دیوید بارنیا کیست؟ | رئیس موساد و مرد پشت پرده مخوف‌ترین عملیات‌ها

رویداد۲۴ | دیوید بارنیا، رئیس اطلاعات ملی اسرائیل موساد، در سخنرانی که چهارشنبه خطاب به موماران موساد انجام داد، از همکاری اطلاعاتی سازمان اطلاعاتی آمریکا، سیا در جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل پرده برداشت. سازمان اطلاعاتی که طی ۱۲ روز نقش مستقیم در ترور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و دانشمندان هسته‌ای در ایران داشت. بنا بر گزارش‌ها طی ۱۲ روز بیش از ۷۰۰ نظامی ایران به شهادت رسیدند.

در واقع بارنیا را باید رئیس مخوف‌ترین سازمان اطلاعاتی در سراسر جهان دانست که تاکنون نفوذ زیادی در ارکان و رده‌های بالای گروه‌ها و کشور‌های مخالف خود داشته است.

اندکی درباره زندگی دیوید بارنیا

دیوید بارنیا در ۲۹ مارس ۱۹۶۵، در اشکلون به دنیا آمد و دوران کودکی را در ریشون لتسیون گذراند. پدرش، یوسف برونر معروف به بارنیا، که خود در سن سه سالگی از آلمان نازی به اسرائیل مهاجرت کرده بود، در جنگ‌های اولیه اسرائیل نقشی فعال داشت و بعد‌ها به‌عنوان سرلشکر دوم در نیروی هوایی خدمت کرد؛ مادربزرگ مادری‌اش نیز در کشتی SS Patria متولد شد و بعد‌ها آموزگار و مدیر مدرسه بود. این پیشینه خانواده‌ای با تاریخ مقاومت، خود را به زندگی و انتخاب‌های بارنیا منتقل کرد.

بارنیا در مدرسه شبانه‌روزی فرماندهی نظامی تل‌آویو تحصیل کرد و در سال ۱۹۸۳ به ارتش اسرائیل (IDF) پیوست و در واحد شناسایی عالی «سایرت متکل» خدمت نمود. پس از دوران نظامی، برای ادامه تحصیل به ایالات متحده رفت؛ در موسسه فناوری نیویورک لیسانس گرفت و سپس از دانشگاه پیس (Pace) مدرک MBA دریافت کرد. او سپس وارد عرصه مدیریت بانکی و سرمایه‌گذاری در اسرائیل شد.

دیوید بارنیا چگونه به موساد پیوست؟

در سال ۱۹۹۶، بارنیا به موساد پیوست. او از واحد عملیاتی «تزومت» آغاز کرد و با فرماندهی عملیات در داخل و خارج از اسرائیل، خود را به عنوان چهره‌ای عملیاتی مطرح کرد. طی دو و نیم سال، معاون بخش «کِشِت» شد، بخشی که مسئول نفوذ و رصد اهداف است. در سال ۲۰۱۳ هدایت تزومت را بر عهده گرفت و در مدت رهبری او، بخش چهار جایزه ملی امنیتی را دریافت کرد. در سال ۲۰۱۹، معاون رئیس موساد شد و در ۱ ژوئن ۲۰۲۱، جایگزین یوسی کوهن شده و رسماً رئیس موساد گردید.

مخوف‌ترین عملیات دیوید بارنیا علیه ایران

خرداد امسال، بارنیا نقش خود را در یکی از بزرگترین عملیات‌های موساد ایفا کرد؛ راه‌اندازی پایگاه مخفی پهپادی داخل ایران، با قابلیت نفوذ به زیرساخت‌های موشکی و هسته‌ای. این عملیات رازآلود با عملیات هوایی ۱۲ روزه نیروی هوایی اسرائیل همراه شد که از ۱۳ ژوئن آغاز شد. سومین ژنرال‌های ایرانی و دانشمندان هسته‌ای هدف قرار گرفتند و حملات به زیرساخت‌ها منجر به یک آتش‌بس شد که توسط آمریکا واسطه‌گری شد.

بارنیا به‌طور علنی از این عملیات دفاع کرد و یک ویدیو منتشر کرد که در آن از عواملش و همکاری نزدیک با سیا قدردانی کرد و گفت: «ایران اکنون دید روشنی درباره عزم ما دارد و ما سطح امنیت ملی را ارتقا داده‌ایم». مقامات IDF، از جمله ژنرال ایال زامیر، نیز تأیید کردند که این عملیات تأثیر قابل‌توجهی در نتیجه جنگ ۱۲ روزه داشت و برنامه هسته‌ای ایران را چند سال متوقف کرد.

تأثیر سیاسی و تغییر در معادلات داخلی اسرائیل

این عملیات، نه تنها بعد امنیتی داشت، بلکه در داخل سیاست اسرائیل نیز بازتاب فراوانی یافت. گفته می‌شود طی این جنگ ۱۲ روزه، مقبولیت دولت نتانیاهو در بین شهروندان یهودی اسرائیل افزایش یافته.

دیوید بارنیا و مذاکرات اسرای غزه

از سال ۲۰۲۳، بارنیا مذاکرات مهمی را برای آزادسازی اسرای اسرائیلی در غزه هدایت کرد. او در ۹ نوامبر ۲۰۲۳ با ویلیام برنز، رئیس سیا، و نخست‌وزیر قطر شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی در دوحه دیدار کرد تا مقدمات توافق‌نامه را فراهم کند. این مذاکرات بر سر آتش‌بس موقت، مبادله اسرا و ورود کمک‌های بشردوستانه با قطر و آمریکا پیش رفت.

بارنیا حتی پس از تغییر نقش اصلی خود به نفع وزیر استراتژیک، ران درمر، دوباره به میز مذاکرات بازگشت و در آوریل ۲۰۲۵، به دوحه سفر کرد تا رایزنی‌ها را ادامه دهد. نکته قابل توجه اینجاست که واکنش خانواده‌های اسرای غزه به نقش فعال بارنیا مثبت بوده و برخی معتقدند او با سرعت بیشتری نسبت به درمر عمل می‌کند.

رسانه‌های اسرائیلی از جمله روزنامه تایمز آو اسرائیل، نوشتند که این عملیات نشان می‌دهد موساد دیگر یک ابزار فرعی نیست بلکه طراح اصلی عملیات‌های حیاتی امنیت ملی است. همچنین تحلیلی از ‏⁨جروزالم‌پست⁩ تأکید کرده که بارنیا در سخنرانی خود اعلام کرد: «ما داخل ایران خواهیم ماند؛ این تازه شروع کار ما است.»

و بازتاب جهانی نیز نشان می‌دهد که ایالات متحده، به ویژه از طریق سیا، در این مسیر پشتیبان قاطع اسرائیل بوده است.

دیوید بارنیا امروز در آستانه ۶۰ سالگی، مهم‌ترین دوره کاری خود را تجربه می‌کند؛ دوره‌ای که در آن موساد رهبری عملیات هسته‌ای علیه ایران را بر عهده گرفت و به عنوان مجری اصلی مذاکرات آزادسازی اسرا در غزه ظاهر شد. با ادامه تهدیدات ایران و بحران ناشی از جنگ غزه، نقش او همچنان حیاتی خواهد بود.