تاریخ انتشار: ۰۹:۱۴ - ۱۹ آذر ۱۴۰۱
تعداد نظرات: ۲۹ نظر

بررسی ابعاد صدور حکم محاربه برای محسن شکاری/ کدام محاربه؟ کدام محارب؟

به گفته نوروزی کارشناس حقوقی: «کجای عمل محسن شکاری با آنچه جانیان حمله به مجلس و رژه اهواز و حرم شاهچراغ انجام داده‌اند یکسان یا شبیه و نزدیک است که مجازات‌شان هم یکسان باشد؟»

بررسی ابعاد صدور حکم محاربه برای محسن شکاری/ کدام محاربه؟ کدام محارب؟
رویداد۲۴ روزنامه اعتماد نوشت: انتشار خبر اعدام «محسن شکاری» جوان ۲۳ ساله‌ای که در روز‌های ابتدایی رخداد‌های اخیر دستگیر شده بود، جامعه را در بهت و حیرت فرو برد. بسیاری از ایرانیان در ابتدای انتشار این خبر، با شک و تردید با صحت آن برخورد کردند، اما تایید خبر توسط مرکز رسانه‌ای دستگاه قضا بهت حاکی از اجرای این حکم و البته ابهامات درباره روند منجر به اجرای اعدام این حکم را عمیق‌تر کرد.

اصلی‌ترین ابهامات قضایی و حقوقی در این باره مواردی است که در توییت «عمادالدین باقی» نوشته شد. اینکه جرم محسن شکاری بر فرض احراز، طبق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی اصلاحی بیست‌و‌سوم اردیبهشت سال ۱۳۹۹ حبس بود نه اعدام.

انتقاد باقی از «گشاده‌دستی در صدور احکام محاربه که چه بسا با عقل و شرع هم مغایرت دارد» صدایی است که از دیگر حقوقدانان، وکلا و کارشناسان قضایی نیز شنیده می‌شود؛ انتقادی مبتنی بر دو ایراد شکلی و محتوایی در زمینه «اصل صدور حکم محاربه» و «تسریع در اجرای مجازات اعدام برخاسته از این حکم».

نعمت احمدی، وکیل دادگستری مساله «تشخیص مصادیق حکم محاربه» را موضوعی تاریخی و دارای ریشه‌های اختلاف نظر فقهی بین فق‌ها معرفی کرده و می‌گوید که حضرت امام (ره) در کتاب تحریرالوسیله درباره محاربه نظر صریحی دارند و می‌گویند در شرایطی که «قتلی رخ نداده» در صورت خسارت مالی باید خسارت تامین و به اندازه جرح نیز مجازات تعیین شود.

وی با تاکید بر اینکه «برای مجازات حکم محاربه لازم به صدور قطعی حکم اعدام نیست» تاکید می‌کند که در ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی کشیدن سلاح به قصد ترساندن مردم مساله اصلی محاربه عنوان شده است. دومین ماده قانونی مورد تاکید احمدی ماده ۱۵۷ قانون مجازات اسلامی درباره برخورد مامورین در هنگام انجام وظیفه است.

احمدی تشریح می‌کند که براساس این ماده قانونی، انجام وظیفه مامورین باید عمل معمولی و به میزان معمول باشد اگر بیش از آن از قدرت استفاده کردند و مردم در برابر مامورین مقاومت کردند، رفتار مردم «دفاع مشروع» محسوب می‌شود. او می‌گوید براساس این موضوع اصل حکم محاربه درباره شکاری محل تشکیک است که آیا عمل این فرد مطابق ماده ۲۷۹ محاربه است یا مطابق ماده ۱۵۷ در برگیرنده حق دفاع مشروع از خود بوده است.

بر اساس گفته‌های نعمت احمدی، موضوع «مصادیق محاربه» دارای ریشه‌های تاریخی در بردارنده اختلاف نظر بین فق‌ها است. او می‌گوید که در دوره‌ای از شورای نگهبان با حضور آیت‌الله شاهرودی و آیت‌الله مومن بحثی در این باره در گرفته که آیا اعتراض مردم در مقابل مامورین محاربه محسوب می‌شود یا خیر. آیت‌الله شاهرودی این مصداق را محاربه نمی‌دانسته و آیت‌الله مومن آن را محاربه می‌خوانده است و آیات بهجت و خویی نیز نظرات متفاوتی در این باره داشته‌اند.

