آتش‌بس یا آرامش پیش از طوفان؟ اقتصاد و انسجام در مرز هشدار
رویداد۲۴| ایران امروز در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ معاصر خود قرار دارد؛ جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل به آتش بس ختم شد، اما به باور بسیاری از تحلیلگران و رسانه‌ها، چشم‌اندازی برای برقراری صلح وجود ندارد. بلکه یک وضعیت شکننده و خاکستری از «توقف جنگ» است. به تعبیر روزنامه اصولگرای فرهیختگان، نه آتش‌بس رسمی و نه صلح پایدار، بلکه یک وقفه که در هر لحظه ممکن است به درگیری مجدد منجر شود.
در این شرایط، معادلات داخلی و خارجی ایران بیش از هر زمان دیگر نیازمند دقت، انسجام و هوشیاری است.
آتش‌بس یا آرامش پیش از طوفان؟
آنطور که در تهران و تل‌آویو تحلیل می‌شود، شرایط فعلی آتش‌بس نیست بلکه «توقف موقت جنگ» است. این تمایز مفهومی، پیامد‌های راهبردی زیادی دارد. گزارش‌ها از بازسازی گسترده زیرساخت‌های نظامی در سرزمین‌های اشغالی و زمزمه‌های طراحی فاز دوم جنگ نشان می‌دهد که صهیونیست‌ها در حال آماده‌سازی خود برای دور بعدی هستند. هم‌زمان، نیرو‌های نظامی ایران نیز در آماده‌باش کامل قرار دارند و پیام آشکار آنها این است: «این‌بار پاسخ قاطع‌تر خواهد بود.»
سرمایه ملیِ انسجام اجتماعی؛ دستاوردی که باید حفظ شود
شاید مهم‌ترین پیروزی جمهوری اسلامی در جنگ اخیر، نه در حوزه نظامی، بلکه در میدان اجتماعی حاصل شد. برخلاف انتظار تحلیلگران غربی، مردم ایران از هر قشر و جناحی در کنار هم و زیر پرچم ایران ایستادند. از منتقدان سرسخت حاکمیت تا بدنه وفادار به نظام، همه در یک نقطه اشتراک داشتند: حمله به ایران یعنی عبور از خط قرمز ملی.
با این حال، این سرمایه اجتماعی ارزشمند اکنون در معرض تهدید‌های داخلی قرار گرفته است. سخنان نسنجیده برخی مقامات و فعالان رسانه‌ای ـ به‌ویژه در صداوسیما ـ با ایجاد دوقطبی‌های فرهنگی نظیر امت‌گرایی/ملی‌گرایی، نه تنها انسجام به‌دست‌آمده را تهدید می‌کند، بلکه ممکن است به بازتولید شکاف‌هایی بینجامد که دشمن در تلاش برای فعال‌سازی آنهاست.
رابطه با آژانس در وضعیت قرمز
در بحبوحه این تحولات، روابط ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد مرحله‌ای پرتنش و مبهم شده است. اظهارات بحث‌برانگیز رافائل گروسی درباره «پنهان‌سازی اورانیوم در مکان‌های تاریخی ایران» موجی از خشم در سطح افکار عمومی و نهاد‌های رسمی ایجاد کرد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، با تأکید بر اینکه فعلاً برنامه‌ای برای پذیرش گروسی در ایران وجود ندارد، اعلام کرد «روابط ایران با آژانس وارد مرحله جدیدی شده است.» برخی رسانه‌های اصولگرا مانند کیهان حتی پا را فراتر گذاشته و گروسی را «جاسوس موساد» نامیدند.
حال این پرسش مطرح است که آیا ایران مسیر خروج از NPT را طی خواهد کرد؟ یا تلاش خواهد کرد تا از طریق مذاکره، چارچوبی تازه برای همکاری با آژانس تعیین کند؟ پاسخ به این سؤال، می‌تواند مسیر پرونده هسته‌ای را برای ماه‌های آینده روشن کند.
