تاریخ انتشار: ۱۴:۵۷ - ۱۵ تير ۱۴۰۰
تعداد نظرات: ۲۴ نظر

سفر دوره‌ای محمدرضا شاه پهلوی به اروپا

محمدرضا شاه پهلوی از زمان به قدرت رسیدن هر از چند گاه سفرهای دوره‌ای به اروپا داشت که هزینه‌های زیادی برای صرف می‌شد.

تصاویر تاریخی دوره پهلوی

رویداد۲۴ علیرضا نجفی: تصویر تاریخی که در اول خرداد سال ۱۳۵۷ توسط منوچهر یگانه‌دوست در جریان تور اروپایی محمدرضا شاه پهلوی در کشور مجارستان ثبت شده است. 

سرنوشت چند نفر در سفر‌های خارجی بسیار عجیب بود؛ یکی نیکلای چائوشسکو رئیس جمهور رومانی که وقتی به ایران سفر کرد، در کشورش انقلاب شده بود و به محض بازگشت دستگیر و سپس کشته شد. اما سال‌ها پیش از چائوشسکو در ایران اتفاقات مشابهی رخ داده بود؛ چه آنکه هنگامی که محمدرضا شاه پهلوی در سال ۵۷ مشغول تور اروپایی خود در آلمان و مجارستان و انگلستان و ... بود، در ایران اعتراضات خیابانی آنقدر بالا گرفته بود که چند ماه بعد منجر به انقلاب ایران شد و شاه مجبور شد کشور را ترک کند. البته او از چائوشسکو خوش‌اقبال‌تر بود.

محمدرضا شاه پهلوی در سوئیس درس خوانده بود و اروپا را بسیار دوست می‌داشت. او هر از گاهی یک تور مسافرتی به اروپا می‌رفت و در کشور‌هایی نظیر انگلستان، دانمارک، هلند و فرانسه و مجارستان می‌ماند و تلاش می‌کرد ارتباطاتش با اروپا را حفظ کند.

در این دوران مهمترین کشور اروپایی انگلستان بود و محمدرضا شاه نمی‌خواست تنها به این کشور سفر کند، زیرا این شائبه پیش می‌آمد که او نیروی انگلستان است یا حکومت ایران تحت سلطه انگلستان است بنابراین ترجیح محمدرضا شاه این بود که همزمان به چند کشور اروپایی سفر کند تا هم شائبه‌ها کمتر شود، هم لذت بیشتری از سفرهایش ببرد.

محمدرضاشاه به ورزش اسکی علاقه فراوانی داشت و هر ساله برای استفاده از پیست‌های اسکلی به سوئیس و شمال اروپا سفر می‌کرد و این سفر‌ها هزینه‌های فراوانی داشتند. در یکی از تلگراف‌های رسمی مورخ بهمن ۱۳۴۸ از سفارت ایران در سوئیس (زوریخ) به معاون وقت وزارت خارجه ایران (خوانساری) این‌چنین آمده است: «به طوریکه جناب آقای بهبهانیان اظهار می‌دارند مانند سال گذشته هزینه تلفن و تلفکس و تلگراف، اجاره ترن و هواپیما و اتومبیل‌های استیجاری در ژنو و زوریخ و سنت­موریتس و هزینه آقایان مأموران اعزامی از طرف وزارت امور خارجه و رانندگان به عهده سفارت شاهنشاهی خواهد بود. خواهشمند است دستور بفرمایند حتی‌الامکان هرچه زودتر اعتبار کافی در اختیار بگذارند تا پرداخت صورت حساب‌ها با اشکال مواجه نگردد.»

یکی از نزدیکان شاه درباره سفر‌های شاه به اروپا چنین می‌نویسد: «اصولاً یکی از مسائل حزن‌انگیز در سفر‌های شاه و ملکه به سوئیس، حجم بار و تعداد چمدان‌های آن‌ها بود، نمی‌توانستم بفهمم چرا در یک سفر تفریحی چند هفته‌ای باید آنقدر زیاده‌روی شود که دو هواپیما فقط بار و اثاثیه شاه و همراهانش را به سوئیس حمل کند؟»


