترامپ، مکزیک هرگز هزینه ساخت دیواری را نخواهد داد."
در گذشته منوال اینطور بوده است که معمولا دیپلماتها در این گونه مسائل توئیت می دادند و به ندرت پیش آمده است که شخص رئیس جمهور توئیتی بدهد، آن هم رئیس جمهوری که هنوز دولت را تحویل نگرفته است. اما آنچه این موضوع را با اهمیتتر می‌کند، بحث پیرامون جنبه حقوقی توئیت های ترامپ از اکانت شخصیاش است.
توئیتهای ترامپ، پس از 20 ژانویه، کاملا مصداق خط مشی های سیاسی دارند و این صحبتهای او، از آنجا که او پیشینه سیاسی قبلی نیز ندارد، توسط مقامات و مسئولان سایر کشورها مرتبا رصد خواهد شد و همانطور که در مورد چین شاهد آن بودیم، جدی تلقی شده و نسبت به آن واکنش نشان داده خواهد شد.
بنا به گزارش «دیگ دیپ بلاگ» ترامپ دردوره برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، 90 فالوور از خبرگزاری ها داشت حال آنکه پس از برگزاری انتخابات، این مقدار به 141 رسید. همچنین در دوره انتخابات او توسط 3 وزارت امور خارجه سایر کشورها فالو می شد، اما پس از انتخاب شدن او، این رقم به 10 رسید که هرچند رقم پایین و معناداری است، اما به هر حال به معنای افزایش توجه کشورها به اکانت توییتری آقای ترامپ است.
ترامپ تاکنون نوعی دوگانگی رفتاری را از خود نشان داده است. کابینه او با تجربه و به ظاهر پخته و البته نزدیک به نظرات ترامپ است حال آنکه توئیتهای او بدون در نظر گرفتن بار و محتوای دیپلماتیک است و بعضا صرف توهین به سایرین است. اما کدام وزنه سنگین تری خواهد بود؟
با اینکه وزیری چون وزیر امور خارجه، نقش بسیار مهمی دارد اما برای اینکه وزیری بتواند تاثیرگذار باشد و رئیس جمهور را متقاعد به پیروی از او نماید، باید خود وزنه ای در آن زمینه باشد. به همین دلیل است که وزیر امور خارجهای چون کیسینجر (در زمان نیکسون) و همچنین وزیر دفاعی چون دونالد رامسفلد (در زمان جورج بوش) در اذهان باقی ماندند، چرا که آنها برای خود وزنهای سنگین و تاثیرگذار بودند. اما این دست موارد بسیار نادر است و به نظر نمیرسد وزرای انتخابی ترامپ چنین توانی داشته باشند. حال آنکه شخصیت ترامپ نیز با سایر روسای جمهور آمریکا متفاوت تر است.
از طرف دیگر، کابینه گاها به منظور نیل به ترکیبی از آراء متضاد چیده می شود و در مواقع دیگر، به منظور تقویت دیدگاه شخص رئیس جمهور و به کرسی نشاندن نظر شخصی او. استفاده از تیم رقبا و یا همان جمع اضداد، مدل آبراهام لینکولنی است و طرف دیگر، یعنی استفاده از یک تیم هم اندیش، مدل اوبامایی است و به نظر می رسد کابینه ترامپ از نوع دوم باشد و لذا نظرات شخصی ترامپ که از طریق توییت های او منتشر می شوند، قطعا تعیین کننده خواهند بود. با این حال در صورت ادامه یافتن توئیت های ترامپ، از آنجا که او بالاترین مقام کشور محسوب می شود، قدرت بیشتری از وزیر امور خارجه و دیپلماتهای آمریکایی خواهد داشت.
بنا به گفته «شامیلا چادبری» پژوهشگر ارشد مرکز نیو آمریکا، " صحبتهای ترامپ سیاست خارجی آمریکا را شکل خواهند داد."
توئیتهای نسنجیده و خام ترامپ، ممکن است برای امنیت این کشور دردسر ساز شود و روابط سایر کشورها با آمریکا را تیره سازد و همانطور که پیشتر نیز پیش بینی شده است، قدرت کسب اجماع آمریکا در دوره ترامپ را کاهش دهد. همچنین با این اقدام، ترامپ نه تنها ساختار بروکراتیک وزارت خارجه و قدرت مانور آن را از بین خواهد برد، بلکه امکان به بازی گرفته شدن ترامپ از سوی سایر کشورها وجود خواهد داشت. به عنوان مثال ممکن است رئیس جمهور تایوان برای بهبود محبوبیت خود در داخل از چنین توئیت های ترامپ استفاده کند.
