افشای پشت پرده بازار ماهی قزل‌آلا؛ پای فرانسه در میان است
رویداد۲۴ در سال ٨٣ سازمان شیلات کشور اعلام کرد که موظف است تا پایان سال ٨٥ برای کاهش وابستگی، تخم چشم زده قزل‌آلا کشور را به خودکفایی برساند.طبق این برنامه‌ریزی قرار بر این بود شرکت واردکننده و کشور مبدا با انتقال تکنولوژی امکان خودکفایی را فراهم کنند. همچنین قرار بر این بود که سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بودجه‌ای که دریافت کرده است به اصلاح ژنتیک ماهیان بومی داخل کشور بپردازد.حال پس از گذشت سال‌ها نه تنها واردکنندگان و کشور مبدا به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و انتقال تکنولوژی صورت نگرفته، بلکه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی نیز به‌رغم دریافت هزینه تاکنون کاری در خور انجام نداده است.در سال ۹۳ با شیوع شدید بیماریی که منشاء آن تخم چشم زده وارداتی بود یکبار دیگر موضوع خوداتکایی در تولید این نهاده اساسی مطرح شد. سازمان شیلات بار دیگر ابلاغیه و دستورالعمل‌های را صادر کرد. بر اساس دستورالعمل جدید تا انتهای سال گذشته و حداکثر تا فروردین سال جاری، واردات تخم چشم زده باید متوقف می‌شد.
اما به دلیل مشکلاتی که در شیوه نامه ارائه شده در دستورالعمل سازمان شیلات بود علاوه بر تعطیلی حدود ۱۵۰ واحد تکثیر داخلی همچنان انحصار در بازار این نهاده در دست یک شرکت فرانسوی است به نحوی که هیچ فرد یا شرکتی توان قد علم در برابر آن‌ها را ندارند.فرهی، مدیر عامل اتحادیه کشاورزی ماهیان سردابی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، آیین‌نامه سازمان شیلات ایران در این زمینه را ناقص و آن را منشاء افزایش وابستگی کشور به واردات تخم چشم زده دانست که عملا موجب فلج شدن تولید داخل شده است.وی ادامه داد: علاوه بر آن واردات مشکلات دیگری نیز به همراه داشته است که می‌تواند به شیوع انواع بیماری ماهی اشاره کرد.فرهی بیماری‌های VHS،IPN ،IHN از جمله بیماری‌های برشمرد که اکنون پروردهندگان ماهی قزل‌آلا درگیر آن هستند.وی منشاء اصلی شیوع این بیماری‌ها را تخم چشم زده وارداتی عنوان کرد.
فرهی در پاسخ به این سوال که چرا تولیدکنندگان این مشکلات را گزارش نمی‌دهند، گفت: ٨٥ درصد بازار در انحصار یک شرکت واردکننده فرانسوی است. بنابراین از ترس اینکه شرکت واردکننده از فروش تخم چشم زده به تولیدکنندگان امتناع کند گزارشی یا شکایتی ارائه نمی‌دهند.به گفته وی؛ انحصار بازار را به نحوی مدیریت کرده که به سمت حذف تولیدکنندگان داخلی رفته است.فرهی تعطیلی ۱۵۰ واحد از ۱۶۰ واحد تولید و تکثیر بچه‌ماهی را شاهد این موضوع عنوان کرد.مدیر عامل اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی تکثیر و پرورش ماهیان سردابی با انتقاد از سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اظهار کرد: بخشی از مشکلات افزایش وابستگی کشور به واردات ناشی از کم کاری این سازمان است چرا که به رغم دریافت بودجه از ۱۵ سال گذشته تا امروز کاری برای بومی‌سازی این نهاده اساسی نکرده است.
فرهی یادآور شد: قرار بر این بود دانش از کشورهای مبدا وارد کشور شده و بومی‌سازی شود تا وابستگی کاهش یابد اما اکنون ٨٥ درصد انحصار در دست یک شرکت است که هر گاه بخواهد دست بر گلوی تولید ما می‌گذارد و آن را از پای درمی‌آورد.وی معتقد است؛ هیچ چشم اندازی از قطع وابستگی، شکستن انحصار و بومی‌سازی و اصلاح نژاد تخم ماهی در پیش رو دیده نمی‌شود.فرهی با تاکید بر اینکه سازمان شیلات ایران با تخصیص ارز دولتی تیشه به ریشه واحدهای تکثیر داخلی و نسل ماهی قزل آلای داخلی می‌زند، افزود: با ورود فله‌ای تخم چشم زده بیماری‌های قبلی و نوپدید تصویر تیره و تاری برای صنعت پروش این ماهی رقم زده است.مدیر عامل اتحادیه ماهیان سرد آبی ادامه داد: در حال حاضر پاداش تولید به جیب عده‌ای خاص و کارگر خارجی می‌رود و تولیدکننده داخلی را تعطیلی واحدهای پرورش تهدید می‌کند.تخصیص ارز دولتی برای واردات تخم چشم زده ، انحصار واردات و مشکلات ناشی از آن در حالی هر روز شرایط تولید را سخت‌تر می‌کند که سال‌هاست شعار سازمان شیلات کشور افزایش بهروری و انتقال تکنولوژی برای قطع واردات است.
