مشخصات هلیکوپتر تهاجمی AH-1W/AH-1Z سوپر کبرا

رویداد۲۴ حسین فلاحی: بل ای‌اچ-۱ سوپرکبرا (AH-1W Super Cobra) هلیکوپتر تهاجمی تفنگداران دریایی آمریکا بود. این هلیکوپتر توسط شرکت بل تکسترون که قبلاً به عنوان هلیکوپتر بل شناخته می شد، طراحی و توسعه یافت، در سال 1985 وارد خدمت نیروی دریایی ایالات متحده (USMC) شد و پس از 34 سال خدمت در اکتبر 2020 بازنشسته شد. AH-1Z Viper که آن هم توسط شرکت Bell Textron تولید می شود، جایگزین Super Cobra شد. سوپر کبرا با نیروهای زمینی ترکیه و نیروهای مسلح تایوان عملیاتی است.

برنامه ارتقاء سوپر کبرا AH-1W

ارتقای بزرگ بل سوپر کبرا معروف به برنامه H-1 در سال 1996 آغاز شد. این برنامه خواستار بازسازی ناوگان USMC 180 AH-1W Super Cobra به هلیکوپترهای کاربردی  AH-1Z و 100 UH-1N به UH-1Y با پیکربندی پیشرفته چهار پره برای عملیاتی نگه داشتن آنها پس از سال 2020 بود. پیکربندی کابین خلبان ارتقا یافته امکان دسترسی آسان کمک خلبان به سیستم هدف گیری شبانه (NTS) را فراهم می کرد. اینها همچنین با قاب‌های هواپیمای «زمان صفر» که دارای فناوری پیشرفته هستند، بازسازی شدند.

سیستم روتور نیمه سفت و سخت دو پره اصلی با یک سیستم روتور چهار پره بدون لولا و بدون یاتاقان جایگزین شد. بهبود ویژگی های پرواز ارائه شده توسط پیکربندی چهار پره منجر به افزایش در پوشش پرواز، حداکثر سرعت، سرعت عمودی صعود، بار محموله و سطح ارتعاش روتور شد.

USMC متعاقباً تصمیم به ساخت هلیکوپترهای جدید به جای ساخت مجدد UH-1Y گرفت و در فوریه 2008، قرارداد ساخت جدید 40 هلیکوپتر از 189 هلیکوپتر AH-1Z پیشنهادی را به بل اعطا کرد. چهار هلیکوپتر اضافی در سپتامبر 2008 سفارش داده شد.

 توسعه و اولین پرواز AH-1Z Viper

اولین پرواز AH-1Z در دسامبر 2000 انجام شد. AH-1W در اکتبر 2003 وارد تولید اولیه شد و تحویل آن تا سال 2018 انجام شد. پنج هلیکوپتر AH-1W با استاندارد AH-1Z بازسازی شدند و در آزمایش پرواز در NAS Patuxent River، مریلند شرکت کردند. آزمایشات دریایی در می 2005 شامل اولین فرود بر روی کشتی تهاجمی دوزیست کلاس واسپ USS Bataan بود.

طراحی و ویژگی های AH-1Z Viper

بدنه و سایر عناصر زیر مجموعه همگی از مواد مقاوم ساخته شده اند. این هلیکوپتر دارای یک لایه پرایمر اپوکسی بر روی سطوح در معرض دید است. طول کلی آن 58 فوت 3 اینچ (17.75 متر)، ارتفاع کلی 14 فوت 4 اینچ (4.37 متر) و قطر روتور 48 فوت (14.6 متر) است. حداکثر وزن برخاست این هلیکوپتر تقریباً 18500 پوند (8390 کیلوگرم) است. AH-1Z Viper برای پشتیبانی هوایی نزدیک، اسکورت/ شناسایی مسلحانه، جنگ ضد هوایی و عملیات ضد زره طراحی شده است.

کابین خلبان AH-1Z Viper

نورثروپ گرومن سیستم های اویونیک یکپارچه را برای AH-1Z توسعه داد. این سیستم ها شامل دو کامپیوتر ماموریت و یک سیستم کنترل پرواز خودکار با سیستم تقویت کننده کنترل پایداری چهار محوره است. هر ایستگاه خدمه دارای دو نمایشگر چند منظوره 8 اینچی 6 اینچی و یک نمایشگر دو عملکردی 4.2 در 4.2 اینچی است که بر اساس فناوری رنگ کریستال مایع ماتریس فعال است.

نمایشگرها توسط شرکت L-3 Ruggedised Command and Control Solutions عرضه شده اند. اسمیتس ایرواسپیس (Smiths Aerospace) سیستم کنترل و انتقال اطلاعات انبارهای سلاح را تامین کرد.