به گزارش رویداد‌۲۴ هزینه سفر‌های خارجی شاه بسیار زیاد بود به صورتی که در خاطرات علم می‌خوانیم فقط در یکی از سفر‌های اروپایی شاه ۱۵ هزار فرانک توسط وزارت دربار به هواپیما‌های اختصاصی داده شده تا وسایل مورد نیاز خاندان سلطنتی را از تهران به سوئیس ببرند. اما هزینه‌های اقتصادی سفر‌های شاه ابدا مشکلی برای حکومت ایجاد نمی‌کرد چرا که قرارداد‌های کلانی که شاه به واسطه این سفر‌ها با کشور‌های اروپایی می‌بست و تجارت گسترده‌ای که بین ایران و اروپا جریان داشت هزینه‌ها را جبران می‌کرد. علاوه بر این‌ها هدایایی که سران کشور‌های اروپایی و دیگر کشور‌ها به شاه می‌دادند بیار چشمگیر بود و فراتر از هزینه‌های سفر شاهانه خاندان سلطنتی  می‌رفت.

آنچه درباره این سفر‌ها مشکل‌ساز بود وجه تبلیغاتی و توده‌ای آن‌ها بود. فضای فکری و اجتماعی آن زمان ایران عدالت‌خواهانه و متاثر از گفتمان چپ‌گرایی بود و توسعه نامتوازن اقتصادی نیز به فقیر شدن و حاشیه‌نشین بسیاری از اقشار در کنار ثروتمند شدن طبقات متوسط و بالا دامن زده بود و فاصله طبقاتی چشمگیرترین مساله اجتماعی دهه‌های چهل و پنجاه بود.

در شرایطی که میلیون‌ها نفر در گتوها، حلبی‌آباد‌ها و حاشیه‌ها زندگی می‌کردند، سفر‌های لاکچری خاندان سلطنتی به اروپا خشم توده‌ها را بر می‌انگیخت و نارضایتی اجتماعی را گسترش می‌داد. در کنار این‌ها، گفتمان اسلام‌گرایی شاه را همسفره با کفار و مستکبرین ترسیم می‌کرد و ملکه را دارای فساد اخلاقی می‌دانست.

اسلام گرایی و چپ‌گرایی فراگیر در دهه چهل و پنجاه می‌توانست بیشترین استفاده را از سفر‌های تفریحی شاه و خاندان سلطنتی به اروپا بکند. حتی نزدیکترین افراد به شاه نیز از ریخت و پاش‌های او در سفر‌های خارجی دلگیر و متعجب می‌شدند.

ابوالفضل آتابای در خاطراتش ادعا می‌کند که در سفر‌های خارجی شاه سینماگران بسیاری نزد وی می‌آمدند تا از وی درخواست پول کنند و وی به دستور شاه فقط در یک مورد دو میلیون دلار به «اورسن ولز» [کارگردان همشهری کین] کمک مالی کرده است.

آتابای گزارش می‌کند که شاه در سفر‌های اروپایی حتی دلقک دربار را نیز با خود می‌برد تا حوصله‌اش سر نرود. نکته‌ای که فرح دیبا نیز در خاطراتش چنین بیانش می‌کند: «به دلیل آنکه در شب‌های سرد و طولانی زمستان، حوصله‌شان  سر نرود، دلقک دربار را نیز همراه با خود به سوئیس می‌بردند تا اسباب سرگرمی آن‌ها را فراهم نماید.»

در حالی که نزدیکترین افراد به شاه از هزینه سفر‌های وی دلگیر بودند طبعا واکنش مردم عادی، انقلابیون اسلام‌گرا، چپ‌گرایان و  ملی‌گرایان به سفر‌های شاه بهتر از این نمی‌بود. به همین دلیل دانشجویانی که در اروپا و آمریکا تحصیل می‌کردند در سال‌های دهه پنجاه از سفر شاه به کشور‌های اروپایی استقاده می‌کردند تا تظاهرات سیاسی علیه وی برپا کنند.

سفر شاه به آمریکا در سال ۱۳۵۶ با تظاهرات گسترده ایرانیان مقیم آمریکا مختل شد و در سال ۱۳۵۷ که شاه به سفر اروپایی خود رفت دست‌کم شش تظاهرات در کشور‌ها اروپایی علیه شاه و توسط دانشجویان ایرانی برپاشد. جامعه نمی‌توانست نابرابری را تحمل کند و با وجود پیشرفت‌های اقتصادی و بالاتر رفتن سطح رفاه مردم آنچه معیار خرسندی اجتماعی بود  چیزی جز برابری و عدالت نبود.

خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۲۴
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۵:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۵
6
34
خدا رحمتش کنه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۵:۱۱ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۵
4
37
چی بودیم و چی شدیم
پاسخ ها
عبدالله تراب زاده
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۱۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۹
شما همونی هستی که بودی
اما ایران خیلی پیشرفت کرده
چش کورتو باز کن
ناشناس
|
Belgium
|
۲۲:۲۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۱۵
3
43
نباید یک بعدی نگاه کرد ؛ از کارهای خوب و مثبت او هم یادی بکنیم مثلا ثبت نام رایگان مدارس و دانشگاه ها ؛ تغذیه رایگان در مدارس ؛ درمان تقریبا رایگان در بیمارستان های دولتی,
سعی در رفع تبعیض جنسی و مشارکت زنان و تشکیل سپاه دانش؛ آبادانی ؛ بهداشت برای خدمت به مناطق محروم و....
پاسخ ها
جواب بالاییه
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۹
خخخخخخ



ههههه



خندیدبم


چی؟؟؟
مدرسه؟؟

برو بخون ببین چند درصد از مردم دنیا سواد داشتن چند درصد مردم ایران سواد داشتن؟؟؟؟


توروخدا برید ببینید


منابع خارجی رو نگاه کنید اصلا


ببینید چند درصد از جامعه برق داشتن


تو دنیا هم مقایسه کنید


مرگ بر شاه
و بدتر از اون مرگ بر حماقت
ناشناس
| Netherlands |
۱۲:۳۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۱
جواب ۲۲:۲۴ ۱۴۰۱/۱۱/۰۹
واقع بینی (دیدن بیطرفانه همه ابعاد یک فرد/ پدیده /جریان ) موجب رشد فردی و اجتماعی ما میشه . شاه دیگه در میان ما نیست و نیازی به تعریف و تکذیب ما نداره ؛ اما سخن گفتن در مورد او نشان این موضوع هست که ما چگونه انسانی هستیم ؟

شاه را آنگونه که بوده باید به او نگاه کرد؛ نه کمتر و نه بیشتر .

مخالفان هیستریک که فقط و فقط بدی شاه میشناسند/ میگن ؛ با عاشقان سینه چاک شاه هر دو گروه بیمار هستند ویا منافعی در آن دارند!

این دو گروه یک ماهیت واحد دارند اما با ظاهر متفاوت و متضاد.

از مواضع وعملکرد های افراد و گروه ها در گذشته به این نتیجه میرسم که جامعه ما مشکل سیاسی؛ مذهبی ؛ ایدئولوژی و قومی به هیچ وجه نداره ! بلکه مشکل اخلاقی و فرهنگی داره که پنهان شدن پشت اینگونه نقاب ها حل مساله را بغرنج تر کرده .
ناشناس
| Netherlands |
۱۲:۱۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۳
سلام رویداد ؛ من نظر شخصی ام را اینجا نوشتم ؛ شما منتشر نکردی ؛ من به کسی توهین نکردم که این طور عکس العمل نشان میدی ! چرا ؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۲:۱۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۲۴
27
5
خاک تو سرتون که از همچین کسی طرفداری میکنید..این اقا از بس پول این مملکت رو چاپیده که تاروز قیامت کل نسل های کثیفش از لحاظ مالی مشکلی ندارن..برین یه کم مطالعه کنید...اصلا سرچ کنید بنویسید گران ترین زمین جهان...ببینید چی میاره بالا...شاه کل کشور رو ویران کرد..حتی کشاورزی...سیب زمینی پیاز ازخارج وارد شد...در ضمن درمورد فساد های اخلاقی ایشووون وفرح خانمشون هم یه تحقیق بکنید بدک نیس‌...کل بدبختی مملکت مااز بی مطالعه گی میاد...بله درسته الان کجا و اون موقع کجا...
پاسخ ها
یک وطن پرست و طرفدار آقا
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۷:۵۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۲
با سلام و ادب، هر انسانی بدون سند و مدرک نظر نمی دهد
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۱۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۳
اینا البانی نشین هستن برا زنده ماندن باید اینکا بکنن
یا جد وابادشون ساواک وحشی بودن
کریم
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۴۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۱
2
20
دلار۷۰ ریال الان ۴۶۰۰۰۰ ریال ،کجایی مشتی
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۵۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۴
4
21
در مورد سفرهای خانواده خالیباف هم مطلب بنویسید. خواهشی که از شما دارم ، اینکه در مورد سیسمونی نوه خالیباف سریال درست کنید کمی مردم بخندند. در تیم هسته ای آقای باقری با چمدانها وکیف هایی که پر از خرید اجناس بودند نیز گزارش بنویسید آقای رویداد ۲۴.
احد
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۲:۲۲ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۹
20
2
روزی که ممرضا پهلوی تو اروپا برای داشتن همخوابه بلوند طلا و جواهر میداد مردم از گشنگی میمردند


