۵ واقعیت مهم درباره نشست ترامپ و پوتین برای پایان جنگ اوکراین
رویداد۲۴| دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، قرار است امروز ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) در آنکوریجِ آلاسکا دیدار کنند تا برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین تلاش کنند.
این نشست، نخستین دیدار حضوری دو رهبر از آغاز دور دوم ریاستجمهوری ترامپ و همچنین اولین ملاقات میان روسایجمهور دو کشور از زمان ورود نیروهای روسیه به اوکراین در فوریهٔ ۲۰۲۲ خواهد بود؛ رخدادی که مرحله کنونی جنگ را رقم زد.
در حالی که نیروهای روسی و اوکراینی حدود سه سال و نیم است درگیر نبرد مستقیم هستند، این جنگ بخشی از یک رقابت بزرگتر برای نفوذ منطقهای میان روسیه و غرب است.
در فوریهٔ ۲۰۱۴، ویکتور یانوکوویچ، رئیسجمهور وقت اوکراین، که روابط نزدیکی با روسیه داشت، در پی تظاهرات خیابانی خشونتآمیز بر سر تصمیمش برای لغو توافق گسترش روابط اقتصادی با اتحادیه اروپا، از کشور گریخت.
تنها چند روز پس از فرار یانوکوویچ، نیروهای روسی کنترل شبهجزیرهٔ کریمه را به دست گرفتند. تا مارس همان سال، مسکو به طور رسمی الحاق این منطقه به روسیه را اعلام کرد. در منطقهٔ شرقی دونباس اوکراین، جداییطلبان طرفدار روسیه از دولتِ بعد از یانوکوویچ جدا شدند و زمینه را برای یک بحران داخلی فراهم کردند که به مرحله کنونی نبرد مستقیم میان روسیه و اوکراین انجامید.
ایالات متحده و چندین کشور دیگر در سراسر جهان در این مرحله از جنگ، از اوکراین حمایت کردهاند و با ارسال سلاح و کمکهای مالی به کییف و همچنین گسترش تحریمها برای منزوی کردن مالی روسیه، نقشآفرینی کردهاند.
به گزارش ارزیابی «شورای روابط خارجی» مستقر در نیویورک، از سال ۲۰۲۲ ایالات متحده در مجموع ۱۷۵ میلیارد دلار کمک مستقیم و حمایت مالی برای مقابله با جنگ و تلاشهای امنیتی منطقهای اختصاص داده است که حدود ۱۲۸ میلیارد دلار از آن بهطور مستقیم به اوکراین رسیده است.
دونالد ترامپ، در طول کارزار انتخاباتی سال ۲۰۲۴ و نیز در دوره دوم ریاستجمهوریاش، بارها از میزان تعهد مالی آمریکا به اوکراین انتقاد کرده، خواستار افزایش سهم اروپا در تأمین هزینههای امنیت منطقه شده و تمایل خود را برای مذاکره سریع بهمنظور پایان دادن به جنگ ابراز کرده است.
هرچند ترامپ در جریان رقابتهای انتخاباتی گفته بود میتواند ظرف ۲۴ ساعت از آغاز ریاستجمهوریاش توافقی برای پایان جنگ اوکراین به دست آورد، آتشبس همچنان دستنیافتنی مانده است.
ماه گذشته، در پی نارضایتی فزاینده از کندی روند مذاکرات، رئیسجمهور آمریکا مهلت ۸ اوت را برای همتای روس خود تعیین کرد تا با توافق آتشبس موافقت کند و از تحریمهای تازه آمریکا و مجازاتهای اقتصادی علیه روسیه و شرکای تجاری آن جلوگیری شود. با عبور این مهلت، ترامپ اعلام کرد که او و پوتین بهطور حضوری دیدار خواهند کرد؛ اما جزئیات تازهای درباره تهدید به اعمال تحریم ارائه نکرد.
بیشتر بخوانید: ترامپ پیش از پرواز به آلاسکا: ریسک زیادی وجود دارد!
ترامپ و پوتین قرار است ساعت ۱۱:۳۰ پیش از ظهر به وقت محلی در پایگاه مشترک المندورف–ریچاردسون دیدار کنند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در این نشست حضور نخواهد داشت.
