مشخصات رادار مطلع الفجر| رادار پدافندی ایران که در جریان حمله اسرائیل منهدم شد

رویداد۲۴| حسین فلاحی: جمهوری اسلامی ایران و نیرو‌های مسلح آن در سال‌های اخیر به ویژه پس از پایان جنگ تحمیلی تاکنون توانسته‌اند دستاورد‌های مهمی در حوزه تجهیزات و ارتقای توان رزمی به دست بیاورند که یکی از این تجهیزات رادار‌های دوربرد «هشدار زود هنگام» است. به رادار‌هایی با برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر رادار دوربرد گفته می‌شود. رادار‌های دوربرد که نقش بسیار مهم «هشدار زود هنگام» را بر عهده دارند باید از فناوری بالایی نیز برخوردار باشند. نیاز‌های جدید متخصصان را به سمت ساخت رادار‌هایی با تحرک مناسب و بالا هدایت کرد که رادار‌های میانبرد و دوربرد مطلع الفجر از جمله آنها هستند.

انواع رادار‌های مطلع الفجر

رادار مطلع الفجر-۱

رادار مطلع الفجر-۱ از اولین نمونه‌های رادار‌های داخلی با توانایی مناسب در کشف اهداف پنهانکار است. این رادار که در زمره رادار‌های با برد متوسط به بالا قرار می‌گیرد در باند VHF کار می‌کند. نحوه عملکرد سخت افزاری آنتن رادار مطلع الفجر بدین صورت است که اجزای آن درحال حرکت به صورت جمع شده روی سقف کانتیرنر حاوی تجهیزات هستند. پس از استقرار در ناحیه مورد نظر، آنتن‌ها که به فرم یاگی هستند از حالت جمع شده باز می‌شوند. این مجموعه روی پایه‌ای که به صورت تلسکوپی جمع شده است قرار دارند که با باز شدن این پایه، مرکز آنتن‌ها در ارتفاع حدوداً ۸ متری سطح زمین قرار می‌گیرد. در مطلع الفجر-۱ از ۱۲ آنتن یاگی شکل که مشابه آنتن‌های مرسوم گیرنده امواج تلویزیونی هستند استفاده شده است.

این رادار دارای پوشش ۳۶۰ درجه است وبرد آن در حدود ۳۰۰ کیلومتر می‌باشد. همچنین سقف ارتفاع قابل پوشش این رادار ۲۰ هزار متر است که بیشتر از بیشترین سقف پرواز بسیاری از هواپیما‌های نظامی معمول بوده و ارتفاع تاکتیکی اهداف را ارائه می‌دهد. رادار به همراه مکانیزم‌های استقرار، سامانه‌های پردازشگر، کنترل و نمایشگر‌های کاربران، ادوات مخابراتی و سامانه تولید برق همگی توسط یک تریلر حمل می‌شوند که توان تحرک بالایی به آن می‌دهد. این رادار به سامانه‌های ضدجنگ الکترونیک نیز مجهز است.

رادار مطلع الفجر ۲

دو سال بیشتر طول نکشید که نسل دوم این رادار نیز توسط محققان و متخصصان کشورمان در پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه صنعتی اصفهان طراحی و ساخته شد. البته این طرح که جزو ۱۵ طرح پژوهشی برتر سال ۱۳۹۲ نیز معرفی شد با همکاری صنایع الکترونیک ایران (صاایران) و دانشگاه صنعتی اصفهان ساخته شده است. این رادار از انواع رادار‌های سه بعدی است و متحرک برد بلند مراقبت هوایی و هشدار زودهنگام در باند VHF است که توان فعالیت در همه شرایط آب و هوایی را داراست. مطالع الفجر ۲ می‌تواند اهداف مورد نظر را تا برد ۴۸۰ کیلومتری شناسایی کرده و علاوه بر این توان شناسایی اهداف با سطح مقطع پایین را انجام دهد.

نحوه حمل این سامانه و اجزای مربوط به رادار مطلع الفجر ۲ همچون نسل قبلی خود توسط تریلر انجام می‌شود و برای راه اندازی و باید برای فعالیت آن از برق شهری یا دیزل ژنراتور استفاده کرد. سامانه‌های داخلی این رادار سیگنال‌های دریافتی را به صورت پردازش منسجم پردازش کرده و علت آن هم ارسال این سیگنال‌ها به صورت فاز‌های یکسان است. البته سیگنال‌های ارسالی در روش‌های نامنسجم اختلاف فاز دارند که نتایج استفاده از آن توانایی تشخیص کوچکترین تفاوت سرعت اهداف بوده که ناشی از اختلاف سیگنال‌های بازگشتی است.

رادار مطلع الفجر۳

نسل سوم رادار‌های مطلع الفجر نیز اول آبان ماه سال ۱۳۹۵ با حضور سردار حسین دهقان وزیر سابق دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح در شیراز رونمایی شد. این رادار قابلیت مراقبت هوایی برای کشف و شناسایی اهداف دو بعدی و برد ۵۰۰ کیلومتر را دارد. اطلاعات بیشتری از این سامانه موجود نیست ولی به نظر می‌رسد در مشخصات به سایر اعضای خانواده‌اش شبیه باشد و تنها تفاوت آن را در افزایش برد شناسایی‌اش دانست.