اما امان از امروز و حماقت برخی مردم نادان
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۴۷ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۴
مطمئنی سفرهای شاهان قجر (گجر ) و نمیگی ؟ آخه قحطی بزرگ مال دوره گاجار بود و مردم و از گشنگی میکشتن خودشون تو حرمسرا در حال توله پس انداختن بودن
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۰۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۳
10
0
خیلی بیشعور بودن خدا ازش بگذره مردم اون دوران نمیگذرن
نوچه هاش خان و خانزادها پدر روستاییان در میاوردن حتی اشک دختر بچه و در میاورد هیزم رو از کمرش باز میکردن ک سهم ماست !!
خدا از شون نگذره خیلی زجر دادن مردم
اروپا گردی؟وعیاشی؟ با هزینه کی ؟؟ با هزینه واگذاری رایگان منابع و نفت ایران به بیگانگان !
روح اله دولاح
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۳۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۳
16
0
با سلام و عرض ادب خدمت رهبر معظم انقلاب امام خامنه ای عزیز فرمانده دلها خدایا بحق غریبی امام حسین قسمت میدم که دوران سیاه و تاریک پهلوی های گرگ صفت در این مملکت تکرار نشود مردم سرزمینم ایران داشتند از گرسنگی و ببدبختی جان می دادند ولی شاه بیعشور و گرگ صفت داشت در کوهای آلپ خوش گذرانی می کرد ولی با جمهوری اسلامی ایران ما ملت به رفاه اجتماعی و فرهنگی و سیاسی رسیدیم و این نعمتها اول از خدای متعال و رهبری عزیزمان امام خامنه ای به وجود آمده و مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل و مرگ بر پهلوی های گرگ صفت
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۴
البته ایشون نمی گذارد تکرار شود مگه می شه از این همه ثروت وامکانات باد آورده گذشت
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
1
13
قبلاً یک شاه داشتیم الان صدتا شاه داریم که بچه هاسون تو کانادا و آمریکا خوش میگزرونند اونم دائم
Javad
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۲۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
1
17
تمام بیمارستان های تهران مال زمان پهلوی بعد پهلوی حتی یه دونه بیمارستان دولتی درست نکردن
پاسخ ها
عبدالله تراب زاده
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۷:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
ای کاش ی تیمارستان درست میکردن تورو توش بستری میکردن
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۱۴ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۴
کی گفته بیش از صد بیمارستان در ایران به نام امام خمینیه اگرچه حتی یه دونش رو هم اون نساخت
مرجان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۰:۲۴ - ۱۴۰۱/۱۲/۱۳
0
0
چرا ب هم توهین میکنید ماهمه خوب وبدرو تشخیص میدیم گرانی و تورم رو میفهمیم اما در حدی نیستیم ک بگیم اون بده این خوب یا برعکس زمانی ک در رفاه نسبی باشیم معلومه ک عدالت جامع شده وگرنه ب ما چه که کی چکار کرده ما انسانها عمرمان در این دنیا چقدر هست ک بازی سیاسی ببینیم و جلوی هم خجالت نان و آب بکشیم بقیه قصه است وبس،،،،
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۱:۰۳ - ۱۴۰۲/۰۱/۰۲
0
1
فقط باید خدا به ما کمک کنه این ها چمبره زدن رو مردم نمی رن هیچی نمی فهمن بی فایده اس با این ها بحث کردن
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۶:۳۸ - ۱۴۰۲/۰۱/۰۳
0
2
هرکس تواین زمانه حقوقی و درآمدی ازاین دولت داره ازآخونددزدحمایت می‌کنه البته آخوندخوب هم داریم ما که زمان شاه نبودیم ولی قدیمی‌ها فرق این زمان و زمان شاه را فساد زیادالان وفساد کم اون زمان میدانند
نظرات شما
پیشخوان