تحلیل روزنامه اصولگرا از هشدار اقتصادی لاریجانی؛ بی‌توجهی به سفره مردم خطرناک‌تر از تهدید خارجی است

رویداد۲۴| سخنان اخیر علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب و دبیر شورای عالی امنیت ملی، بازتاب گسترده‌ای در محافل سیاسی و رسانه‌ای داشته است. او در اظهاراتی بی‌پرده گفت: «مردم در رفع نیاز‌های اولیه‌شان دچار مشکل هستند، این بیش از هر چیزی زجردهنده است.» لاریجانی در عین حال تأکید کرد مشکلاتی مانند کمبود برق و گاز، تعطیلی کارخانه‌ها و چالش‌های معیشتی، هرچند پیچیده‌اند، اما «قابل حل» هستند به شرطی که همت و اراده جمعی وجود داشته باشد.

پیوند امنیت و معیشت

اهمیت سخنان لاریجانی در این است که از جایگاهی امنیتی بیان می‌شود. وقتی دبیر شورای عالی امنیت ملی بر «زندگی روزمره مردم» و «نیاز‌های اولیه» تأکید می‌کند، به معنای آن است که هیچ امنیت پایداری بدون تأمین معیشت و رفاه نسبی جامعه شکل نخواهد گرفت. این همان همنشینی امنیت و معیشت است که در ادبیات رسمی کمتر به آن اشاره شده است.

اقتصاد ناتراز؛ از انرژی تا بودجه

روزنامه جوان در تحلیلی بر پایه سخنان لاریجانی نوشت اقتصاد ایران سال‌هاست گرفتار پدیده «ناترازی» است؛ از ناترازی در انرژی تا ناترازی در بودجه و نظام بانکی. کشور با وجود دارا بودن ذخایر عظیم گاز، با قطعی گاز صنایع و حتی مصرف خانگی روبه‌روست؛ تناقضی که به‌روشنی نشانه سوءمدیریت است.

تعطیلی کارخانه‌ها نیز فقط توقف تولید نیست، بلکه به بیکاری کارگران، کاهش قدرت خرید خانوار‌ها و رکود بازار داخلی منجر می‌شود.

«معیشت پایه» و فرسایش اعتماد اجتماعی

به باور تحلیلگران، آنچه لاریجانی «نیاز‌های اولیه» نامید، در اقتصاد «معیشت پایه» خوانده می‌شود؛ یعنی تأمین خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و آموزش ابتدایی. فشار تورم این پایه را متزلزل کرده است؛ کالا‌های عادی به لوکس تبدیل شده‌اند و حتی افزایش دستمزد‌ها عقب‌تر از تورم حرکت می‌کند. روزنامه جوان می‌نویسد: «یارانه نقدی یا تزریق پول شاید مُسکن کوتاه‌مدت باشد، اما درمان پایدار نیست؛ راهکار، تقویت تولید و کاهش هزینه‌های اضافی دولت است.»

چالش تولید و نظام بانکی

لاریجانی هشدار داده بود: «نباید بگذاریم کارخانه‌ها بخوابد.» این هشدار با اشاره به سخنان رهبر انقلاب درباره «تولید به‌عنوان قائمه اقتصاد» معنا پیدا می‌کند. صنایع داخلی امروز با دو مانع بزرگ دست‌وپنجه نرم می‌کنند: تأمین مواد اولیه و نرخ‌های بالای تسهیلات بانکی. همین موانع سرمایه‌گذاران را به سمت بازار‌های غیرمولد مانند طلا، ارز و مسکن سوق داده است.

خام‌فروشی و فشار مالیاتی

به گفته جوان، اقتصاد ایران همچنان گرفتار خام‌فروشی است و بخش بزرگی از صنایع به‌جای ایجاد ارزش افزوده، به فروش مواد اولیه بسنده می‌کنند. این وضعیت نه‌تنها سود پایدار ایجاد نمی‌کند، بلکه فرصت‌های شغلی را هم محدود می‌سازد. در کنار آن، فشار مالیاتی پیچیده و چندلایه بر تولیدکننده و مصرف‌کننده، چرخه تولید و مصرف را کند کرده است.

اعتماد؛ حلقه مفقوده سیاست اقتصادی

این یادداشت تأکید می‌کند که اقتصاد فقط اعداد و معادلات نیست، بلکه رابطه اعتماد است. اگر مردم به سیاست‌های اقتصادی دولت اعتماد کنند، همراهی می‌کنند؛ اما فرسایش اعتماد، هر سیاستی را بی‌اثر می‌کند. از این منظر، سخنان لاریجانی می‌تواند بخشی از اعتماد ازدست‌رفته را بازسازی کند، به شرط آنکه در عمل شفافیت و عدالت در تصمیم‌گیری‌ها دیده شود.

رفع دغدغه‌های معیشتی هم‌سنگ امنیت ملی

جان کلام تحلیل جوان آن است که وقتی دبیر شورای عالی امنیت ملی رفع دغدغه‌های معیشتی را هم‌سنگ امنیت ملی می‌داند، دولت باید این پیام را جدی بگیرد. معیشت و امنیت دو روی یک سکه‌اند و پایداری اجتماعی تنها در صورتی تضمین می‌شود که مردم حداقل‌های زندگی را بدون اضطراب تأمین کنند.