ترامپ احتمال تبادل اراضی را مطرح کرد
علاوه بر در اختیار داشتن شبهجزیرهٔ کریمه از سال ۲۰۱۴، نیروهای روسیه موفق شدهاند تقریباً تمامی منطقهٔ لوهانسک و بخش عمدهای از سه منطقهٔ دیگر اوکراین شامل دونتسک، زاپوریژیا و خرسون را تصرف کنند. در مجموع، مناطق تحت کنترل روسیه حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین پیش از سال ۲۰۱۴ را در بر میگیرد.
ترامپ از زمان اعلام دیدارش با پوتین، گفته است که توافق برای پایان جنگ میتواند شامل تبادل بخشی از اراضی تحت تصرف باشد.
ترامپ تأکید کرده که نیروهای روسیه هماکنون مناطقی ارزشمند را در خاک اوکراین در اختیار دارند. او گفته است: «ما خطوط را تغییر خواهیم داد، خطوط نبرد را. روسیه بخش بزرگی از اوکراین را اشغال کرده است. آنها برخی از مناطق بسیار مهم را گرفتهاند. ما تلاش خواهیم کرد بخشی از آن مناطق را به اوکراین بازگردانیم.»
در مقابل، ولودیمیر زلنسکی پیشاپیش با هرگونه واگذاری ادعاهای ارضی اوکراین مخالفت کرده و یادآور شده که قانون اساسی کشورش چنین اقدامی را ممنوع میکند.
زلنسکی در بیانیهای در ۸ اوت (۱۷ مرداد) گفت: «پاسخ به مسئله ارضی اوکراین، از پیش در قانون اساسی اوکراین آمده است. هیچکس از آن عدول نخواهد کرد؛ و هیچکس قادر به این کار نخواهد بود. اوکراینیها زمین خود را به اشغالگر هدیه نخواهند داد.»
ترامپ در کنفرانس خبری ۱۱ اوت (۲۰ مرداد) از موضع زلنسکی ابراز ناراحتی کرد و گفت: «کمی برایم آزاردهنده بود که زلنسکی میگفت: “خب، من باید تأیید قانون اساسی را بگیرم. ” یعنی او مجوز دارد وارد جنگ شود و همه را بکشد، اما برای تبادل اراضی باید مجوز بگیرد، چون قرار است تبادل اراضی انجام شود.»
ترامپ افزود که در جریان مذاکرات، برای هر دو طرف «موارد خوب» و «چیزهای ناخوشایند» وجود خواهد داشت.
شرایط زلنسکی
زلنسکی در ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) با شماری از حامیان خارجی اوکراین گفتوگو کرد که شامل سران کشورهای فنلاند، لیتوانی، رومانی، اتریش، بلغارستان، کانادا، کرواسی، جمهوری چک، دانمارک، استونی، یونان، ایسلند، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، لوکزامبورگ، لتونی، هلند، لهستان، پرتغال، اسپانیا، سوئد و ترکیه بود.
دفتر زلنسکی اعلام کرد: «شرکتکنندگان همچنین توافق کردند که مذاکرات تنها در صورتی میتواند نتیجهبخش باشد که در شرایط آتشبس برگزار شود. رهبران تصمیم گرفتند اگر روسیه در نشست آلاسکا با این گام موافقت نکند، تحریمها علیه اقتصاد جنگی روسیه تشدید شود.»
دفتر زلنسکی اعلام کرد که شرکتکنندگان نشست همچنین «تاکید کردند که مرزهای بینالمللی را نمیتوان با زور تغییر داد و اوکراین باید همراه با دیگر کشورهای اروپایی، تضمینهای امنیتی قابلاعتماد داشته باشد.»
اوکراین سالهاست که در پی عضویت در ناتو است.
دفتر زلنسکی افزود: «رهبران تأکید کردند که هیچ محدودیتی برای همکاری دفاعی اوکراین با دیگر کشورها نباید وجود داشته باشد و روسیه نیز نباید حق وتویی بر عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا و ناتو داشته باشد.»