همچنین از آنجایی که هرگونه اقدام دیپلماتها بر گفته های رئیس جمهور تکیه دارد، توییت های متناقض و نا-منسجم ترامپ ممکن است باعث سردرگمی آنها شده و حتی همتایان آنها در سایر کشورها نیز علاقهای به هرگونه مذاکره ای با آنها نداشته باشند، چرا که آنها را فاقد توان و قدرت تاثیرگذاری می بینند. اما آنچه محتمل به نظر می رسد، متقاعد کردن ترامپ به کاهش توئیت های خود و یا وادار کردن او به مشورت پیرامون محتوای این توئیت ها پیش از انتشار آنهاست. حتی پیش بینی می شود ساختار بخش دیجیتال دیپلماسی و دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه آمریکا در همین راستا تقویت شود. در صورتی که چنین امری محقق شود، دیپلماسی 140 کلمه ای بعضا غلط او، به محض ورود به ساختار وزارت امور خارجه، به گونه ای اصلاح خواهد شد که رسما می توان تاثیر ساختار را بر کارگزاری چون ترامپ، ولو ترامپی که رئیس جمهور است، شاهد بود.
*کارشناس مسائل آمریکا
به عنوان مثال میتوان به توئیتهای وزیر امور خارجه کشورمان و سناتور جمهوری خواه کنگره آمریکا بر سر موضوع توافق هستهای اشاره کرد. اما آنچه موضوع این نوشتار است،
بررسی جایگاه توییتر در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ می باشد. در واقع سوال اصلی بحث این خواهد بود که کدام یک در شکل دهی به سیاست خارجی آمریکا نقش بیشتری خواهند داشت؟ توئیت های آقای ترامپ و یا وزیر امور خارجه منتخب او.
ترامپ در طول دوره انتخابات ریاست جمهوری، استفاده زیادی از توییتر کرد و همین مساله، از علل اصلی پیروزی او محسوب می شود. ترامپ علاقه زیادی به این رسانه دارد و توانسته است بر آن مسلط شود؛ همانطور که روزولت و کندی توانستند بر رسانه های زمان خود که عبارت بودند از رادیو و تلویزیون، مسلط شوند. ترامپ از این طریق، مستقیما با مردم صحبت کرده و افکار خود را منتقل کرد. در واقع او با این اقدام، «مارپیچ سکوتی» که برای او طراحی شده بود را شکست. او که رسانه های غالب را فاسد می دانست، توییتر را راهی برای نمایش خشم خود و مخالفتش با رسانه های غالب انتخاب کرد.
ترامپ با استفاده از توییتر، صدای خود را به تمامی رسانهها میرساند و در عین حال با هیچ روزنامه نگاری مواجههای نداشته و به چالش کشیده نمیشد. او پس از اعلام نتایج در توییتی نوشت: «علاوه بر پیروزی در الکتورال کالج، اگر رای کسانی که غیر قانونی رای دادند را کم کنیم، رای مردمی را نیز بردهام.»
امثال این جملههای کاملا غلط، از جمله دلایل فرار او از این دست چالشهاست. اما استفاده از این رسانه، برای تبلیغات و کسب رای موضوعی است که بیشتر میتوان آن را دارای جنبه تبلیغاتی با دامنه تاثیر داخلی و در زمان محدود برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دانست.
اما ادامه این توئیتها پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات و اظهارنظرهای ترامپ در مسائل مرتبط با سیاست خارجی آمریکا و بدون مشورت با رئیس جمهور فعلی، مسالهای است که به عقیده برخی امنیت ملی آمریکا رابه خطر خواهد انداخت و حتی برخی چون «جیمز کارافانو» از «بنیاد هریتج» اعتقاد دارند که «توییتر برای دیپلماسی ساخته نشده است. توییتر برای گفتگو ساخته نشده است».
به عنوان مثال پیام ترامپ درباره مکالمه او با رئیس جمهور تایوان، روابط آمریکا و چین را تیره تر خواهد کرد. نشانه و شاهد آن نیز پرواز بمب افکن چینی که قابلیت حمل سلاح هسته ای را نیز داشت بر فراز دریای چین جنوبی و همچنین ضبط یک پهباد آمریکایی توسط چین می باشد. همچنین پیام توییتری ترامپ که گفته بود " آمریکا باید توان هسته ای را قویتر کرده و گسترش دهد" نیز باعث ایجاد نگرانی هایی از سوی کشورهایی چون چین شده است؛ و یا زمانیکه ترامپ توییت کرد "مکزیک هزینه دیوار را خواهد داد!"، باعث واکنش رئیس جمهور مکزیک شد و او در پاسخ توییتری خود گفت: "همانطور که شخصا به شما گفتم آقای ترامپ، مکزیک هرگز هزینه ساخت دیواری را نخواهد داد."
در گذشته منوال اینطور بوده است که معمولا دیپلماتها در این گونه مسائل توئیت می دادند و به ندرت پیش آمده است که شخص رئیس جمهور توئیتی بدهد، آن هم رئیس جمهوری که هنوز دولت را تحویل نگرفته است. اما آنچه این موضوع را با اهمیتتر می‌کند، بحث پیرامون جنبه حقوقی توئیت های ترامپ از اکانت شخصیاش است.
