انتشار لیست مبهم ارز بگیران دولتی، بدون امکان استناد!/ فرار رو به جلوی بانک مرکزی

رویداد۲۴ لیست ارزبگیران دولتی در حالی توسط بانک مرکزی منتشر شد که سرکشی دلار و یورو به اوج خود رسیده است. در حالی که عمده بحث‌های اقتصادی کشور درباره نحوه مدیریت برای ثبات قیمت ارز بود، بانک مرکزی در اقدامی عجیب لیستی را منتشر کرد که امکان استناد به آن وجود ندارد، این احتمال وجود دارد که بانک مرکزی برای تغییر شرایط و بردن اذهان از سوءمدیریت آن مجموعه در تنظیم نرخ ارز، به سمت تخلفات صورت گرفته در پرداخت ارز دولتی باشد.

پیش از سفر روحانی به نیویورک، نرخ ارز با رشدی عجیب بالا رفت و با سفر او به نیویورک این روند، رشد عجیب‌تر به خود گرفت و نرخ دلار در روندی افزایشی در عرض یک روز از کانال ۱۶ هزار وارد ۱۷ و پس از آن ۱۸ هزار تومان شد. نرخ یورو نیز در این بازار در محدوده ۲۰ هزار و پانصد تومان خرید و فروش شد. لیست جدید لیست ارزبگیران دولتی نیز در همین شرایط منتشر شد.

در حالی که انتظار می‌رفت نرخ ارز با تغییرات در بانک مرکزی و ورود تیم جدید به ثبات برسد، انتصابات جدید هم همچنان نوسان‌های ارزی را بیشتر کرد. با روی کار آمدن عبدالناصر همتی به جای سیف در بانک مرکزی، سیاست‌های جدید ارزی اعمال شد و در پی آن نرخ دلار در بازار همچنان رشد کرد، همتی معتقد بود دولت امریکا اجازه نقل و انتقال پول را به ایران نمی‌دهد و برای اینکه در تله دولت آمریکا نیفتیم مجبور به تغییر سیاست ارزی کشور هستیم.

امکان راستی آزمایی لیست وجود ندارد

دهم تیرماه امسال، پیش از روی کار آمدن همتی، اولین فهرست ۵۳ صفحه‌ای شامل ۱۴۸۲ شرکت دریافت‌کننده ارز رسمی به تفکیک افراد و شرکت‌ها از سوی بانک مرکزی منتشر شد و انتشار این فهرست از سوی کارشناسان اقتصادی مورد تحلیل‌ و بعضا انتقاد تندی قرار گرفت.

در نگاه نخست به لیستی که در دوره قبل از همتی منتشر شده بود، امکان بررسی و راستی‌آزمایی وجود داشت و به عنوان مثال مشخص بود هر شرکت یا فرد بابت واردات چه چیزی ارز دریافت کرده است؛ بسیاری از نقدهایی که آن زمان مطرح شده بود، بر پایه اطلاعات همین لیست بود و مثلا نقد شده بود چرا یک تیم فوتبال، تایر خودرو وارد کرده و چرا یک شرکت خودرو‌ساز به واردات چای پرداخته و شرکت واردکننده پارچه ۱۲۰ هزار یورو لوبیاچیتی وارد کرده است!

لیست دوم مبهم بانک مرکزی

در حالی که عبدالناصر همتی در بدو ورود خود، در نامه‌ای به وزارت اقتصاد، همه مسئولیت انتشار لیست را به کرباسیان داده بود، در چرخشی تعجب‌برانگیز این بار اقدام به انتشار لیست بدون هماهنگی با وزارت اقتصاد کرده است. یک کارشناس اقتصادی به رویداد۲۴ گفته است: لیست نهایی ارز بگیران دولتی که توسط بانک مرکزی منتشر شد، امکان بررسی ندارد چون این لیست، تنها فهرست بلندبالایی از اسامی است که  معلوم نیست دریافت ارز در آن بابت چه بوده است بنابراین شاید آنها به عمد نخواسته‌اند کسی از آن سر در بیارود.

لیست منتشر شده توسط بانک مرکزی شامل ارز نیمایی و ارز دولتی، در حقیقت لیستی است که اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت کننده ارز برای واردات کالاهای مورد نیاز مردم و تولیدکنندگان را نشان می داد اما اینکه این افراد در ازای دریافت ارز چه چیزی را وارد کرده‌اند، مشخص نیست!

عمده واحد پرداختی در این لیست که به همراه میزان و نرخ ارز دریافتی در دو بخش جداگانه دریافت کنندگان ارز نیمایی در ۴۷۱ صفحه و دریافت کنندگان ارز دولتی (دلار۴۲۰۰ تومانی) در ۲۸۵۶ صفحه منتشر شد، یورو است. علاوه برآن ارزهایی همچون یوان چین، درهم و یوان کره جنوبی نیز به چشم می خورد، اما نام کالای وارد شده وجود ندارد و تنها نام و نام خانودگی، نام شرکت و کد آن لحاظ شده است.

۱۳میلیارد دلار ارز برای دارو و کالاهای اساسی

براساس گزارشی که رئیس کل بانک مرکزی از میزان تخصیص ارز از سامانه نیما در پایان شهریور ماه امسال ارائه کرده بود، تا این زمان ۱۳میلیارد دلار ارز برای دارو و کالاهای اساسی پرداخت شده است.  طبق اعلام همتی از مجموع صادرات ۱۹ میلیارد دلاری غیرنفتی درپنج ماهه نخست امسال، صادرات گاز و فرآورده‌های نفتی معادل ۳ میلیارد دلار بوده است که بنابراین حدود ۱۶میلیارد باقی‌مانده باید به چرخه اقتصاد برگردد. اکنون در حالی لیست دوم منتشر شده که هیچکدام از سوالات درباره میزان بازگشت پول یا کالا به کشور و همچنین رانت‌های موجود در آن امکان بررسی ندارد.