احمدی در جمع‌بندی این نظرات، اما می‌گوید که براساس نظرات فقهی مختلف به خصوص دیدگاه حضرت امام (ره) و فق‌های دیگر صدور حکم محاربه و بعد از آن اجرای سریع حکم اعدام برای «شکاری» جای ابهام دارد.

چرا تعجیل در اجرای حکم؟

احمدی درباره تشریع در اجرای این حکم نیز به پرونده‌ای در دهه ۸۰ اشاره و داستان این پرونده را روایت می‌کند: «در سال ۸۱ در کرمان قتل‌های محفلی رخ داد و ۶ جوان بعد از شنیدن نواری از آیت‌الله مصباح‌یزدی، ۵ شهروند را در کرمان به قتل رساندند. من و مرحوم ریاحی وکالت این پرونده را برعهده داشتیم، اما روند رسیدگی به جرم این ۶ جوان حدود ۱۲ سال دادگاه طول کشید و تسریعی در صدور حکم و اجرای حکم اعدام هم در آن دیده نمی‌شد! حال این همه تعجیل در اجرای این حکم برای من عجیب است».

احمدی همچنین درباره تسریع در اجرای حکم اعدام شکاری می‌گوید که برای اجرای هر حکم اعدام، برای هر متهمی، بعد از تایید آن در دیوان عدالت باید اذن اجرای حکم از رییس قوه قضاییه گرفته شود و همین روند «کسب اذن از قاضی‌القضات» به اندازه کل زمان بررسی پرونده کل محسن شکاری زمان می‌برد. او در مقایسه با تسریع در اجرای این حکم به پرونده بابک زنجانی اشاره می‌کند و می‌گوید که برای وی نیز حکم مفسد فی‌الارض داده شده، اما آیا کسی برای اعدام زنجانی تعجیل کرد؟!


بیشتربخوانید: محسن شکاری اولین اعدامی اعتراضات ۱۴۰۱ که بود؟


محاربه، طناب دور گردن عدالت

علی مجتهدزاده وکیل دادگستری اصل حکم محاربه را به «طناب دور گردن عدالت» تشبیه کرده و می‌گوید به این علت که با جان افراد سروکار دارد باید دقیقا منطبق بر «گزاره‌های عادلانه» صادر شود.

وی به دلیل همین حساسیت نسبت حکم محاربه با اصل عدالت را بسیار مهم و حتی مبهم می‌خواند و می‌گوید که به عنوان یک حقوقدان «حکم علیه محسن شکاری را مبتنی بر عدالت نمی‌داند». مجتهد‌زاده معتقد است که «موضوع محاربه در خصوص پرونده محسن شکاری به هیچ‌وجه مصداق نداشت» و «بالاترین اتهامی که می‌شد برای شکاری در نظر گرفت ضرب و جرح عمدی بوده است».

اعدام، پیام زهرچشم به جامعه؟

«بازدارندگی» و «ارسال این پیام به جامعه بوده که حضور در تجمعات، عواقب و عوارض سنگینی» هدف اصلی اجرای سریع حکم اعدام برای محسن شکاری از جانب مجتهدزاده معرفی شود. اما به واقع صدور این احکام و تسریع در اجرای آن تا چه اندازه برای جامعه بازدارندگی دارد؟

مجتهد‌زاده در این باره توضیح می‌دهد که «این وظیفه قوه قضاییه نیست که یک چنین پیش‌بینی‌هایی داشته باشد بلکه دستگاه قضا باید آرایی در راستای قانون، شرع و عدالت داشته و نباید مبتنی بر احتمالات امنیتی حکم صادر کند.»

وی تاکید می‌کند که حتی از منظر سیاسی این احکام به نفع حاکمیت نیست رییس دستگاه قضا باید ترتیبی اتخاذ کند تا این پرونده‌های خاص و حساس به شعب قضاتی که به صدور احکام سنگین و غیرمتعارف شناخته‌شده هستند، ارسال نشود».

