مشخصات رادار کاشف| رادار قدرتمند ایرانی برای رهگیری اهداف پروازی

رویداد ۲۴| حسین فلاحی:  ساخت سامانه‌های راداری یکی از دستاور‌های مهم صنعت دفاعی کشور است که در وزارت دفاع پشتیبانی نیرو‌های مسلح و به ویژه ارتش و سپاه بومی‌سازی شده است، پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از مجموعه‌های ساخت محصولات دفاعی بومی به خصوص سامانه‌های موشکی و راداری است.

سامانه راداری «کاشف» یکی از دستاورد‌های مهم پدافند هوایی ارتش در رزم هوایی و مقابله با تهدیدات دشمن است، این سامانه با برخورداری از ساختاری سه بعدی، یک سامانه متحرک به شمار می‌رود، برد رادار کاشف ۱۲ کیلومتر است، این سامانه پدافندی کاملاً ایرانی قابلیت شناسایی ریز پرنده‌های دشمن متجاوز را دارد، شناسایی همزمان ۳۰۰ هدف از ویژگی‌های کاشف ایرانی است.

کاشف - ۱

کاشف - ۱ راداری تمام متحرک، میانبرد، در باند S با برد بیشینه۱۵۰کیلومتر و سقف ارتفاع قابل پوشش ۱۴هزار متر بوده و عملکرد آن ۲ بُعدی است به این معنی که دو مختصه مکانی هدف را نسبت به خود می‌سنجد که شامل فاصله مستقیم و زاویه بوده و پس از پردازش، مختصات x و y آن را نمایش می‌دهد که مربوط به فاصله افقی و ارتفاع اهداف است.

این رادار که با نام TM - ASR - ۱نیز معرفی شده است توان خروجی ۸۰۰ کیلووات داشته و با توجه به برد خود به عنوان رادار هشدار ثانویه در فرایند کشف اهداف به کار می‌رود. با توجه به فرکانس مورد استفاده، کاشف توانایی کشف اهداف با سطح مقطع راداری پائین مانند پهپاد‌های کوچک و موشک‌های کروز را هم دارد. برای تضمین عملکرد بالای کاشف در فضای نبرد قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک (ECCM) نیز برای آن ایجاد شده است.

پس از کشف و ردیابی هدف، رادار اطلاعات را به مرکز فرماندهی و کنترل ویا آتشبار‌های پدافند هوایی ارسال می‌کند. آنتن این رادار که از نوع سهموی (Parabolic) است قابلیت گردش ۳۶۰ درجه و با سرعت‌های دورانی ۳،۶ یا ۱۲دور بر دقیقه را به تناسب موقعیت راهکنشی (تاکتیکی) و حضور تهدیدات در منطقه دارد.

کاشف همچنین نقشه‌ای از کلاتر (بازتاب‌های عوارض سطحی) داده و می‌تواند مناطق حساس را به صورت تقویت شده در نمایشگر‌های چندمنظوره خود نمایش دهد. کاشف توانایی کشف اولیه بیش از ۱۰۰ هدف و ردیابی در حین جستجوی ۲۰ هدف را دارد.

تمامی زیرسامانه‌های این رادار شامل مولد برق، اتاق خدمه و سامانه‌های پردازش و کنترل و ارتباطات و اجزای مکانیکی باز کردن و حرکت دادن رادار در یک کامیون مستقر شده‌اند که یکی از عوامل تحرک بالای این مجموعه است.

قابلیت این رادار در آماده شدن به کار و یا خروج از وضعیت کاری برای حرکت به منطقه‌ای دیگر بسیار بالا بوده و در زمان کمتر از ۳۰ دقیقه آماده به کار می‌شود. متوسط زمان بین بروز دو ایراد در کاشف - ۱ بیش از ۱۰۰۰ ساعت و متوسط زمان لازم برای تعمیر ایراد در آن کمتر از ۳۰ دقیقه است.

در نتیجه علاوه بر افزایش اطمینان پذیری آن، کارکردن و تعمیرات لازم نیز در زمان کوتاهی انجام شده و رادار به چرخه عملیاتی باز می‌گردد. این رادار در محیطی با سرعت باد ۲۵ متر بر ثانیه (۹۰ کیلومتر بر ساعت) و رطوبت ۹۵% توانایی کارکرد دارد.

رادار کاشف - ۲

کاشف - ۲ با بهسازی‌های مختلف بر روی کاشف - ۱ بوجود آمده است به طوری که برد نهایی این رادار تا ۲۰۰ کیلومتر بوده که حدود ۳۳% افزایشنسبت به نسل قبلی را نشان می‌دهد. کاشف - ۲ توانایی ردگیری و ثبت اطلاعات تا ۱۰۰۰ هدف را دارد که افزایش ۹۰۰ درصدی آن نسبت به نمونه پیش از خود بسیار قابل توجه است. همچنین برق مصرفی آن ۳۰ کیلووات است.

فرستنده و گیرنده در این رادار کاملاً از فناوری حالت جامد بهره‌مند شده‌اند که باعثافزایش قابلیت‌های عملیاتی و همچنین افزایش اطمینان پذیری زیرسامانه‌های مربوطه می‌شود. از این رو قاعدتاً فاصله بین دو بروز ایراد در کاشف - ۲ بیشتر از نسل قبلی شده است.

یک تفاوت مشهود ظاهری در دو نسل کاشف، آنتن رادار آنها است که در نسل دوم به جای آنتنی با سطح یکپارچه از سطح مشبک استفاده نموده‌اند. هر دو نوع آنتن‌ها از سه تکه متصل به هم تشکیل شده‌اند که در حال حرکت از هم باز شده و در طرفین و بالای خودروی حامل قرار می‌گیرند.

آنتن کاشف - ۲ به دلیل مشبک بودن، جرم کمتری داشته و در نتیجه به توان الکتریکی کمتری برای چرخش نیاز دارد و دوام اجزای متحرک آن نیز بیشتر گردیده و مقاومت آن در برابر باد نیز تا حدودی بهبود می‌یابد.

در مجموع رادارکاشف - ۲ به عنوان نمونه‌ای میانبرد، پرتحرک، با سرعت آماده شدن بالا، ظرفیت عملیاتی بالا و قیمت مناسب که ساخت تعداد کافی از آن را ممکن می‌سازد پدافندی قابلیت استقرار در نواحی مختلف را داشته و با توجه به اتصال از طریق خطوط امن انتقال داده به شبکه یکپارچه کنترل و فرماندهی هوشمند مرتبط بوده و پوشش کارآمدی را به وجود می‌آورد.