رانت و فساد بزرگ سفارت ایران در استرالیا (اسناد)/ بهرام قاسمی: بررسی می‎کنیم

 رویداد۲۴- دامنه فساد و رانت دیگر محدود به دایره مرزهای جغرافیایی کشور نیست. فساد و رانت مرزهای کشور را درنوردیده و به سفارتخانه‎های ایران رسیده است؛ از جمله در سفارت ایران در استرالیا؛ جایی که پسر سفیر با استفاده از رانت ویژه، مجوز تاسیس دفتر  کارگزاری خدمات کنسولی در شهر ملبورن را دریافت می‎کند و اکنون خدماتی بیش از تعرفه‎های تعیین شده ارایه می‎دهد.  

مدتی است صدای اعتراض ایرانیان مقیم استرالیا به ویژه شهر ملبورن از ارایه خدمات کنسولی سفارت ایران در این شهر بلند شده است؛ صدایی که البته احتمالا به دلیل مسافت زیاد این شهر تا تهران! تاکنون شنیده نشده است.

اعتراض ایرانیان مقیم شهر ملبورن نسبت به تخلفات شرکت کارگزاری ارایه خدمات کنسولی در این شهر است. شرکتی که تحت مدیریت فرزند سفیر ایران در استرالیا مجوز فعالیت گرفته است که نه تنها آغاز فعالیت آن با رانت و عملا غیرقانونی بوده، بلکه این شرکت در رفتاری عجیب و  بی‎سابقه، اقدام به دریافت مبالغی بیش از تعرفه های تعیین شده می کند.

ملبورن با حدود ۴ میلیون نفر جمعیت، پایتخت ایالت ویکتوریا، اولین پایتخت کشور استرالیا قبل از شهر کانبرا و مهمترین شهر فرهنگی این کشور است. ملبورن به لحاظ جمعیت دومین شهر کشور پهناور استرالیا است و همانند سایر شهرها و کشورهای دنیا، ایرانیان مهاجر زیادی را در خود جای داده است. طبق آمارهای منتشر شده، استرالیا پنجمین مقصد ایرانیان برای مهاجرت است و شهر ملبورن نیز یکی از محبوب‎ترین مقاصد مهاجرت برای ایرانیان محسوب می‎شود.

با این حال تا سال‎های گذشته ایرانیان مقیم در این شهر از دریافت خدمات کنسولی همچون صدور یا تعویض شناسنامه، تعویض کارت ملی و پاسپورت، ثبت ازدواج و طلاق و... محروم بودند و به ناچار برای دریافت این خدمات باید به سفارت ایران در شهر کانبرا سفر می‎کردند.

بنابراین نیاز به تاسیس یک دفتر ارایه خدمات کنسولی برای ایرانیان مقیم ملبورن از سال‎های قبل احساس می‎شد. اما نه با روش و شیوه‎ای که عبدالحسین وهاجی سفیر جمهوری اسلامی ایران برگزید؛ شیوه‎ای که بدون کوچکترین تردیدی پدیدآورنده ظن رانت و وجود ژن خوب است؛ آن هم با اعطای مجوز تاسیس دفتر خدمات کنسولی در شهر ملبورن به پسر 31 ساله‌اش «محمد صادق وهاجی».  

سفارتخانه‎ها می‎توانند خدمات کنسولی به شهروندان را به دفاتر بخش خصوصی واگذر کنند و عموما برای این موضوع، فراخوانی صادر می‎شود تا از میان واجدین شرایط یک شرکت انتخاب شود و با کسب مجوز دفتر خدمات کنسولی را در شهری دورتر از محل استقرار سفارت ارایه دهند. اما در مورد شرکت «تابنده» که محمدصادق وهاجی پسر سفیر ایران در استرالیا آن را تاسیس و راه اندازی کرده است نه سفارت ایران در استرالیا فراخوانی را برای واجدین شرایط  راه اندازی «دفتر کارگزاری خدمات کنسولی» در این شهر صادر کرد و نه وزارت امور خارجه ایران.  

از سوی دیگر این در حالی است که اساسا راه‎اندازی دفاتر کارگزاری با مدیریت اقوام درجه یک مسئولین بلندپایه دولتی خلاف قانون محسوب می‎شود.

