تجسس در امور خصوصی و ورود به منزل افراد بدون حکم قضایی، غیرقانونی است | امکان تعقیب کیفری پلیس یا قاضی متخلف وجود دارد
رویداد۲۴ | علیرضا کیانپور - شامگاه شنبه منابع خبری از بازداشت حدود ۲۰ بازیگر مطرح در جشن تولد یکی از هنرمندان خبر دادند؛ خبری که ابتدا با رعایت اصل محرمانگی، بدون ذکر نام منتشر شد اما ساعاتی بعد برخی رسانهها اسامی را فاش کردند. طبق این گزارشها، این دورهمی جشن تولد علی شادمان بوده و از میان ۲۰ نفر بازداشتشده، ۷ نفر به بازداشتگاه منتقل شدهاند؛ افرادی که گفته میشود در میانشان علی شادمان، سحر دولتشاهی و ستاره پسیانی حضور داشتهاند. همزمان برخی رسانههای دیگر از حضور مهران میری و احمد سلگی نیز خبر داده و نوشتهاند پارسا پیروزفر پس از حضور مأموران به دلیل وخامت حال جسمی به بیمارستان منتقل شده است.
خبرگزاری فارس که از نخستین رسانههای منتشرکننده این خبر بود، مدعی شد در این مهمانی «مقدار قابلتوجهی مشروبات الکی» کشف شده و ۶ نفر از بازداشتشدگان شب را در بازداشتگاه گذراندهاند تا آنکه صبح روز بعد تعدادی از آنان با قید وثیقه آزاد شدند. طبق گزارشها، اتهامهای مطرحشده شامل «جریحهدار کردن عفت عمومی»، «اشاعه فحشا»، «شرب خمر» و «نگهداری مشروبات الکلی» است.
ورود به منزل افراد جز با حکم قضایی مستدل، خلاف قانون است
فارغ از اصل بازداشت، ابعاد حقوقی این اقدام محل تأمل است؛ اینکه آیا نیروی انتظامی اساساً حق ورود به منزل شخصی شهروندان و تجسس در حریم خصوصی آنان را دارد یا خیر؟ این پرسش را با علی نجفیتوانا در میان گذاشتیم. او با تأکید بر اینکه هنوز از جزئیات پرونده—از علت مراجعه پلیس گرفته تا نحوه ورود و نوع حکم قضایی—اطلاعات دقیقی منتشر نشده، به رویداد۲۴ گفت: «تا زمانی که از جزئیات اطلاع نداشته باشیم، نمیتوان نظر قطعی داد. اما براساس مبانی حقوقی، ورود به منزل اشخاص جز با حکم قضایی معتبر و مبتنی بر ادله قوی قانونی نیست.»
نجفیتوانا استاد حقوق جزا و وکیل دادگستری توضیح داد که بسته به نوع ملک—آپارتمانی یا ویلایی—میزان مزاحمت صوتی یا ایجاد اختلال برای همسایگان میتواند متفاوت باشد، اما اصل حقوقی ثابت است:
«خانه، حریم خصوصی است و ورود به آن بدون حکم قاضی ممنوع و تخلف است.» بر اساس قانون، ورود به منزل اشخاص مستلزم حکم قضایی است. به عبارت دیگر باتوجه به اینکه این واحد مسکونی درواقع حریم خصوصی تلقی میشود، جز با حکم قضایی، آن هم با ارائه مدارک شواهد مستدل و محکم، امکان تفتیش و تجسس وجود ندارد و هیچ ماموری بدون اینکه قاضی ذیصلاح به این منظور حکم صادر کرده باشد، حق هتک منزل شهروندان را ندارد.
ورود پلیس بدون حکم، حتی در صورت شکایت، تخلف است
این حقوقدان با اشاره به نبود توضیح روشن درباره علت ورود پلیس گفت: «مشخص نیست ورود مأموران پس از اعلام به مرجع قضایی و دریافت حکم انجام شده یا صرفاً به دلیل شکایت احتمالی همسایگان به بهانه سر و صدای غیر متعارف بوده است. در هر دو صورت، ورود به منزل بدون حکم قضایی امکانپذیر نیست و انجام آن تخلف محسوب میشود.»
او افزود: «اگر شکایت همسایگان مطرح نبوده، ورود پلیس تنها زمانی مجاز است که فرد یا افراد حاضر در منزل بهعنوان متهم تحتنظر باشند یا اجتماع آنان مخل امنیت تشخیص داده شده باشد؛ آنهم مشروط به حکم قضایی.»
تجسس در امور خصوصی ممنوع است
بیشتر بخوانید:
علی شادمان کیست؟| از بازیگری در فیلم میم مثل مادر تا بازداشت در مهمانی تولد
بازداشت ۷ بازیگر معروف در پارتی شبانه | کدام بازیگران بازداشت شدند؟
این استاد حقوق جزا با تاکید بر اینکه «قانون اجازه ورود به منزل اشخاص را جز در موارد خاص نمیدهد»، گفت: «اصولاً تجسس در امور خصوصی ممنوع است. البته این ممنوعیت به معنای آن نیست که اگر جرائمی در حال وقوع باشد، این منع قانون نقض نشود.»
نجفیتوانا ادامه داد: ممنوعیت تجسس مطلق نیست، اما هرگونه مداخله باید در چارچوب قانون و معمولاً با ورود قضایی باشد. به عنوان مثال اگر اعلام شود که در یک آپارتمان زد و خورد صورت گرفته، پلیس موظف به ورود و مداخله است. به بیان دیگر اگرچه تجسس ممنوع است و حریم خصوصی باید رعایت شود، اما درصورت مطالبه مردم و نقض حقوق برخی از دیگر شهروندان لازم است مداخله قضایی و انتظامی صورت بگیرد.»
به گفته او، در این پرونده به نظر میرسد مأموران پس از ورود، شواهدی از شرب خمر پیدا کردهاند که مبنای بازداشت شده است؛ مواردی که پلیس موظف است در گزارش خود به قاضی کشیک ارائه کند.
امکان تعقیب کیفری پلیس یا قاضی در صورت تخلف وجود دارد
این وکیل دادگستری افزود: «در آپارتمانها، بهویژه اگر علت مراجعه پلیس اطلاع و اعلام شکایت همسایگان باشد، معمولاً پلیس ابتدا در لابی حاضر میشود و افراد را برای توضیح دعوت میکند؛ نه اینکه مستقیماً به واحد مسکونی هجوم ببرد. در خانههای ویلایی نیز معمولاً ابتدا تحقیقات در بیرون از حریم خانه انجام میشود.»
او تاکید کرد: «طبیعتاً اگر موضوعی، چیزی بجز اطلاعرسانی و شکایت همسایگان به دلیل برهم خوردن آرامش باشد، مسئله متفاوت خواهد بود.»
نجفیتوانا با اشاره به حوادث مشابه دهه ۶۰ تأکید کرد: «نباید تا روشن شدن جزئیات، براساس خاطرات تلخ گذشته قضاوت کرد.»
او در پایان گفت: «اگر پلیس بدون حکم قضایی وارد منزل شده باشد، مرتکب تخلف شده است. قاضی نیز تنها با مدارک مستدل اجازه صدور حکم تفتیش دارد. در صورت رعایت نشدن این روال، امکان تعقیب حقوقی و حتی کیفری برای مأموران و حتی قاضی پرونده وجود دارد.»
ولی الان داری راحت زندگی میکنی و پست میذاری و توئیت میزنی!!
بخاطر تکه استخوانی بله قربان گویی نکن
همه اینایی که گفتی رو چطوری فهمیدی ؟