هفته سرنوشتساز برای پرونده هستهای ایران؛ شورای حکام چه تصمیمی میگیرد؟
رویداد۲۴| نشست فصلی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی امروز در وین آغاز شد؛ نشستی که این بار نگاهها بیش از همیشه به پرونده ایران دوخته شده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در ابتدای این نشست با اشاره به مذاکرات اخیر با تهران، از «پیشرفتهای فنی» خبر داد و ابراز امیدواری کرد که «ظرف چند روز آینده» همکاریهای کامل آژانس با ایران از سر گرفته شود.
اظهارات گروسی در شرایطی مطرح میشود که تهران و وین هفتههای پرتنشی را پشت سر گذاشتهاند. حملات نظامی به برخی تأسیسات هستهای ایران، تصویب قانون تعلیق برخی همکاریها با آژانس و همزمان فشارهای سیاسی غرب، مسیر گفتوگوها را دشوارتر کرده بود. حالا، اما نشانههایی از نرمتر شدن فضا دیده میشود.
پیام گروسی: «فرصت هست، اما نه زیاد»
مدیرکل آژانس در سخنان خود تأکید کرد که آژانس «به طور مستمر و نظاممند با ایران در تماس بوده تا راههایی برای بازگرداندن همکاری ضروری» پیدا کند. او با اشاره به حساسیتهای تهران بعد از حمله به تأسیسات اتمی گفت که آژانس «آماده بررسی نگرانیها و پیشنهادهای ایران در چارچوب پادمان» است.
گروسی تصریح کرد که قوانین ملی کشورها «تعهدی برای آژانس ایجاد نمیکند» و توافق جامع پادمان همچنان تنها سند الزامآور در همکاریهاست، اما در عین حال گفت که آژانس شرایط خاص ایران را «درک میکند». او با احتیاط هشدار داد: «هنوز فرصت وجود دارد، اما نه چندان زیاد؛ با حسن نیت و مسئولیتپذیری میتوان زمان کافی یافت.»
این سخنان به نوعی پیام دوگانه است: هم امید به توافق و بازگشت همکاریها را تقویت میکند و هم هشدار میدهد که فرصت دیپلماتیک محدود است.
تهران: روند مثبت است، اما هنوز جمعبندی نشده
در تهران، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تأیید کرده که گفتوگوها با آژانس «مثبت» بوده، اما «به جمعبندی نهایی نرسیده» است. به گفته اسماعیل بقائی، گزارش اخیر آژانس بررسی و مواضع ایران در قالب یادداشت رسمی به وین و کشورهای عضو شورای حکام منتقل شده است.
بقائی بار دیگر تأکید کرد که «واقعیت میدانی» یعنی «حمله غیرقانونی و تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و آمریکا به تأسیسات صلحآمیز ایران» باید در گزارش آژانس بازتاب پیدا کند. به گفته او، آژانس درک کرده است که «شیوه و نحوه اجرای تعهدات پادمانی ایران نمیتواند مانند دوره قبل از حملات نظامی باشد» و بر همین اساس، گفتوگوها با هدف تدوین «مدل همکاری در شرایط جدید» ادامه دارد.
سناریوهای پیشرو؛ از توافق محدود تا تداوم بنبست
اکنون با آغاز نشست شورای حکام، پرونده ایران بار دیگر به صدر دستورکار آمده است. بر اساس تحولات اخیر، سه سناریو محتمل به نظر میرسد:
۱. توافق در چند روز آینده: اگر مذاکرات فنی به جمعبندی برسد، همکاریهای کامل از سر گرفته میشود، فشارها کاهش مییابد و احتمال تصویب قطعنامههای سختگیرانه در شورای حکام کم خواهد شد.
۲. توافق موقت یا محدود: شاید طرفین بر سر گامهای کوچک مانند افزایش محدود دسترسی بازرسان یا ارائه گزارشهای جزئی توافق کنند. این وضعیت تنش را موقتاً کاهش میدهد، اما بحران اصلی حل نمیشود.
۳. ادامه بنبست و فشار دیپلماتیک: اگر توافق حتی محدود هم حاصل نشود، فشارها از سوی اروپا و آمریکا برای فعالسازی مکانیسمهای سختگیرانه بیشتر خواهد شد و فضای سیاسی علیه ایران در شورای حکام شکل میگیرد.
موقعیت حساس؛ تصمیمهای سخت
پرونده هستهای ایران دوباره به نقطه حساسی رسیده است. هم نشانههای پیشرفت دیده میشود، هم سایه تهدیدهای سیاسی و تحریمی هنوز بالای سر مذاکرات است. حالا نگاهها به وین دوخته شده؛ جایی که طی روزهای آینده مشخص میشود آیا امیدهای تازه به سرانجامی عملی میرسد یا بحران هستهای وارد فصل جدیدی از فشار و تنش خواهد شد.
عجیب هست که جمهوری اسلامی از IAEA خارج نشده، نساندهنده زوال عقلی سران نظام و آلزایمری که بمباران را هم فراموش میکند!. 
