رانت ارزی زیر چتر گردشگری | فرهیختگان: ارز دولتی را به مسافران ترکیه ندهید
رویداد۲۴| روزنامه فرهیختگان در گزارشی با عنوان «یارانه ۹ هزار میلیاردی ایران به ترکیه» نوشت: مسافران ایرانی که با دلار دولتی به خارج از کشور سفر میکنند، از اختلاف نرخ ارز رسمی و آزاد، سود قابلتوجهی به دست میآورند. برآورد این روزنامه نشان میدهد در سال جاری حدود ۹ هزار میلیارد تومان یارانه ارزی به گردشگران خارجی پرداخت شده است.
این روزنامه با اشاره به افزایش سفر ایرانیان به ترکیه و کشورهای همسایه نوشت: «سفر رایگان به ترکیه، سود چندمیلیونی سفر به خارج، رانت دولت به گردشگران ترکیه، ارمنستان و...» اینها تنها بخشی از محتوای خبری است که طی هفتههای اخیر در فضای خبری کشور منتشر میشود.
فرهیختگان در ادامه آورده است: «درحال حاضر مسافران عازم به خارج حدوداً ۳۸ میلیون تومان برای دریافت ۵۰۰ دلار ارز دولتی هزینه میکنند. در سمت دیگر، نرخ دلار در بازار آزاد حدود ۱۱۰ هزار تومان است. این یعنی هر مسافری که ۵۰۰ دلار ارز مسافرتی میگیرد، در مقایسه با زمانی که مجبور میشد آن را از بازار آزاد بخرد، ۱۷ میلیون تومان سود کرده است.»
۹۰۰ میلیون دلار ارز خدماتی در ۷ ماه
بهنوشته این روزنامه، «طبق گزارش مرکز مبادله ارز و طلا، از ابتدای فروردین تا ۲۶ مهرماه سال جاری مجموعاً ۸۹۲ میلیون دلار ارز برای بخش خدمات تأمین شده است. با این حال، مشخص نیست از این رقم چه مقدار به ارز مسافرتی اختصاص یافته است.»
فرهیختگان تأکید کرده: «واقعیت این است که در فقدان دادههای رسمی از میزان ارز تأمینشده در بخش ارز مسافری، محاسبه دقیق حجم کل رانت یا یارانه ارزی دولت دشوار است؛ اما این موضوع غیرقابل انکار است که مسافران خارجی این روزها سود شیرینی از مابهالتفاوت نرخ ارز بازار و نرخ ارز دولتی به جیب میزنند.»
ترکیه، مقصد اول ایرانیها
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «بر اساس دادههای وزارت گردشگری ترکیه، در ۸ ماهه سال ۲۰۲۵ حدود یکمیلیون و ۹۴۵ هزار گردشگر ایرانی وارد ترکیه شدهاند. این آمار از کل گردشگران ۱۲ ماهه بسیاری از سالهای گذشته بیشتر بوده است. رکورد سفر ایرانیها به ترکیه در سال گذشته با حدود ۳.۳ میلیون نفر شکسته شده است.»
فرهیختگان با اشاره به ارتباط میان چندنرخی بودن ارز و افزایش سفر خارجی مینویسد: «در سالهایی که نرخ ارز جهش چشمگیر داشته، دو اتفاق رخ داده است: یکی ایجاد رانت برای مسافران و دیگری گرایش به مقاصد ارزانتری مانند ترکیه.»
سود ۱۷ میلیونی هر مسافر
بهنوشته این روزنامه، «اگر فردی ۵۰۰ دلار ارز دولتی بگیرد، عملاً ۱۷ میلیون تومان سود نسبت به زمانی که ارز را از بازار آزاد میخرید، به دست آورده است. با احتساب اینکه ۴۵۰ میلیون دلار از ارز خدماتی صرف سفرهای خارجی شده باشد، تفاوت نرخ بازار آزاد و ارز دولتی معادل ۹ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان برای گردشگران خارجی است.»
فرهیختگان تأکید میکند: «این اعداد به دلیل فقدان دادههای رسمی برآورد شده و ممکن است خطاهایی نیز داشته باشد؛ اما نمیتوان اصل سود یا یارانه ارزی اعطایی برای مسافران خارجی را انکار کرد.»
سفر به ترکیه چقدر تمام میشود؟
در بخش دیگری از گزارش آمده است: «ارزانترین تورهای لحظه آخری ترکیه حدود ۱۷ میلیون تومان است. این تور سهروزه شامل بلیت رفت و برگشت، صبحانه و اقامت در هتلهای ارزانقیمت است. ارقام بعضاً به ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان هم میرسد. در مجموع، با ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان میتوان یک سفر معمولی به ترکیه داشت، اما همین سفر با ارز مسافرتی ۵۰۰ دلاری، حدود ۱۷ میلیون تومان برای مسافر سود دارد.»
اولویت با چه کسانی است؟
فرهیختگان در پایان گزارش خود نوشته است: «مقصود این گزارش این نیست که دولت مانع سفر گردشگران ایرانی شود، اما به نظر میرسد نیازهای ارزی کشور در همین بخش خدمات که شامل ۶۳ مورد است، باید با اولویت حوزههای درمانی، علمی، پژوهشی، فرهنگی و ترانزیتی تخصیص یابد و برای سفرهای گردشگری از ارز توافقی استفاده شود.»
ارز باید صرف دانش ودارو وکارخانه ایی که برای مردم نفع داره بشه
البته من هم موافقم حذف بشه بشرط اینکه برای عراق و سوریه هم حذف بشه.
برای عراق نه تنها ارز میدین بلکه اقامتگاه خورد و خوراک و غیره هم میدین.
این پولها کجا میره؟