سکوت سیدحسن نصرالله چه معنایی می‌دهد؟

رویداد۲۴ سید حسن نصرالله دبیر کل جنبش حزب الله لبنان از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی و جنگ بین اسراییل و گروه حماس، هیچ موضع‌گیری صریح و سخنرانی نداشته است.

این سکوت ۲۲ روزه مورد سوال بخش بزرگی از ناظران مسایل منطقه قرار دارد و دلایل چندی نیز از سوی ناظران درباره این سکوت مطرح شده است.

البته دبیر کل حزب الله لبنان از زمان آغاز جنگ غزه دو دیدار داشته است. دیدار نخستین در هفته نخست آغاز بحران با وزیر خارجه ایران در بیروت و دیدار دیگر همین چند روز پیش با رهبر جهاد اسلامی فلسطین و یکی از رهبران حماس؛ اما در هیچ یک از این دو دیدار دبیر کل حزب الله لبنان از موضع گیری صریح درباره گام‌های احتمالی بعدی حزب الله در قبال جنگ غزه اجتناب کرده است.

به گمان نویسنده، این سکوت نصرالله ناشی از ماهیت جنگ کنونی بین اسراییل و حماس به عنوان یکی از اضلاع محور مقاومت منطقه‌ای بر ضد محور اسراییل – آمریکا است.

به بیان دیگر، به همان دلیلی که هنوز نمی‌دانیم راهبرد نظامی اسراییل درباره جنگ با حماس دقیقا چیست؟ و آیا نتانیاهو واقعا قصد انجام یک جنگ فرسایشی و طولانی مدت را دارد و یا اینکه می‌خواهد با ادعای یک جنگ طولانی، اما با کسب یک موقعیت بهتر نظامی در نوار غزه، در میز مذاکره با حماس برای آتش بس و تبادل اسرا بنشیند.

مقامات اسراییلی طی روز‌های گذشته در سیاست اعلامی خود گفته اند که خواهان ورود زمینی به غزه برای نابودی حماس هستند. هدفی که دستیابی به آن از دید بسیاری از ناظران و کارشناسان غیرممکن و بسیار پرهزینه است.

آن‌ها حتی از ۲ شب پیش اقدام به گسیل نیرو‌هایی به غزه کرده و در بخش‌هایی محدود از غزه نیز باقی مانده اند، اما همه این تحرکات هنوز از نظر ناظران نظامی به معنای آغاز یک جنگ زمینی گسترده در غزه علیه حماس نیست.

به بیان دیگر ارتش اسراییل پس از شکست راهبردی اخیر در عملیات طوفان الاقصی هم روحیه جنگندگی و اعتماد بنفس خود را به مقدار زیادی از دست داده و هم اینکه با ایجاد ابهام در راهبرد نظامی خود در جنگ غزه نمی‌خواهد در صورت شکست این راهبرد در تله آبروریزی و از دست دادن بیشتر هیمنه نظامی خود باشد.

بیشتر بخوانید: چرا اسرائیل به آغاز عملیات بزرگ علیه غزه اعتراف نمی‌کند؟

به همین خاطر از ۲ شب پیش که عملیات نفوذ به غزه آغاز شد، مقامات سیاسی و نظامی اسراییلی عملیات خود را با ابهام آغاز کردند و از اهداف مشخص آن سخنی نراندند، شاید بیشتر به این خاطر که پس از دیدن نحوه واکنش جنبش حماس به نفوذ نظامی آنها، راه فراری برای توجیه داشته و مثلا بگویند هنوز عملیات زمینی گسترده آغاز نشده است و اتفاقا همین طور هم شد.

مبارزان حماس در همان شب نفوذ که با بمباران وسیع هوایی و دریایی و قطع کامل اینترنت غزه همراه بود، توانستند ضربات سنگینی به نیرو‌های اسراییلی و آمریکایی وارد کرده و جلوی پیشروی آن‌ها را در چندین محور گرفتند و نیرو‌های اسراییلی مجبور به عقب نشینی شدند.

واقعیت این است که اسراییل در موقعیت بسیار خطیر و دشواری قرار دارد و بنا به دلایل سیاسی دولت نتانیاهو آویختن از یک جنگ فرسایشی طولانی مدت را به عنوان تنها راه نجات موقت خود از کناره گیری و پاسخ به دادگاه می‌بیند.

