از امضای برجام تا خروج آمریکا/ مهمترین قراردادهای ایران چه بود

رویداد۲۴ تیرماه 2015 پس از بیست و دوماه مذاکرات فشرده سرانجام برنامه جامع مشترک بین ایران و آمریکا به همراه 5 قدرت جهانی به امضا رسید اما کمتر از سه سال بعد رییس جمهور آمریکا تصمیم گرفت از این قرارداد خارج شود.

آغاز تحریم‌های هسته‌ای در دولت اصولگرایان

تا پیش از اعمال تحریم‌های هسته‌ای، به دلایل حقوق بشری و آزمایش‌های موشکی، شرکت‌های آمریکایی از سرمایه‌گذاری بیش از 20 میلیون دلار با ایران منع شده بودند؛ تحریمی که البته هیچ محدودیتی برای شرکت‌های اروپایی نداشت و اقتصاد ایران توانست در دوران ریاست جمهوری خاتمی سال‌ها رشد اقتصادی پیاپی تجربه کند با اینهمه تحریم‌های هسته‌ای و اجماع جهانی علیه ایران در دولت اصولگرایان سبب شد که علاوه بر شرکت‌های آمریکایی‌، شرکت‌های خارجی دیگر نیز نتوانند با ایران وارد معامله شوند.

دولت روحانی توانست تحریم آمریکا علیه ایران را از بین ببرد، اما این نیز به 3 سال نپایید تا با تنفسی 90 و 180 روزه بار دیگر منتظر تحریم‌ها باشیم اما در سه سال رفع تحریم‌ها، دولت روحانی توانست چه قراردادهایی منعقد کند.

قراردادهای ایران از امضای برجام تا خروج آمریکا

این تحریم‌ها معلق شد بازار جذاب و 80 میلیونی ایران و ذخایر هیدورکربن ایران سبب شد که شرکت‌های مختلف برای حضور در ایران سر از پا نشناسند به طوریکه در یک سال اول بیش از 200 هیات تجاری خارجی از کشورهای محتلف به ایران آمدند هر چند توافق آنها با همتایان ایرانی بیشتر در حد تفاهم ماند تا قرارداد اما چندین قرارداد مهم امضا شد.

قرارداد خرید 400 هواپیما

شاید مهمترین قراردادها در بخش هوایی کشور رخ داد، درخواست خرید 400 فروند هواپیما ناشی از عطش ایرانی‌ها برای نوسازی هوایی بود که در با کمک تامین مالی ساچه ایتالیا رخ داد.

شرکت ایران‌ایر صد هواپیما به شرکت اروپایی ایرباس سفارش داد که تا به امروز سه فروند آن را تحویل گرفته است.

زاگرس ایر و ایران ایر تور نیز 73 فروند هواپیما در کلاس‌های مختلف به این شرکت سفارش دادند تا مجموع هواپیماهای در خواستی از ایرباس به 173 فروند برسد.

بویینگ نیز طی قراردادهایی که با ایران‌ایر و آسمان بست قرار شد 110 فروند هواپیما به ایران بدهد هر چند تامین مالی این هواپیماها به سبب ماهیت آمریکایی این شرکت از همان ابتدا دارای ابهاماتی بود.

قرارداد ریلی ایران و فوتوژن

آخرین قرارداد ریلی ایران با شرکت فوتوژن چین به امضا رسید که علاوه بر داخلی سازی 50 درصدی واگن‌ها در ایران تامین مالی آن نیز توسط اگزیم بانک چینی به صورت فاینانس انجام شد این قرار داد سبب شد که حداقل در چهار سال آینده دو شرکت واگن تهران و واگن پارس خط تولید آنها پر باشد.

قرارداد راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تهران مشهد با چین

قرارداد 2.2 میلیارد یوریی مپنا با شرکت ماشین آلات چین برای راه اندازی قطار سریع السیر تهران مشهد یکی دیگر از سرمایه گذاری ها در بخش ریلی بود.

