قطعنامه تازه آژانس و یک توصیه کمسابقه؛ روایت هستهای را از نو بنویسید | فرهیختگان: چشمبند گروسی را محکمتر کنید
رویداد۲۴| روزنامه فرهیختگان در مجموعهای از یادداشت و گزارشهای تحلیلی درباره فضای جدید پرونده هستهای ایران پس از تصویب قطعنامه شورای حکام نوشته است که کشور در یک «نقطه انتخاب» قرار دارد؛ جایی که باید هم در عرصه فنی و سیاسی قاطع بایستد و هم «روایت تازهای از صنعت هستهای برای جامعه» بسازد.
فرهیختگان: فناوری هستهای پیش رفته، اما «زبان روایت فناوری» عقب مانده است
این روزنامه اصولگرا در یادداشتی بهقلم مصطفی زمانیان، عضو هیئت علمی حکمرانی دانشگاه تهران، نوشته است: «دو دهه است که بخش بزرگی از تنش میان ایران و غرب حول محور فناوری هستهای شکل گرفته…، اما پرسش امروز، پرسشی فنی یا حقوقی نیست؛ پرسشی زبانی است. زیرا امروز بیش از فناوری، این زبان روایت فناوری است که سرنوشت یک صنعت را تعیین میکند.»
بهنوشته او، صنعت هستهای ایران تاکنون با سه زبان سخن گفته است: زبان فنی، زبان حقوقی و زبان امنیتی؛ اما هیچیک نتوانستهاند «پیوند عاطفی و معنایی با مردم» ایجاد کنند. این روزنامه مینویسد: «زبان فعلی صنعت هستهای، زبان توسعه نیست؛ زبان اعتماد نیست و درنتیجه نمیتواند زبان آینده صنعت هستهای ایران باشد.»
زمانیان تأکید میکند ضعف برنامه هستهای در فناوری نیست؛ به گفته او «ما فناوری را کامل کردهایم، اما روایت آن را نساختهایم؛ توانمندی را تثبیت کردهایم، اما زبان گفتوگوی آن با جامعه را نیافتهایم.»
فرهیختگان نوشته: «اگر روایت هستهای ما تغییر نکند، دیگران روایت ما را مینویسند و روایت رقیب همیشه امنیتیسازی، تقابل و انزوا را تقویت میکند.»
ماموریت چهارم سازمان انرژی اتمی از منظر فرهیختگان
فرهیختگان در ادامه پیشنهاد داده است که سازمان انرژی اتمی باید پس از مأموریتهای فنی، حقوقی و امنیتی، یک مأموریت تازه تعریف کند: «مأموریت زبانی و اجتماعی؛ ایجاد روایت ملی از صنعت هستهای ایران… هستهای زندگیبخش، نه فقط هستهای بازدارنده.»
این روزنامه تأکید میکند که صنعت هستهای باید برای مردم «تصویر آینده» بسازد: آینده انرژی، آینده اقتصاد دانشبنیان، آینده رفاه و کیفیت زندگی. «اگر صنعت هستهای آیندهای برای مردم تصویر نکند، مردم نیز آینده خود را مرتبط با این صنعت نمیبینند.»
فرهیختگان: «چشمبند گروسی را محکمتر کنید»
روزنامه فرهیختگان در گزارشی که عکس یک کرده، تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران را «نخستین قطعنامه پس از جنگ ۱۲ روزه» توصیف کرده و نوشته این اقدام غرب «نادیده گرفتن شهادت هزار ایرانی و حمله به تأسیسات تحت بازرسی آژانس» است.
این روزنامه در انتقاد از گروسی مینویسد: «مدیرکل آژانس کوچکترین اشارهای به هدف قرار داده شدن این مراکز نشان نداد.»
همچنین تأکید شده است که درخواست غرب برای بازرسی از تأسیسات بمبارانشده، نتیجه موفقیت سیاست ابهام ایران است: «سیاست ابهام هستهای اتخاذشده توسط ایران تاکنون مؤثر واقع شده و باید رویکرد قاطع ایران تداوم یابد.»
بازگشت به وضعیت قبل از جنگ؟
فرهیختگان میگوید قطعنامه، واقعیت میدانی را حذف کرده است. بهنوشته فرهیختگان، بخشهایی از قطعنامه که ایران را ملزم به «تعلیق کامل غنیسازی» میکند، بیتوجه به این نکته است که «وضعیت فعلی نتیجه به شهادت رساندن بیش از هزار ایرانی و هدف قرار دادن تأسیسات هستهای مشروعی است.»
این روزنامه با اشاره به فعالسازی اسنپبک از سوی اروپا مینویسد که غرب حتی شروطی را که خود درباره بازگشت بازرسان و مذاکرات تعیین کرده بود رعایت نکرده است. ایران نیز اعلام کرده که اجرای پروتکل الحاقی دیگر موضوعیت ندارد.
ابهام هستهای؛ ابزار بازدارندگی پس از حملات
فرهیختگان در بخش دیگری مینویسد آژانس مدعی است ایران با ذخایر ۴۰۰ کیلویی اورانیوم غنیشده «ظرفیت ساخت ۷ تا ۱۰ بمب» دارد. بهاعتقاد روزنامه: «این مطالبه برای بازرسی نشان میدهد حتی ادعاکنندگان اصلی نابودی نیز به نتایج حملات خود اطمینان ندارند.»
این وضعیت، از نگاه نویسنده، «قدرت بازدارندگی ناشی از ابهام» را افزایش داده است.
واکنش ایران؛ از توقف همکاری باقیمانده تا پایان توافق قاهره
فرهیختگان به نقل از مقامات ایرانی مینویسد که ایران دیگر حاضر به همکاری درباره سایتهای بمبارانشده نیست. «هرگونه توافق برای صفرکردن درصد غنیسازی را خیانت میدانیم و زیر بار آن نمیرویم.»
به نوشته روزنامه، اگر خبر بلومبرگ درباره «پایان رسمی همکاری ایران با بازرسان» تأیید شود، این شدیدترین اقدام ایران علیه آژانس خواهد بود و به معنای خروج عملی از NPT بدون اعلام رسمی است.
روایت در برابر فشار
روزنامه فرهیختگان در پایان بر یک نکته تأکید دارد: ایران امروز همزمان با فشار خارجی و بلوغ فنی، نیاز به یک «بلوغ روایی و اجتماعی» دارد؛ «فناوری هستهای فقط زمانی میتواند به ستون توسعه ملی تبدیل شود که زبان آن از زبان قدرت به زبان زندگی و از زبان تهدید به زبان سرمایه اجتماعی تغییر یابد.»
این روزنامه نتیجه میگیرد که هم سیاست ابهام و هم تغییر زبان هستهای باید مکمل یکدیگر باشند: بازدارندگی در بیرون، و اعتمادآفرینی در داخل.