مدارک ثبت شرکت «تابنده» توسط محمد صادق وهاجی، پسر عبدالحسین وهاجی سفیر ایران در استرالیا  

جدا از این رانت آشکار در اعطای مجوز به پسر سفیر موضوع دیگری که باعث انتقاد و اعتراض بسیاری از ایرانیان مقیم در این کشور شده است، بحث تعرفه خدمات است که کارگزاری «تابنده» ارایه می‎کند. دفاتر کارگزاری‎ خدمات کنسولی معمولا  باید بر اساس تعرفه مصوب هیئت دولت که از سوی وزارت خارجه به تمامی سفارت‌خانه‌ها ابلاغ می‎شود به ارایه خدمات بپردازند. 

اما گویا چون دفتر کارگزاری خدمات کنسولی «تابنده» خود را برخوردار از ژن خوب بمی دانند از این قواعد و قوانین تبعیت نمی‎کند و تعرفه هایی آنچنان که خودشان صلاح می‎دانند تعیین کرده‎اند به طوری که اکنون این شرکت خدمات کنسولی خود را چند برابر تعرفه‌های تعیین شده ارایه می کند بدون آنکه کوچکترین تگرانی از بابت نظارت سفارت ایران در استرالیا داشته باشد که همین امر باعث اعتراض بسیاری از هموطنانمان در این کشور شده است.

به طور مثال طبق آیین نامه مصوب تعرفه‌ای برای کنسولگری‌ها، برای گرفتن وکالت‌نامه فروش یک ملک، باید مبلغ 220 دلار به سفارت‌خانه پرداخت شود تا وکالت‌نامه ارایه شود. اما در شرکت «تابنده» علاوه بر این 220 دلار، مبلغی نزدیک به 350 دلار بیشتر، از مراجعه کنندگان و به بهانه‌های مختلفی مانند هزینه خدمات، گرفته می‌شود که این مبلغ بسیار بالا و قابل تاملی است. اگر تعداد مراجعه کنندگان در هفته در ملبورن و سیدنی 40 نفر باشند، درآمد هفتگی این مجموعه حدود 14 هزار دلار در هفته خواهد بود. البته قابل ذکر است که مبلغ 350 دلار بر روی تمامی خدماتی که ارائه می‌شود، خارج از عرف و قانون از مراجعه کنندگان اخذ می‌شود.

از سوی دیگر، بسیاری از ایرانیان مقیم در شهرهای مختلف استرالیا، طی تماس‌هایی که با  رویداد۲۴  داشتند، به شدت از این وضعیت ابراز شکایت و ناراحتی کرده و خواستار پیگیری این موضوع شدند.

در همین رابطه بنابر وظیفه خبرنگار  رویداد۲۴ با بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه تماس گرفت. قاسمی با تایید کلیات آنچه در استرالیا اتفاق افتاده است گفت: موضوع تاسیس دفتر خدمات کنسولی در ملبورن و سیدنی و نوع خدماتی که ارایه می‎شود به وزارت خارجه نیز گزارش شده و از طریق بخش‎های مربوطه در وزارتخانه این موضوع در حال بررسی‌ دقیق است.

او همچنین افزود: ماموریت سفیر ایران در استرالیا به اتمام رسیده است و ایشان اکنون به تهران آمده اند و وزارت‎خارجه مسائل مربوط به خدمات کنسولی به ایرانیان در استرالیا را به دقت بررسی خواهد کرد. 

قاسمی از ارایه توضیح بیشتر درباره بازگشت عبدالحسین وهاجی به تهران خودداری کرد اما می‎شود فراخواندن سفیر ایران در استرالیا به تهران را در حالی که می‎توانست هنوز تا تعیین سفیر جدید در سفارت بماند را به رانت و فساد شکل گرفته مربوط دانست.چرا که در موضوع مبارزه با رانت و فساد بی تردید وزارت امور خارجه کشورمان به مراتب عملکردی بهتر از سایر وزارت‌خانه‌ها داشته است. 

بر همین اساس انتظار می‎رود تا با تعیین سفیر جدید به سرعت درباره سرنوشت شرکت «تابنده» که با برپایه ژن خوب و مناسبات فامیلی و استفاده از رانت شکل گرفته تعیین تکلیف شود تا لکه ننگ رانت و فساد از دامان وزارت خارجه جمهوری اسلامی پاک شود.