از سوی دیگر از بین رفتن حیثیت نظامی و اطلاعاتی و امنیتی اسراییل در پی ضربه سهمگین "طوفان الاقصی" برای ترمیم وجهه و ساکت کردن افکار عمومی اقدامی را می‌طلبد که البته تاکنون به جز کشتار زنان و کودکان غزه‌ای با بمباران‌های هوایی بی امان غزه، ارتش اسراییل نتوانسته دستاورد خاص نظامی در غزه به نمایش بگذارد.

همین پیچیدگی‌ها در ماهیت و سمت و سوی تحولات جنگ غزه است که سید مقاومت (نصرالله) را به تاکتیک سکوت واداشته است.

جنگ غزه پتانسیل نهفته یک جنگ منطقه‌ای و حتی جنگی جهانی را درون خود دارد و مادامی که اسراییلی‌ها مشت خود را باز نکرده و از سیاست ابهام پیروی کنند، سید حسن نصرالله نیز احتمالا به سکوت خود ادامه خواهد داد، چون ورود حزب الله به جنگ و کشودن جبهه شمال علیه اسراییل از نظر بسیاری از ناظران به معنای روشن شدن فیتیله یک جنگ منطقه‌ای است.

یک دلیل این سکوت نیز این است که حزب الله با سیاست ابهام بر معادلات و محاسبات نظامی اسراییل در ورود زمینی به غزه تاثیر بگذارد.

در ابتدای عملیات طوفان الاقصی از کانال‌های مختلف پیامی مبنی بر داخل شدن حزب الله به گشودن جبهه شمالی علیه اسراییل در صورت ورود زمینی اسراییل به غزه مخابره شد.

به نظر می‌رسد این پیام بازدارنده که البته به صراحت از زبان سید حسن نصرالله بیان نشده، بیشتر با این هدف بوده که تصمیم گیران اسراییلی در زمینه حساب و کتاب‌های ورود زمینی خود به غزه تنها این باریکه را در نظر نگرفته و پیامد‌های اقدامات نظامی خود علیه مردم و مقاومت غزه را در ظرفی بزرگ‌تر و حتی در سطح منطقه بسنجند و سپس تصمیم بگیرند.

پرواضح است که محور مقاومت خواهان گسترده شدن دایره جنگ نیست و برای این محور پایان یافتن جنگ در همین مرحله یک پیروزی خیره کننده و بی سابقه در برابر اسراییل است.

اما اسراییل نیز خواهان تن دادن به این شکست خفت بار نیست و از سوی دیگر حیات سیاسی نتانیاهو تا حدود زیادی به یک جنگ فرسایشی طولانی و محدود به غزه وابسته است تا طی ماه‌های آینده بتواند با به نمایش گذاشتن دستاورد‌هایی نظامی در جنگ، جایگاه لِه شده خود در افکار عمومی اسراییل را تا حدودی ترمیم کند.

از سوی دیگر اسراییل بنا به دلایل ژئوپلتیکی و راهبردی اگر بخواهد به ادامه موازنه قوا با حماس تن دهد به این معناست که باید در یک لاک دفاعی‌تر قرار گرفته و محدودتر از گذشته با یک دشمن بسیار سرسخت در داخل فلسطین اشغالی سرکند و به معادلات موازنه قوا با آن تن دهد؛ همانند همان معادله‌ای که از زمان شکست در جنگ ۳۳ روزه با حزب الله لبنان در جبهه‌های شمالی به آن تن داده است و اسراییل خواهان تکرار این سناریو در جبهه‌های جنوبی هم نیست.

وانگهی هزینه‌های احتمالی بسیار بالای جانی و مالی و اقتصادی طولانی شدن جنگ غزه برای اسراییل از دیگر عوامل تاثیرگذار بر آینده جنگ در غزه است.

با لحاظ همه این عوامل به نظر می‌رسد راهبرد سکوت سید حسن نصرالله تا این لحظه از جنگ غزه با وجود عملیات‌های نظامی پرشمار حزب الله در جبهه شمال علیه تاسیسات و نظامیان اسراییلی در مناطق اشغالی جنوب لبنان، تا زمانی ادامه خواهد یافت که برای دو طرف این جبهه نبرد حرکت بعدی جبهه مقابل مشخص و معلوم گردد.

این سکوت تا زمانی است که حزب الله به طور مشخص بتواند درک درستی از اهداف و گام‌های بعدی اسراییل داشته باشد و متناسب با آن موضع گیری کند، چون هر دو جبهه این نبرد نمی‌خواهند وارد یک بازی شوند که پیش بینی آینده و نتایج آن از پیش برایشان معلوم نیست و ممکن است هزینه‌های زیادی برای آن‌ها داشته باشد.