شرایط ایران برای اعتراض به تحریم‌های جدید/ توان اروپا برای تضمین به ایران چقدر است؟

رویداد۲۴ چهارشنبه شب هفته گذشته بود که دونالد ترامپ رییس‎ جمهور آمریکا پشت بلندگو حاضر شد و اعلام کرد که از این پس آمریکا از برجام و توافق‌هسته‌ای ایران و گروه 1+5 خارج خواهد شد و تحریم‌ها این بار حتی شدیدتر از گذشته بار دیگر علیه ایران برمی‌گردد.

قرار است تحریم‌های اولیه و ثانویه دولت آمریکا طی 2 دوره 90 روزه و 180 روزه علیه ایران بازگردند. ترامپ در حالی این تصمیم را گرفته است که بسیاری از توافقات اقتصادی و تجاری ایران از جمله توافق فروش بیش از 200 هواپیمای شرکت ایرباس و بوئینگ در خطر لغو قرار گرفته است. واشنگتن حملات همه جانبه‌ای را علیه ایران به راه انداخته است و حتی از شرکت‌های اروپایی هم خواسته است که به سرعت از ایران خارج شوند.

محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با رویداد۲۴، با اشاره به خروج آمریکا از توافق‌نامه هسته‌ای و سرانجام تحریم‌ها علیه ایران گفت: بحث ترامپ، بحث سازمان ملل نیست زیرا ترامپ اصلا سازمان ملل و زیرمجموعه‌های آن را قبول ندارد و ارزشی هم برای آن قائل نیست که بخواهد تحریم‌ها را به شورای امنیت ببرد. ترامپ شخصا اعلام کرد که تحریم‌هایی از قبیل هسته‌ای را بر علیه ایران اعمال خواهد کرد. به معنای دیگر آمریکا کاری به شورای امنیت ندارد و اگر بخواهد تحریم‌های اولیه و ثانویه خود را عملیاتی خواهد کرد.

او ادامه داد: اگر تحریمی رخ دهد ایران می‌تواند اعتراض کند، همانگونه که تیم وزارت خارجه و غیره در خصوص خروج آمریکا از برجام، پیگیر شکایت هستند یک کمیسیون وجود دارد که این مسائل را داوری می‌کند. یک کمیسیون که از معاونان وزاری خارجه ایران و کشورهای عضو توافقنامه تشکیل می‌شود 15 روز زمان دارد تا این موضوع را بررسی کند و اگر نتیجه‌بخش نباشد دوباره بحث تحریم‌ها به کمیسیونی می‌رود که وزرای خارجه در آن حضور دارند و آن‌ها نیز باز هم 15 روز فرصت دارند تا این بحث را پیگیری و بحث و بررسی کنند. اگر هم در این کمیسیون به نتیجه نرسیدند موضوع به شورای امنیت می‌رود.

این کارشناس بین الملل با بیان اینکه آمریکا هر طرحی که در شورای امنیت درباره ایران مطرح شود را می‌تواند وتو کند، تصریح کرد: بنابراین مشخص نیست که طرح تا شورای امنیت هم برود. در ضمن بحث رییس‌جمهور آمریکا شورای امنیت نیست و ترامپ معتقد است که این توان را دارد با فشارهایی که می‌آورد، ایران را پای میز مذاکره بکشاند.

جلیلوند با اشاره به اینکه در سمت چپ همان برگه‌ای که ترامپ در روز اعلام خروج از برجام امضا کرد، تحریم‌های که قرار است اعمال شود را نوشته بود، خاطرنشان کرد: وزارت خزانه‌داری آمریکا در متن منتشر شده دوره تنفس ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه برای بازگشت تحریم‌ها در نظر گرفته است. بر این اساس تحریم‌هایی که در پایان موعد ۹۰ روزه تنفس اعمال خواهند شد عبارتند از: خرید‌و‌فروش اسکناس یا اسناد مبتنی‌بر دلار از سوی دولت ایران، خرید‌ و‌ فروش طلا و سایر فلزهای گرانبها، خرید، تامین یا انتقال فلزاتی نظیر گرافیت، فلزات خام یا نیمه‌خام مانند آلومینیوم و آهن، زغال‌سنگ و نرم‌افزارهای مورد استفاده از سوی صنایع ایران، افتتاح حساب ریالی در خارج از مرزهای ایران و مبادله ریالی با ارقام قابل‌توجه، تامین مالی خارجی و خرید اوراق منتشرشده از سوی دولت ایران، خودروسازی ایران، خرید‌و‌فروش و تامین قطعات هواپیما، فرش و مواد خوراکی تولیدشده در ایران، خواهد بود.

این کارشناس امور بین‌الملل با بیان اینکه تحلیل نهایی من این است که اروپا در موضوع برجام در نهایت پشت آمریکا قرار می‌گیرد، تصریح کرد: شاید اروپا تا حدودی برای حمایت از برجام مقاومت کند اما در تحلیل نهایی با آمریکا همراه می‌شود. من اروپا را از متحدان آمریکا نمی‌دانم بلکه از اقمار آمریکا می‌دانم، به همین دلیل در نهایت در بحث برجام با آمریکا همراه می‌شود. به معنای دیگر اصلا منافع اروپا در آمریکا تامین می‌شود. نهایت حجم تجارت اروپا با ایران 30میلیارد دلار است اما حجم مبادلات بازرگانی اروپا با آمریکا 1هزارمیلیارد دلار است. جدای همه روابط سیاسی، علمی و ... که باهم دارند، اروپا نمی‌خواهد منافعش در آمریکا را از دست بدهد.

اروپا در برابر آمریکا توانی برای تضمین ندارد

محسن جلیلوند با اشاره به واکنش ایران در خصوص بدعهدی احتمالی اروپا در باره برجام، گفت: رهبر انقلاب نیز در این باره اشاره کردند که اروپا باید تضمین‌های لازم را به ایران بدهد. حال اینکه اروپا چه تضمینی می‌تواند به ایران بدهد را نمی‌دانم، در اصل اروپا در برابر آمریکا توانی ندارد که بخواهد به ایران تضمین بدهد زیرا نمی‌تواند اقدامات ترامپ و آمریکا را محدود کند. از سوی دیگر ممکن است که بگویند ایران بار دیگر منافع خود را توضیح دهد و در آن شرایط بخواهد بحث حقوق بشر و موشکی را هم پیش بکشد، به همین دلیل معتقدم که اروپا نمی‌تواند تضمین مطمئنی را برای حضورش در برجام به ایران بدهد.