سیستم نمایشگر روی کلاه ایمنی TopOwl شرکت Thales Avionics برای USMC AH-1Z در ژوئن 2002 انتخاب شد. اولین سیستم در ژانویه 2003 تحویل شد. TopOwl که بر روی هلیکوپترهای تایگر، ان اچ 90 و Rooivalk نیز نصب شده است، دارای تقویت کننده تصویر Gen IV و FLIR است. قابلیت انتقال از روز به شب را با فشار دادن یک دکمه فراهم می کند.

تسلیحات AH-1Z Viper

سوپر کبرا می تواند هر دو موشک ضد زره تاو و هلفایر را حمل کند و قابلیت حمل موشک ماوریک را نیز دارد. موشک ریتون BGM-71 تاو برد بیش از 3 کیلومتر و هدایت نیمه خودکار فرماندهی به خط دید دارد. موشک AGM-114 هلفایر ساخت شرکت لاکهید مارتین است. این دستگاه به جستجوگر لیزر نیمه فعال مجهز است و برد آن 7 کیلومتر است. سوپر کبرا دارای قابلیت شلیک و فراموش کردن هنگام شلیک موشک هلفایر در حالت همکاری با روشنایی هدف لیزری است.

سوپر کبرا اولین هلیکوپتر تهاجمی بود که هم موشک هوا به هوا سایدویندر را داشت. هر دو موشک می توانند از یک پرتابگر ریلی LAU-7 استفاده کنند. سایدآرم بردی بیش از 15 کیلومتر دارد. AIM-9L Sidewinder یک موشک هوا به هوا با برد کوتاه و همه جانبه است که توسط لاکهید مارتین و ریتون تولید شده است. برد این موشک 15 کیلومتر است.

سوپرکبرا قادر است راکت های 70 میلی متری هدایت نشده هایدرا یا بمب های راکت 127 میلی متری زونی را شلیک کند. از سال 2008، همه واحدها به سیستم پیشرفته سلاح کشتار دقیق (APKWS)، یک نسخه هدایت شونده از Hydra مسلح شده اند.

سوپرکبرا یک تفنگ 20 میلی متری گاتلینگ سه لول را برای درگیری نزدیک (تا 2 کیلومتر) و 750 گلوله مهمات حمل می کند. با این اسلحه در موقعیت ثابت رو به جلو، خلبان می تواند با مانور هلیکوپتر هدف گیری کند. هر یک از خدمه می‌توانند برجک را به دید نصب شده روی کلاه ایمنی ببرند و با نگاه کردن به هدف با تفنگ آن را نشانه بگیرند.

AH-1Z Viper برای سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا (USMC) را می توان با 16 موشک هلفایر، شش موشک هوا به هوا AIM-9 Sidewinder، غلاف راکت 70 میلی متری (7 و 19 شلیک) و یک تفنگ 20 میلی متری مسلح کرد.

موتورها و عملکرد AH-1Z

موتورهای دوقلو جنرال الکتریک T700-GE-401 توربوشفت در مجموع 2410 کیلووات یا 3380 اسب بخار تولید می کنند. در شرایط استاندارد، با بار مهمات هوا به هوا، سوپر کبرا می تواند با سرعت بیش از 4.1 متر بر ثانیه تنها با یک موتور بلند شود و بالا برود. این موشک می‌تواند در ارتفاع 914 متری از اثر زمینی (OGE) با باری از چهار موشک تاو و چهار موشک هلفایر، مهمات برجک کامل و موشک شناور شود.

GE Aviation در سال 2008 قراردادی به ارزش 1.4 میلیون دلار به عنوان بودجه اولیه برای ارتقاء موتور مهندسی پلت فرم AH-1Z دریافت کرد. این قرارداد شامل ارتقاء 180 AH-1W از پیکربندی روتور دو تیغه به پیکربندی روتور چهار پره تحت استاندارد AH-1Z بود. AH-1Z از دو موتور T700-401C ساخت Lynn نیرو می گیرد. دارای گیربکس اصلی جدید است. مدل جدید موتور T700-401C حدود 10 درصد توان خروجی بهتری نسبت به T700-401 ارائه می دهد. قدرت نامی تجمعی T700-GE-401C 3600 اسب بخار است (1800 اسب بخار برای هر موتور).

این هلیکوپتر می تواند با سرعت 8.2 متر در ثانیه صعود کند. حداکثر سرعت و سرعت کروز این هلیکوپتر به ترتیب 388 کیلومتر در ساعت و 274 کیلومتر در ساعت است. برد و سقف خدمات به ترتیب 648 کیلومتر و 3720 متر است. حداکثر استقامت بالگرد سه ساعت و 30 دقیقه است.

مشخصات کلی سوپر کبرا AH-1W

خدمه: دو (خلبان و توپچی)

پرواز: دسامبر 2000 (AH-1Z)

ورود به خدمت : 1985 (AH-1W) و 2011 (AH-1Z)

سازنده: بل هلیکوپتر تکسترون

اپراتورها: تفنگداران دریایی آمریکا، ارتش جمهوری اسلامی ایران، ارتش جمهوری چین و ارتش ترکیه