خرید 50 لکوموتیو دیزلی

اروپایی‌ها نیز سه قرار داد مهم امضا کردند 1.2 میلیارد یورو ایران و ایتالیا برای راه آهن سریع السیر قم اراک، ایران و فرانسه برای کشنده‌های مترو و ایران و آلمان برای خرید 50 لکوموتیو دیزلی و الکتریکی به امضا رسید.

قرارداد صنعت خودرو با پژو

یکی از اصلی‌ترین صنعت‌های پیشران ایران خودروسازی است که در زمان تحریم‌ها بیشترین آسیب را دید به طوری که صنعت قطعه‌سازی کشور عملا از تکنولوژی روز دنیا عقب ماند.

این صنعت جذاب و پر در آمد باعث شد که قبل از امضای برجام مذاکراتت غیر رسمی ایران خودرو و پژو آغاز شود و درست پس از امضای برجام پژو فرانسه اولین کمپانی خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران لقب گرفت.

این شرکت با شرکت ایران خودرو شرکت ایکاپ را با سرمایه‌گذاری 700 میلیون یور تاسیس کرد و مقرر شد که 30 درصد تولید خود را با استفاده از زنجیره فروش این شرکت فرانسوی صادر کند.

سیتروئن نیز با همکاری سایپا از هفته آینده پیش فروش خودروی روز خود را آغاز می‌کند آورده این شرکت فرانسوی به ایران نزدیک به 300 میلیون یورو است.

قرارداد نفت و گاز

و اما جذاب‌ترین بخش اقتصادی ایران نفت و گاز است که حتی کمپانی‌های آمریکایی با وجود غیبت 40 ساله همچنان امیدوار هستند که دوباره در این صنعت حضور داشته باشند.

حساسیت این بخش سبب شد که پس از کش و قوس‌های فراوان بین گروهای مختلف سیاسی از قرادادهای جدید نفتی رونمایی شود به طوری که رئیس فقید توتال دوگاری آن را به یک پیشنهاد داغ و جذاب تشبیه کرد.

قرارداد 5 میلیارد دلاری توتال

مهمترین و استراتژیک ترین قرارداد متعلق به توتال فرانسه بود که به ارزش 5 میلیارد دلار برای توسعه پارس جنوبی به امضا رسید.

قرارداد توسعه آزادگان جنوبی با شل

شل نیز قرارداد اولیه‌ای را در ماه نوامبر برای توسعه میدان‌های نفتی و گازی آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش امضا کرد.

شرکت روسی زاروبژ نفت

شرکت روسی زاروبژنفت معاهده‌ای را برای مطالعه امکان سنجی درمورد دو میدان مشترک در غرب ایران امضا کرده است.

قرارداد آکر در میدان فارس

نروژ آکر و شرکت OMV اتریش تفاهمنامه‌ای برای پروژه‌هایی در منطقه زاگرس در غرب ایران و میدان فارس در جنوب آن امضا کرده است.

قرارداد دوو برای پالایشگاه جاسک

دوو، شرکت مهندسی کره جنوبی نیز تفاهمنامه‌ای را برای ساخت پالایشگاه نفت در بندر جاسک، در سواحل جنوبی ایران امضا کرده است.

توسعه میدان گازی طوس در خراسان با سایپِم

شرکت ایتالیایی سایپِم، تفاهمنامه‌ای را برای همکاری در پروژه‌های خط لوله، به روزرسانی پالایشگاه‌ها و توسعه میدان گازی طوس در خراسان رضوی امضا کرده است.

قرارداد DNO  برای توسعه میدان نفتی چنگوله

شرکت نفتی نروژی با عنوان DNO نیز دومین شرکت غربی بود که بعد از توتال، اعلام کرد با ایران قراردادی را امضا کرده و قرار است برای توسعه میدان نفتی چنگوله در غرب ایران مطالعه کند.

اینها بخشهایی از قراردادهای کلانی بودند که پس از برجام بین ایران و شرک‌ ها دولتی به امضا رسید.