خواص کشک برای سلامتی؛ منبع کلسیم و پروتئین در سفره ایرانی

رویداد۲۴ | کشک یکی از فرآورده‌های لبنی محبوب و سنتی در فرهنگ غذایی ایرانی است که نه‌تنها طعمی منحصر‌به‌فرد دارد، بلکه سرشار از مواد مغذی و خواص دارویی گوناگون است. این ماده غذایی که معمولاً از آب‌گیری ماست یا دوغ به دست می‌آید، در تهیه غذا‌های مختلفی مانند کشک بادمجان، آش رشته، و کله‌جوش کاربرد دارد. اما فراتر از طعم و عطر دلپذیر، کشک دارای فواید متعددی برای بدن است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

کشک منبع غنی کلسیم

یکی از مهم‌ترین خواص کشک، وجود میزان بالای کلسیم در آن است. کلسیم برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است و نقش مهمی در پیشگیری از پوکی استخوان به ویژه در سنین بالا ایفا می‌کند. مصرف منظم کشک می‌تواند به حفظ تراکم استخوان‌ها کمک کند، به‌ویژه برای زنان در دوران یائسگی که خطر پوکی استخوان در آنها افزایش می‌یابد.

کشک سرشار از پروتئین

پروتئین یکی از ضروری‌ترین مواد مغذی برای بدن است و نقش حیاتی در ساخت عضلات، ترمیم بافت‌ها و عملکرد سلول‌ها دارد. کشک، به‌ویژه کشک خشک، دارای میزان زیادی پروتئین است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای گوشت در رژیم غذایی افراد گیاه‌خوار یا کسانی که به دنبال مصرف منابع پروتئینی ارزان‌تر هستند، باشد. این ویژگی کشک را به یک میان‌وعده سالم و مقوی برای ورزشکاران نیز تبدیل می‌کند.

کشک برای تقویت سیستم ایمنی بدن

کشک حاوی ترکیباتی نظیر اسید لاکتیک و باکتری‌های مفید (پروبیوتیک‌ها) است که نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. این باکتری‌ها به حفظ تعادل فلور روده کمک کرده و از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کنند. در نتیجه، مصرف کشک به بهبود عملکرد گوارشی، کاهش نفخ، و حتی کاهش احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن منجر می‌شود.

کشک برای کاهش فشار خون

مطالعات نشان داده‌اند که پروتئین‌های موجود در فرآورده‌های لبنی مانند کشک، به‌ویژه پپتید‌هایی که در فرآیند تخمیر آزاد می‌شوند، می‌توانند تأثیر مثبتی در کاهش فشار خون داشته باشند. این ترکیبات با گشاد کردن رگ‌های خونی، جریان خون را بهبود می‌بخشند و فشار را کاهش می‌دهند. به همین دلیل، گنجاندن کشک در رژیم غذایی افراد مبتلا به پرفشاری خون می‌تواند مفید باشد.

کشک و کمک به کاهش وزن

با توجه به اینکه کشک پروتئین بالایی دارد و در عین حال کالری آن نسبتاً پایین است، مصرف آن می‌تواند به احساس سیری طولانی‌تری منجر شود و از پرخوری جلوگیری کند. همچنین کشک، به‌ویژه اگر بدون افزودن روغن یا نمک زیاد مصرف شود، یک گزینه سالم برای رژیم‌های لاغری به‌شمار می‌آید. جایگزینی تنقلات ناسالم با کشک می‌تواند راهی مؤثر برای کاهش وزن و کنترل اشتها باشد.

کشک منبع طبیعی ویتامین‌ها و مواد معدنی

کشک منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B (به‌ویژه B۲ یا ریبوفلاوین) و مواد معدنی مانند فسفر، پتاسیم، منیزیم و روی است. این ترکیبات در فرآیند‌های متابولیسمی بدن، سلامت پوست، عملکرد سیستم عصبی، و تولید انرژی نقش دارند. به‌طور خاص، ویتامین B۲ برای سلامت چشم و پوست اهمیت ویژه‌ای دارد.

کشک برای کمک به سلامت دهان و دندان

به دلیل کلسیم و فسفر بالا، مصرف منظم کشک می‌تواند به تقویت مینای دندان کمک کند و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری نماید. همچنین خاصیت آنتی‌باکتریالی اسید لاکتیک موجود در کشک می‌تواند به کاهش باکتری‌های مضر دهان کمک کرده و باعث طراوت نفس شود.

قابل استفاده برای همه گروه‌های سنی

کشک به‌عنوان یک غذای مغذی و پرانرژی، برای همه گروه‌های سنی از کودک تا سالمند قابل استفاده است. برای کودکان در حال رشد، منبع مناسبی از کلسیم و پروتئین است؛ برای نوجوانان در دوره بلوغ به رشد استخوان‌ها و عضلات کمک می‌کند؛ و برای سالمندان به حفظ سلامت استخوان و عضله کمک می‌کند.

نکات مهم در مصرف کشک

با وجود تمام خواص مفید، مصرف کشک باید با رعایت برخی نکات همراه باشد:

۱. نمک بالا: کشک‌های صنعتی یا خشک معمولاً نمک زیادی دارند. افراد با فشار خون بالا باید به میزان مصرف آن توجه کنند یا از کشک کم‌نمک یا خانگی استفاده کنند.

۲. پاستوریزه‌بودن: برخی کشک‌های سنتی به‌صورت غیرپاستوریزه تهیه می‌شوند که ممکن است حاوی باکتری‌های مضر باشند؛ بنابراین بهتر است از کشک پاستوریزه و دارای مجوز بهداشتی استفاده شود.

۳. مصرف در حد اعتدال: مانند هر ماده غذایی دیگر، افراط در مصرف کشک نیز توصیه نمی‌شود؛ به‌ویژه برای افرادی که دچار نارسایی کلیه یا محدودیت مصرف پروتئین هستند.