مشخصات توپولف تی‌یو-۱۶

رویداد۲۴| حسین فلاحی: تی‌یو-۱۶ (Tu-۱۶)،  یک جت بمب‌افکن راهبردی ساخت اتحاد جماهیر شوروی بود. این جت به عنوان یک بمب‌افکن پرسرعت برای عملیات در مناطق نزدیک برای اتحاد جماهیر شوروی طراحی شد. در طول توسعه که با هدف جایگزینی TU-۴ ملخی انجام شد، بزرگترین چالش دو برابر کردن سرعت این جت برای بهبود بقا در مواجهه با جنگنده‌های دشمن بود.

تاریخچه توسعه توپولف تی‌یو-۱۶

دفتر طراحی و توسعه توپولف (OKB A.N. Tupolev) بلافاصله پس از تکمیل توسعه TU-۴، کار بر روی طراحی یک بمب‌افکن جت جدید را آغاز کرد. طرح حاصل "۸۲" شامل یک هواپیمای بال کج با موتور‌های توربوجت RD-۴۵F یا VK-۱ بود. قرار بود این بمب‌افکن سرعتی بین ۰.۹ تا ۰.۹۵ ماخ داشته باشد و برد و بار آن قابل مقایسه با TU-۴ باشد.

پس از هماهنگی ویژگی‌های عملیاتی بمب‌افکن با ارتش، دولت رسماً توسعه هواپیمای "۸۲" را در سال ۱۹۴۸ تأیید کرد. نمونه اولیه، که اولین هواپیمای شوروی با بال کج بود، اولین پرواز خود را در ۲۴ مارس ۱۹۴۹ انجام داد. این هواپیما به سرعت ۹۳۴ کیلومتر در ساعت رسید که ۲۰ درصد سریع‌تر از TU-۱۴ بود که آن هم موتور‌های BK-۱ داشت. در ابتدا قرار بود طرح "۸۲" به عنوان پایه بمب‌افکن "۸۳" عمل کند، اما با شروع تولید سریالی Il-۲۸، این پروژه کنار گذاشته شد.

بر اساس نتایج هواپیمای "۸۲"، در سال ۱۹۵۰، دفتر طراحی توپولف (OKB Tupolev) شروع به توسعه بمب‌افکن سنگین و دوربرد "۴۹۲" کرد که عملکرد بهتری نسبت به TU-۴ و Il-۲۸ داشت. این طرح، ظرفیت حمل بمب ۶۰۰۰ کیلوگرم، برد ۷۵۰۰ کیلومتر، سرعت ۱۰۰۰ کیلومتر در ساعت و سقف پرواز ۱۲۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ متر را فراهم می‌کرد.

همچنین در این جت حداکثر ظرفیت حمل بمب تا ۱۲۰۰۰ کیلوگرم افزایش می‌یافت. این هواپیما می‌توانست به سه نوع موتور مختلف شامل دو موتور AM-۳ با رانش ۸۷۵۰ کیلوگرم، ۴ موتور ТR-۳A (۵۰۰۰ کیلوگرم) یا ۴ موتور دو مداره TR-۵ (۵۰۰۰ کیلوگرم) مجهز شود. از آنجایی که موتور‌های TR-۵ در آن زمان قابل اعتمادترین بودند، توپولف مسئول توسعه یک بمب‌افکن آزمایشی دوربرد (پروژه "۸۸") مجهز به دو موتور TR-۵ شد. با این حال، کار بر روی موتور‌های AM-۳ ادامه یافت و در آگوست ۱۹۵۱ تکمیل شد.

اولین نمونه اولیه هواپیمای "۸۸" با نام Tu-۱۶ نامگذاری شد و اولین پرواز خود را در ۲۷ آوریل ۱۹۵۲ انجام داد. در طول آزمایش‌های پرواز، هواپیما از سرعت مورد انتظار فراتر رفت، اما به دلیل عملکرد ناکافی موتور، برد آن کاهش یافت. در نتیجه، نمونه اولیه دوم با وجود سرعت کمتر در ارتفاعات کم و متوسط، وزن کمتری داشت. در آوریل ۱۹۵۳، در واقع از برد مورد انتظار فراتر رفت.

در دسامبر ۱۹۵۲، تولید سری این جت آغاز شد. در سال ۱۹۵۳، تولید سری TU-۱۶ در کارخانه شماره ۲۲ در کازان و در سال ۱۹۵۴، همچنین در کارخانه شماره ۱ در کویبیشف و در کارخانه شماره ۶۴ در ورونژ آغاز شد. در طول تولید، هواپیما‌ها به یک موتور اصلاح شده AM-۳ - PD-۳MT مجهز شدند. در حالی که بمب‌افکن‌ها از قبل عملیاتی بودند، موتور‌های AM-۳ و PD-۳M با موتور‌های PD-۳M-۵۰۰ با ویژگی‌های بهبود یافته جایگزین شدند. هنگامی که تولید TU-۱۶ در سال ۱۹۶۳ متوقف شد، در مجموع ۱۵۰۹ فروند از آن ساخته شده بود.

استقرار اولین بمب‌افکن‌های TU-۱۶ در سال ۱۹۵۴ آغاز شد. آنها جایگزین TU-۴ شدند و در مناطق نزدیک به خاک شوروی فعالیت می‌کردند.

طراحی توپولف تی‌یو-۱۶

بال‌های بادجر در وسط، به سمت عقب و با نوک‌های صاف، مخروطی شکل هستند و غلاف‌های ارابه فرود آن تا لبه‌های انتهایی بال‌ها امتداد یافته‌اند. موتور‌های بادجردو توربوجت هستند که در پایین بال نصب شده‌اند و از لبه‌های جلویی و انتهایی پایین بال امتداد دارند.

موتور‌ها همچنین دارای ورودی‌های هوای گرد هستند. بدنه جت بلند، باریک و برآمده است که موتور‌ها در آن نصب شده‌اند و به سمت دم مخروطی شکل شده‌اند. این هواپیما دارای یک دماغه گرد و شیشه‌ای و یک کابین خلبان پله‌ای است. دم جت به سمت عقب، باله مخروطی و تخت با نوک‌های صاف است. بادجر همچنین دارای یک محفظه توپچی دم است. همه مدل‌های بادجر توانایی سوخت‌گیری هوایی را دارند.

مشخصات فنی کلی تی‌یو-۱۶

نوع: بمب افکن راهبردی
ساخت: شوروی
موتور: PD-۳M-۵۰۰
برد:۷۵۰۰ کیلومتر
سرعت: ۱۰۰۰ کیلومتردر ساعت