اگرچه خود مجتهدزاده نیز در نهایت می‌گوید که مطمئن نیست اگر این پرونده در اختیار شعبه دیگری هم بود، حکم دیگری صادر می‌شد!

ماراتن سرعت برای گرفتن جان یک انسان

اصرار به تسریع در اجرای حکم اعدام محسن شکاری، موضوع دیگری است که در گفته‌های محسن برهانی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی و عضو کانون وکلای مرکز، عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران و دانش‌آموخته حوزه علمیه قم قابل توجه است.

برهانی درباره وضعیت پرونده محسن شکاری، به مواد ۶۱۴ و ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی اشاره و تاکید دارد که بر اساس این مواد از اساس حکم محاربه با وضعیت شکاری هم‌خوانی نداشته و اعدامش خلاف شرع و قانون بود. ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی که مورد اشاره برهانی است تاکید دارد که هر کس «عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد» که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد به «حبس درجه شش» و در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب، به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.» ماده ۶۱۸ این قانون نیز تصریح دارد که هر کس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد به «حبس از سه ماه تا یکسال و تا (۷۴) ضربه شلاق» محکوم خواهد شد.

برهانی با استناد به این دو ماده قانون مجازات اسلامی افرادی که در اعتراضات اخیر، دست به سلاح بردند را با هدف «ترساندن ماموران امنیتی و انتظامی» توصیف و تاکید می‌کند که این افراد شرایط جرم محاربه را ندارند.

او در نهایت درباره آنچه «ایراد‌های پرونده محسن شکاری و اشتباه بودن حکم محاربه» می‌خواند، بازپرس، قاضی شعبه صادرکننده رای و قضات شعبه تاییدکننده را به مناظره در حضور سایر قضات و اساتید دعوت می‌کند.

یکسانی مجازات شکاری با تروریست‌های سازمان‌یافته

کامبیز نوروزی کارشناس حقوقی درباره اینکه آیا آنچه شکاری انجام داده مصداق محاربه است و مجازات آن اعدام است، سه واقعه تروریستی حمله به ساختمان مجلس و حرم امام خمینی در سال ۱۳۹۶، حمله تروریستی به رژه نظامی در اهواز در سال ۱۳۹۷ و حمله تروریستی به حرم شاهچراغ در شیراز در روز‌های اخیر را «جنایت‌های سازمان‌یافته خونین و گسترده» توصیف کرده و آن را با پرونده شکاری مقایسه می‌کند.

به گفته نوروزی بنا به مفاد منتشرشده از مذاکرات دادگاه محاکمه محسن شکاری، وی چاقو در دست خیابان را بسته و سپس با اسلحه سرد، یعنی همان چاقو یک مامور بسیج را مجروح کرده است. این مقایسه با سوال نوروزی همراه است: «کجای عمل محسن شکاری با آنچه جانیان حمله به مجلس و رژه اهواز و حرم شاهچراغ انجام داده‌اند یکسان یا شبیه و نزدیک است که مجازات‌شان هم یکسان باشد؟»

نوروزی تاکید دارد که به فرض محارب بودن شکاری، مجازات محاربه فقط اعدام نبوده و دلیلی برای انتخاب این مجازات نیز وجود نداشته است. او می‌گوید مجازات هر جرمی اقل و اکثر و سقف و کف دارد و ممکن است یک جرم به شدیدترین شکل واقع شود یا به‌صورت خفیف‌تر و وقتی جرم به شکلی خفیف واقع شده باشد، مجازات سبک‌تر را باید در نظر گرفت. با استناد به قانون و اقتضای عدالت، نوروزی تاکید می‌کند که «محسن شکاری استحقاق مجازات خفیف‌تری از اعدام را داشت و طبق بند ت از ماده ۲۸۲ و تبصره همان ماده می‌توانست به نفی بلد یعنی تبعید محکوم شود و بتواند در شهری دیگر زندگی عادی خود را برای مدتی در تبعید بگذراند.»

خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
برچسب ها: محاربه ، قوه قضائیه
نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۲۹
خاقان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۹:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
3
17
اینها در مورد آمریکا حرف می زنند؟ همسایه من یک خانم تنها است، و سگ دارد. به جرم سلب آسایش عمومی دو سال برایش حکم داده اند. همه اهالی محل هم استشهاد پر کردیم که مخل آسایش ما نیست. این قوه قضائیه در قرن اول زندگی می کند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۱۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۳۰
چی میگی ؟ هدف با حیوان ازدواج کنید خوب برو؟؟ دروغ شایعه ووووونیاز نیست
به آدم معمولی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۹:۵۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
22
5
همین به ظاهر کارشناسان اگر این آدم جلو زن و بچه یا جلوی در خونشون اینچنین می کرد، تا حکم اعدامش صادر نمی شد راضی نمی شدند.

از کسی که به گفته خودش مواد مخدر و مشروبات الکلی مصرف کرده و با عربده کشی در خیابان با چاقو مردم را تهدید می کند دفاع می کنید؟

اگر همین فرد در اروپا و آمریکا بود اعدامش نمی کردند، در صحنه توسط پلیس تیرباران می شد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
ابله بیسواد ......اگر چنین اگر چنان ! اصل در مسایل حقوقی فرضیات خودساخته نیست اصل حادثه است .
حسن
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
اخه چقدر احمق هستی ادم معمولی پوچ ...
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
عین واقعیت را گفتی، کارشناس نماهای وابسته همین یک ماه پیش دم از اعدام مقامات و روحانیون می زدند، الان که یکی از اختشاشگران (نه معترضان) با رویه قانونی اعدام شده دم از قانون و تفسیر محاربه می زنن.

چند ماه پیش که یکی قمه کشیده بود و در ماشین یه خانم رو باز کرده بود و خفت کرده بود حکمش اعدام شد همه هم راضی از اینکه امنیت قرار شده، الان که همون قشر افراد (حتی بدتر از اون) اعدام شد، میگن نه به اعدام.