پوتین با عضویت اوکراین در ناتو مخالف است و جلوگیری از این امر را بهعنوان یکی از اهداف جنگی خود قرار داده است.
ماکرون: امکان ارائه تضمینهای امنیتی خارج از ناتو
امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، در ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) در «فور دو برگانسون» به خبرنگاران گفت که پیش از نشست آلاسکا با ترامپ گفتوگو کرده است.
ماکرون اعلام کرد که ترامپ از ادامه ارائه تضمینهای امنیتی به اوکراین حمایت کرده؛ اما تأکید داشته که این تضمینها تحت چتر ناتو نخواهند بود.
طبق ماده ۵ پیمان آتلانتیک شمالی، اعضای ناتو متعهد هستند در صورت حمله به یکی از اعضا، از آن کشور دفاع کنند. اعطای تضمین امنیتی ناتو به اوکراین میتواند به درگیری مستقیم و گستردهتر میان روسیه و ائتلاف غربی منجر شود.
تهدید ترامپ به «پیامدهای بسیار شدید» برای روسیه
ترامپ در اظهاراتی در ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) گفت که اگر نشست آلاسکا با پوتین آنها را در مسیری برای پایان نهایی جنگ اوکراین قرار ندهد، «پیامدهای بسیار شدیدی» در انتظار روسیه خواهد بود. رئیسجمهور آمریکا مشخص نکرد که این پیامدها شامل چه اقداماتی خواهد بود.
با وجود اینکه ایالات متحده پس از پایان مهلت ۸ اوت (۱۷ مرداد) تحریم مستقیمی علیه روسیه اعمال نکرد، هفته گذشته تعرفهای ۵۰ درصدی بر هند وضع کرد؛ به دلیل ادامه خرید محصولات سوخت فسیلی از روسیه.
ترامپ تهدید کرده است که تعرفههای موسوم به «ثانویه» را اعمال خواهد کرد که صادرات شرکای اصلی تجاری روسیه را هدف قرار میدهد. چین، پیش از هند، بزرگترین خریدار صادرات سوخت فسیلی روسیه بوده است؛ اما ترامپ هنوز چنین تعرفههای ثانویهای را علیه پکن اعمال نکرده است.
ترامپ در گفتوگو با برایان کیلمید، مجری رادیویی فاکسنیوز، در ۱۴ اوت (۲۳ مرداد) گفت که تصمیمش برای اعمال تعرفه بر هند، احتمالاً در تصمیم پوتین برای درخواست نشست آلاسکا نقش داشته است.
او افزود: «قطعاً وقتی دومین مشتری بزرگت را از دست میدهی و احتمالاً در آستانه از دست دادن بزرگترین مشتریات هستی، فکر میکنم این موضوع بیتأثیر نبوده است.»
گامهای احتمالی بعدی
ترامپ در گفتوگو با کیلمید در ۱۴ اوت (۲۳ مرداد) گفت: «احتمال اینکه این نشست موفقیتآمیز نباشد، ۲۵ درصد است.» رئیسجمهور آمریکا اشاره کرد که ممکن است برای رسیدن به توافق جهت پایان دادن به جنگ اوکراین، نشستهای بیشتری لازم باشد.
او افزود: «این مثل یک بازی شطرنج است. این نشست، نشست دوم را پایهگذاری میکند.»
زلنسکی نیز پس از گفتوگو با حامیان بینالمللی خود در ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) گفت که باید یک قالب سهجانبه برای بحث درباره این جنگ وجود داشته باشد.
هفته گذشته، پوتین اعلام کرد که با اصل گفتوگوی مستقیم با زلنسکی موافق است، اما شرایط را برای چنین گفتوگویی در حال حاضر مناسب نمیداند.
او در اظهاراتی که خبرگزاری دولتی تاس روسیه منتشر کرد، گفت: «بار دیگر تأکید کردم که در کل با این موضوع مخالفتی ندارم و این کار ممکن است. با این حال، باید شرایطی برای این کار ایجاد شود. متأسفانه هنوز راه درازی تا فراهم شدن چنین شرایطی در پیش است.»
منبع: اپک تایم فارسی