توئیتهای ترامپ، پس از 20 ژانویه، کاملا مصداق خط مشی های سیاسی دارند و این صحبتهای او، از آنجا که او پیشینه سیاسی قبلی نیز ندارد، توسط مقامات و مسئولان سایر کشورها مرتبا رصد خواهد شد و همانطور که در مورد چین شاهد آن بودیم، جدی تلقی شده و نسبت به آن واکنش نشان داده خواهد شد.
بنا به گزارش «دیگ دیپ بلاگ» ترامپ دردوره برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، 90 فالوور از خبرگزاری ها داشت حال آنکه پس از برگزاری انتخابات، این مقدار به 141 رسید. همچنین در دوره انتخابات او توسط 3 وزارت امور خارجه سایر کشورها فالو می شد، اما پس از انتخاب شدن او، این رقم به 10 رسید که هرچند رقم پایین و معناداری است، اما به هر حال به معنای افزایش توجه کشورها به اکانت توییتری آقای ترامپ است.
ترامپ تاکنون نوعی دوگانگی رفتاری را از خود نشان داده است. کابینه او با تجربه و به ظاهر پخته و البته نزدیک به نظرات ترامپ است حال آنکه توئیتهای او بدون در نظر گرفتن بار و محتوای دیپلماتیک است و بعضا صرف توهین به سایرین است. اما کدام وزنه سنگین تری خواهد بود؟
با اینکه وزیری چون وزیر امور خارجه، نقش بسیار مهمی دارد اما برای اینکه وزیری بتواند تاثیرگذار باشد و رئیس جمهور را متقاعد به پیروی از او نماید، باید خود وزنه ای در آن زمینه باشد. به همین دلیل است که وزیر امور خارجهای چون کیسینجر (در زمان نیکسون) و همچنین وزیر دفاعی چون دونالد رامسفلد (در زمان جورج بوش) در اذهان باقی ماندند، چرا که آنها برای خود وزنهای سنگین و تاثیرگذار بودند. اما این دست موارد بسیار نادر است و به نظر نمیرسد وزرای انتخابی ترامپ چنین توانی داشته باشند. حال آنکه شخصیت ترامپ نیز با سایر روسای جمهور آمریکا متفاوت تر است.
از طرف دیگر، کابینه گاها به منظور نیل به ترکیبی از آراء متضاد چیده می شود و در مواقع دیگر، به منظور تقویت دیدگاه شخص رئیس جمهور و به کرسی نشاندن نظر شخصی او. استفاده از تیم رقبا و یا همان جمع اضداد، مدل آبراهام لینکولنی است و طرف دیگر، یعنی استفاده از یک تیم هم اندیش، مدل اوبامایی است و به نظر می رسد کابینه ترامپ از نوع دوم باشد و لذا نظرات شخصی ترامپ که از طریق توییت های او منتشر می شوند، قطعا تعیین کننده خواهند بود. با این حال در صورت ادامه یافتن توئیت های ترامپ، از آنجا که او بالاترین مقام کشور محسوب می شود، قدرت بیشتری از وزیر امور خارجه و دیپلماتهای آمریکایی خواهد داشت.
بنا به گفته «شامیلا چادبری» پژوهشگر ارشد مرکز نیو آمریکا، " صحبتهای ترامپ سیاست خارجی آمریکا را شکل خواهند داد."
توئیتهای نسنجیده و خام ترامپ، ممکن است برای امنیت این کشور دردسر ساز شود و روابط سایر کشورها با آمریکا را تیره سازد و همانطور که پیشتر نیز پیش بینی شده است، قدرت کسب اجماع آمریکا در دوره ترامپ را کاهش دهد. همچنین با این اقدام، ترامپ نه تنها ساختار بروکراتیک وزارت خارجه و قدرت مانور آن را از بین خواهد برد، بلکه امکان به بازی گرفته شدن ترامپ از سوی سایر کشورها وجود خواهد داشت. به عنوان مثال ممکن است رئیس جمهور تایوان برای بهبود محبوبیت خود در داخل از چنین توئیت های ترامپ استفاده کند.
همچنین از آنجایی که هرگونه اقدام دیپلماتها بر گفته های رئیس جمهور تکیه دارد، توییت های متناقض و نا-منسجم ترامپ ممکن است باعث سردرگمی آنها شده و حتی همتایان آنها در سایر کشورها نیز علاقهای به هرگونه مذاکره ای با آنها نداشته باشند، چرا که آنها را فاقد توان و قدرت تاثیرگذاری می بینند. اما آنچه محتمل به نظر می رسد، متقاعد کردن ترامپ به کاهش توئیت های خود و یا وادار کردن او به مشورت پیرامون محتوای این توئیت ها پیش از انتشار آنهاست. حتی پیش بینی می شود ساختار بخش دیجیتال دیپلماسی و دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه آمریکا در همین راستا تقویت شود. در صورتی که چنین امری محقق شود، دیپلماسی 140 کلمه ای بعضا غلط او، به محض ورود به ساختار وزارت امور خارجه، به گونه ای اصلاح خواهد شد که رسما می توان تاثیر ساختار را بر کارگزاری چون ترامپ، ولو ترامپی که رئیس جمهور است، شاهد بود.
*کارشناس مسائل آمریکا