دیپلماسی؛ تردید میان تعامل و تقابل
دولت ایران با چالش دوگانه‌ای مواجه است: از یک سو، پیشنهاد‌های دیپلماتیک و میانجی‌گری کشورهایی، چون قطر، عمان و ترکیه برای احیای مسیر مذاکره در جریان است و از سوی دیگر، بی‌اعتمادی شدید به آمریکا ـ خصوصاً بعد از حمله مستقیم به تأسیسات هسته‌ای ـ بر فضای سیاسی کشور سایه انداخته است.
ترامپ که در زمان آتش بس مدعی بود، برنامه هسته‌ای ایران نابود شده و کار تمام است، در روز‌های اخیر دوباره به لحن تهدیدآمیز خود برگشته است! اکنون تحلیلگران معتقدند مسیر مذاکره، اگر هم باز بماند، مسیر ناهموار و پرسنگلاخی خواهد بود؛ مسیری که بیش از هر زمان دیگر نیاز به اجماع داخلی دارد.
وضعیت اقتصادی؛ از شوک تا ثبات شکننده
بازار‌های اقتصادی ایران هنوز در حال ترمیم از شوک ناشی از جنگ‌اند. در حالی‌که آتش‌بس نظامی برقرار شده، بازار بورس تهران در وضعیت بحرانی پساجنگ فرو رفته است. شاخص کل بورس امروز سقوط بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد و ۹۹ درصد نماد‌ها در وضعیت قرمز قرار گرفتند.
در بازار دلار و طلا و ... هم اگرچه پس از توقف جنگ، تعادل نسبی برگشته، اما هنوز نگرانی‌هایی وجود دارد که تحولات آتی در عرصه سیاست، بار دیگر چالش ساز شود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که خطر همچنان پابرجاست و جنگ اقتصادی و روانی ادامه دارد؛ تهدیدات ترامپ، ابهام در روابط با آژانس، بن‌بست مذاکرات و سیاست‌های اقتصادی نامشخص، مهم‌ترین عوامل بی‌اعتمادی بازار هستند.
فرصت‌ها و تهدید‌های پیشِ‌رو
خلاصه اینکه، ایران امروز در نقطه‌ای ایستاده که می‌تواند به‌درستی، دستاورد‌های نظامی و اجتماعی جنگ اخیر را به نتایج سیاسی و اقتصادی ملموس تبدیل کند. اما این مسیر نیازمند حفظ انسجام ملی، هوشمندی رسانه‌ای، تعامل سنجیده با نهاد‌های بین‌المللی، مدیریت بحران اقتصادی و هدایت دقیق افکار عمومی دارد.
اگر این مؤلفه‌ها در کنار هم عمل کنند، «توقف جنگ» می‌تواند به یک فرصت راهبردی برای بازسازی قدرت ملی تبدیل شود. اما اگر شکاف‌های داخلی عمیق‌تر شوند و تهدید‌های خارجی دست‌کم گرفته شوند، این آرامش، فقط سکوتی پیش از طوفان خواهد بود.
انقلابی که هدفش از جمله رفاه مادی ("آب و برق ...مجانی) و بالا بردن معنویات...بود تمام برنامه و هم و غمش شد از بین بردن دولت صهیونیستی اسرائیل. اقتدار ما به آنجا رسید که وزیر خارجه مان برای پرواز از کشورمان مجبور شد از دشمن مهاجم اجازه بگیرد! ملت نجیب ایران علیرغم اتفاقات سالیان اخیر پشت مسٔولان ایستادند. حالا مسٔولان باید به تعهد و قرار دادی که در همان اوان انقلاب با مردم بستند برگردند و عمل کنند. چقدر امکانات مالی و مغزئ ایران برای حق هسته‌ای صرف شده؟ آیا اینکه حالا ما ۶۰ در صد تولید کردیم و همه را به کارمان و هدفمان مظنون کردیم هیچ توجیه عقلی و یا اقتصادی دارد که ما این اورانیوم ۶۰ در صد غنی شده به شما میدهیم و شما به ما کیک زرد بدهید! مشکل ما فقط اسرائیل غاصب و آمریکا نیست، دیدیم که چطور اعضای ناتو از کار غیر قانونی در تجاوز به کشورمان از طرف ترامپ و جنایت کاری چون نتانیاهو حمایت کردند. مشکل ما در وحله اول خودمان هستیم و راه حل مشکلات ما هم در همین جاست. 
