پیشنهاد نوآورانه برهانی: اعدامها مشروط به اجماع حقوقدانان و فقها شود
رویداد ۲۴| صدور احکام اعدام در ایران همواره با حساسیتهای جدی و بازخوردهای اجتماعی همراه بوده است. محسن برهانی، عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفتوگو با «اعتماد» راهکارهایی عملی برای کاهش مجازات اعدام در کشور ارائه کرده و بر نقش فعال ریاست دستگاه قضا و استفاده از ظرفیت نخبگان حقوقی تأکید کرد.
برهانی با اشاره به صدور حکم اعدام تتلو میگوید: «ریاست قوه قضاییه میتوانند با توجه به اختیاری که براساس ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری دارند، جمعی از استادان، وکلا و فقها را بهعنوان جمعی مشورتی مورد استفاده قرار دهند و با تعریف یک پروسه خاص، اجرای تمامی احکام را منوط به بررسی و اجماع چنین جمعی کنند.»
وی تأکید دارد که این رویکرد باعث جلوگیری از اجرای بسیاری از احکام اعدام خواهد شد و میتواند از حساسیتهای بیهوده و تضعیف سرمایه اجتماعی دستگاه قضا جلوگیری کند. به گفته برهانی، «در هر شهر و مجتمع قضایی، قضات سختگیر کاملاً شناخته شدهاند؛ قضاتی که به راحتی به سمت صدور حکم اعدام کشیده میشوند. باید ابتدا آمار دقیقی از میزان اعدامی که هر قاضی صادر کرده است به دست آورد و سپس آنها را از شعب کیفری مرخص کرد یا در بخشهای دیگر دستگاه قضا به کار گرفت.»
این حقوقدان همچنین پیشنهاد میدهد که پروندههای حساس امنیتی و صدور احکام اعدام، پس از مرحله فرجامخواهی، به شعب خوشنام و محتاط و با فضل دیوان عالی کشور ارجاع شود تا مجدداً به صورت ماهوی بررسی شوند و از صدور حکم ناعادلانه جلوگیری شود.
برهانی با بیان اینکه استفاده از ظرفیتهای نخبگان و حقوقدانان در مرحله پساقطعیت هیچ تعارضی با قوانین موجود ندارد، میگوید: «با تعریف این فرآیند و استفاده از ظرفیتهای نخبگانی، عملاً از اجرای بسیاری از احکام اعدام جلوگیری به عمل خواهد آمد و میتوان شاهد کاهش محسوس این مجازات سهمگین در کشور بود.»