بلا نسبت بزرگواران خواننده (تنها یک مثال): یک مشت گوسفند که دم چوبه دار یه گرگ پلاکارد اعدام نکنید دست گرفته اند. به اونها باید گفت اگر اون گرگ بیاد پایین خودت قربانی خواهی بود، اما حیف که گوسفند هستند و نمی فهمند.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۸:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
اقای ۱۶و۹ واکنش معترصان نسبت به حکومته وایتاله شاهرودی در این باره نظردیگه ای داره !
نکته دوم شما نمی فهمی یا منفعتت در نفهمیه طرف بازوی یه نفر رو زخم کرده حکم اعدام براش صادر شده دهها کارشناس حقوق وجزای اسلامی اموزش دیده در همین سیستم این کار رو خلاف قانون دونستن!
حسین اراکی جمالو
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
3
15
باتوجه به این همه شبهه به استنادتدرئ الحدودبالشبهات حدمحاربه ازایشان ساقط بوده است به نظر
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۸:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
بله براساس مستندات همین طوره !
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
9
3
این اگرمیرفت مرتب مقاربه میکردمحاربه نمی کرداگراونوقت هم مشغول مقاربه بودچشماش قیلی بیلی می‌رفت نمی تونست محاربه کند
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۳۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
محاربه نه یامقاربه یامجامعه توام بامفاشره
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۳۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
21
5
اینقدرکش ندین خوب کشتنش تموم شد رفت اینقدرموضوع راکش ندین
پاسخ ها
رضا
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
بقول یکی کش ندهید قضیه را ....
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
خوبه؟ مبارکه ؟ روایت هست از پیامبر که در اخرالزمان مردم نسبت به مرگ دیگران بی احساس میشوند ! همه ان روایات در ایران !اسلامی!!داره رویت میشه ایران اسلامی!؟.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۳۰
پیامبر محل مشخص نکرده اولا وپعد آخر زمان
وگرنه جنگ جهانی اول دوم ۸ دفاع مقدس خودمان افغانستان عراق لیبی کویت اکراین قتل عام دانش آموزان در امریکا وووو
در ایران چندتا بی ناموس بی غیرت و بی شرف که پله شدن برای ویزا سلبریتیها دزد
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
4
18
بهترین قاضی کسی است که حکم اعدام را در سریعتریع ترین زمان ممکن جهت ترساندن مردم انجام دهد! این قاضی حتما از قوه قضاییه صله هم می گیرد. کمال این است و بس.......‌بشکند آن دست که جوانان ما را به ناحق اعدام (که حکم عصرحجر است) می کند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
قاضیان بی انصاف که دهند رای به شرع خلاف !یکی از علایم اخرالزمانند !
ناشناس
|
Italy
|
۱۰:۴۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
3
18
از مکافات عمل غافل مشو........
منم
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۴۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
2
11
من بد کنم و تو بد مکافات دهی ..... پس فرق میان من و تو چیست ؟! بگوی
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۴۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
4
14
مطابق تعریف، محارب با خدا آن کسی است که اسلحه و اختیار بدست قاتل دیوانه و بیرحم داده است تا کودک کشی در خیابان راه بیاندازد
مازیار
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
4
15
الان بمن اثبات شد که مسئولین مملکت واقعا مغز ندارند. چون اگر مغز به اندازه گنجشک داشتند می فهمیدند باید کوتاه بیان نه اینکه هر روز خشن تر بشوند .
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۰۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
4
14
یاید از این تصمیم خون گریست. چراکه فقط مسئولین نظام خوشحال شدند.
پاسخ ها
حسن
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
این نشون داد فرغی با داعش وطالبان نداریم ....هرجا دین حکم فرماست همینه بنام خدا و شریعت خون میریزن
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
منم خوشحالم
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۳۰
من هم که به بچه گفتم بیا زیر پل من راحت و صرفه جوی در وقت اصحلاک ترافیک تصادف می ایم سوارت می کنم یک هفته ادامه داشت که فرد نخاله در آن موقع گوشی یک بنده خدا را دزدید که فرزند من شاهد بود گفت دیگه من اینجا نمی ایم داخل آموزشگاه می مانم بیا دنبالم من از حذف بزهکاران خیلی خوشحال می شوم
برقی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۵۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
2
1
همین دیشب سمت درمانگاه چند تا ارازل امدن قمه به دست ریختن به هم درمانگاه فحش ترسوندن این چیزا..واخرش پلیس امد گفت اینها مستن تو دادگاه محکوم نمیشن برعکس گفت چرا زنگ میزنید پلیس کارشو راه مینداختید .این مدلی که اینا حکم اعدام میبرن از هر محله ای جوی خون راه میفته.
آرمان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۶:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
4
4
به نظر من قانون مشخص و جای بحث ندارد. این کارشناسان هم کاملا مغرضانه متن صریح قانون را تفسیر به خود می کنند.

این فرد معلوم الحال است و با هدف ترس مردم چاقوکشی کرده است و یک نفر را هم زخمی کرده است. حکمش هم در قانون مشخص است.

اینکه برخی سعی در بزرگ کردن این موضوع و استفاده از آن در راستای منافع کثیف خود دارند، ماهیت کثیف اعمال این فرد را پاک نمی کند.

چرا من و شما را هر چند هم معترض باشیم نمی گیرند و اعدام نمی کنند؟
کی من و شما با چاقو راه را بند می آوریم و عربده می کشیم؟
کدامیک از من و شما به خود اجازه می دهیم که فردی را زخمی کنیم؟

اگر از انسانیت بو برده باشیم هرگز چنین اعمالی را انجام نمی دهیم و از همه مهمتر از این دسته افراد هم هرگز پشتیانی نمی کنیم.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
1
1
قمه کش ها رو اعدام نکنید
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۲:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۳۰
0
0
دوری از دستورات الهی تولید جهالت گمراهی بزهکاری دلال بازی گرانفروشی خیانت می کند ادامه جهالت در آینده بار دیگر زنده به گور کردن دختران پا می گیرد
نظرات شما
پیشخوان