احیای آلمان پس از جنگ جهانی دوم به دست زنان آواربردار
رویداد۲۴علیرضا نجفی: تصاویر تاریخی ثبت شده در سال ۱۹۴۵ بعد از جنگ جهانی دوم که مردم آلمان در حال آواربرداری خرابه‌های به جا مانده از جنگ هستند. در این تصاویر تاریخی ثبت شده روی زنان تمرکز شده و نقش آنها در بازسازی آلمان نشان داده شده است.
آدولف هیتلر روز پایانی ماه آوریل سال ۱۹۴۵ فهمید که ارتش سرخ به برلین رسیده و شکست آلمانی‌ها قطعی است. وی وصیتنامه‌ای نوشت و در آن از خواستار سوزاندن بقایای جسدش پس از مرگ شد. همچنین از پزشک مخصوص خود بهترین راه خودکشی را پرسید و به اوا براون تازه عروسش نیز دستور داد بلافاصله پس از وی خودکشی کند. آن دو خودکشی کردند تا به دست کمونیست‌ها نیفتند.
پس از شکست کامل و پخش خبر خودکشی هیتلر، بسیاری از مردم آلمان نیز در سرتاسر کشور خودکشی کردند چرا که فهمیده بودند «حقیقت مطلقی» که به آن ایمان داشتند، چقدر پوشالی بوده است. با ورود ارتش سرخ به برلین کار آلمان نازی تمام شد و همگان باور داشتند که با این حجم ویرانی و خساراتی که آلمان دیده، دیگر کشوری قدرتمند نخواهد بود چرا که حجم ویرانی کشور غیر قابل تصور بود.
سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم برای آلمان بسیار مهیب بود. بریتانیا و شوروی با بیش از هشت میلیون هواپیمای جنگی آلمان را بمباران کردند و بسیاری از مناطق این کشور بزرگ تبدیل به ویرانه شد. در میان این مناطق به‌ویژه شهر درسدن بیشترین خسارت را دید که با دستور وینستون چرچیل بمباران شده بود و حدود یکصد هزار نفر از شهروندان آن کشته شده بودند؛ یعنی رقمی حدود دوبرابر هیروشیما و ناکازاکی.
بمباران‌های پیوسته در سراسر آلمان منجر به از بین رفتن تقریبا تمام شهرها، شهرستان‌ها و دهکده‌های آلمان شده بود و میلیون‌ها خانه، مدرسه، کارخانه، کلیسا‌هایی با چند قرن قدمت، خانه‌های قرون وسطایی و سایر بنا‌های تاریخی را را ویران کرده بود.
طبق برآوردها، جنگ بیش از ۴۰۰ میلیون متر مکعب خرابی به بار آورده بود که قبل از برنامه‌ریزی و صورت دادنِ هر گونه عملیات ساخت و سازی، باید این آوار‌ها جمع‌آوری می‌شد. شکستن شاخ این غول بزرگ، بر عهده زنان آلمانی گذاشته شد، چرا که درصد بسیار زیادی از مردان، یا در جنگ کشته یا اسیر شده بودند. این زنان، ترومِرفراوِن (Trummerfrauen)، یا «زنان آوار بردار» نامیده می‌شدند.
پاکسازی و آواربرداری دو ماه پس از اتمام جنگ آغاز شد و مسئولیت اصلی آن بر عهده شرکت‌های خصوصی بود. این شرکت‌ها زنان را با حقوق ناچیز استخدام کردند و مسئولیت سنگینی بر عهده آنان گذاشتند. مسئولیتی که برای زنان بسیار سنگین بود، اما در نبود مردان چاره‌ای جز سپردن آن به زنان نبود.
به گزارش رویداد۲۴ لشکری عظیم از زنان بین ۱۵ تا ۵۰ سال در سراسر آلمان به راه افتاد تا کشور را آب و جارو کنند و خرابی‌ها را از چهره شهرها بزدایند. کار اصلی زنان آواربردار این بود که بخش‌هایی از ساختمان‌ها را که از بمباران جان سالم به در برده، اما برای بازسازی، ناپایدار و ناامن بودند، کاملا ویران کنند.
هر خرابه‌ای، با کمک چکش‌های آهنگری، کلنگ و سطل و آچار و ابزار‌های دستی خراب می‌شد و نخاله‌های بناییِ آن، کمی آن طرف‌تر به صورت آجر‌هایی در می‌آمد تا بعدا دوباره در عملیات بازسازی مورد استفاده قرار بگیرد. زنجیره‌ای از زنان، آجر‌ها را به خیابان‌ها انتقال می‌دادند تا تمیز و سپس انبار شوند.
تا چند سال نیروی اصلی آواربرداری در بسیاری از شهر‌های آلمان زنان بودند. آجر‌ها و مصالحِ قابل بازیافت را از زیر آوار درمی‌آوردند، تمیز می‌کردند، روی هم می‌چیدند و بقیۀ آوار را با وسایل ساده از محل دور می‌کردند. آنها در قالب ستون‌های بین ۲۰ تا ۳۰ نفری آوار را دست به دست به محوطه‌های باز می‌رساندند و در آنجا گروه‌های دیگری با تفکیک قطعات، کار بازیافت مصالح و تعمیر وسایل موجود در میان نخاله‌ها مانند لوازم آب و برق و لوازم مختلف ساختمانی را انجام می‌دادند تا این مواد دوباره در عملیات بازسازی به‌کار گرفته شوند.
بیشتر بخوانید:خودکشی آدولف هیتلر پس از شکست از شوروی
نکته مهم این رویداد اثرات روحیه‌بخش آن بود. آلمانی که در نتیجه جنگ ویران شده بود بیش از همه به روحیه‌ای ملی نیاز داشت تا دوباره جان بگیرد و کشور آباد شود. مردم آلمان با دیدن کار گروهی زنان بسیار روحیه می‌گرفتند و زن و مرد و پیر و جوان در سال‌های بعد و برای بازسازی کشور به صورت داوطلبانه به نیرو‌های دولتی پیوستند و عامل و انگیزه اصلی آنان زنان آواربردار بودند.
این رویه بازسازی کشور تا جایی پیش رفت که آلمان در کمتر از سه سال پس از جنگ دوباره به تولید ناخالص داخلی سال‌های پیش از جنگ رسید و تا سال ۲۰۰۰ میلادی به چهارمین اقتصاد شکوفای جهان بدل شد. این بازسازی و خیزش برق‌آسا موجب حیرت جهانیان شده بود و اغلب مورخین علت اصلی آن را روحیه همکاری گسترده و دقیق آلمانی‌ها می‌دانند.
به این ملت سرزنده و امیدوار. 
