هشدار روزنامه اصولگرا درباره افزایش زنکشی | چرا چرخه خشونت علیه زنان در ایران تکرار میشود؟
رویداد۲۴| روزنامه خراسان در گزارشی با عنوان «زنکُشی، جنایتی آشکار، اما نادیده گرفتهشده» نوشت: «طی بازه زمانی کوتاهمدتی دو جنایت فجیع در اسلامشهر و داراب که قربانیان هر دو زن بودند، جامعه را در بهت فرو برد؛ جنایتهایی که گویای ریشههای عمیق خشونت علیه زنان در برخی خُردهفرهنگهای ماست.»
در این گزارش آمده است: «در اسلامشهر، دختری حدود ۳۰ ساله به نام مبینا با فریب به محل خلوتی کشیده شد، سپس بهدست نامزد سابقش به طرز فجیعی به قتل رسیده و بقایایش دفن شد؛ قاتل هم از کشور گریخته. تنها چند روز بعد، در شهر داراب فارس، میترا، دختر ۲۳ ساله و آرایشگر، پس از ماهها کشمکش حقوقی و دریافت حکم طلاق از همسر سابقش که پسرعمویش هم بود، در سالن زیبایی خود به رگبار بسته شد.»
خراسان تأکید کرده است که این حوادث تصادفی نیستند، بلکه الگوی تکرارشوندهای از خشونتاند: «این دو جنایت نمایانگر الگوییاند که تکرار میشود: خشونتی که قربانی، قاتل را از پیش میشناسد؛ قتلهایی که معمولاً اتفاقی و ناگهانی نیستند، بلکه حاصل زنجیرهای از تهدید، کنترل و مالکیتپنداری بر زنان هستند.»
در ادامه گزارش آمده است که زنکشی در ایران را نمیتوان انفجار خشم یا حادثهای شخصی دانست: «در بسیاری از خردهفرهنگها، زن نه بهعنوان فردی مستقل، بلکه مثل یکی از عناصر تحت مالکیت مرد یا فامیل و حامل حیثیت جمعی دیده میشود... در چنین ساختاری، کنترل اجتماعی غیررسمی جای قانون رسمی را میگیرد و قتل ناموسی حاصل سکوت یا ترس جمعی است.»
خراسان هشدار داده است که این چرخه از کنترل روانی آغاز میشود: «خشونت از خواستگاریها آغاز میشود، جاییکه مرد یا خانوادهاش نمیتوانند "نه" بشنوند و رد شدن را تهدیدی علیه غرور مردانه تلقی میکنند... وقتی فشار اجتماعی و قبح طلاق سنگینی میکند، مسیرها به دو انتها میرسند: برای زن خودکشی و برای مرد ارتکاب جنایت.»
در بخش دیگری از گزارش به خلأهای قانونی اشاره شده است: «هنوز در نظام کیفری کشور، قتلِ زن بهدست همسر یا ولیّ دم با ابهامهایی، چون تفاوت در دیه و امکان "عفو ولیّ دم" روبهروست... در برخی خردهفرهنگها، حمایت از قاتل بهمنزله دفاع از حیثیت جمعی تفسیر میشود.»
به نوشتهی خراسان، لایحه «پیشگیری از خشونت علیه زنان» هنوز نتوانسته پاسخگوی واقعیتهای تلخ جامعه باشد و دستگاههای مسئول در مواجهه با تهدید و مزاحمت پیش از جرم، ابزار مؤثری ندارند.
این روزنامه در بخش دیگری از گزارش، به نقش فقر و فرسایش اجتماعی اشاره کرده و نوشته است: «بیکاری، فقر مزمن، کاهش امنیت شغلی و مهاجرت داخلی مردان را در وضعیت روانی بیثباتی قرار داده است؛ جایی که استقلال اقتصادی زنان بهجای احترام، با ترس از ازدستدادن اقتدار تعبیر میشود.»
خراسان همچنین از عملکرد رسانهها در بازنمایی این خشونتها انتقاد کرده و تأکید کرده است: «تیتر باید کرامت قربانی را حفظ کند، نه اینکه قاتل را برجسته سازد... از انتشار تصویر و جزئیات فجیع اجتناب شود. روایت خبری باید از منظر پیشگیری و آموزش نوشته شود.»
در بخش پایانی، نویسنده مسیر پیشگیری را چنین ترسیم کرده است: «زنکشی پدیدهای نیست که با یک قانون یا بیانیه مهار شود؛ اصلاح آن نیازمند سیاست پیشگیری چندسطحی است... جامعه نباید قاتل را تحمل کند یا بازگشت او را نوعی قهرمانی بداند؛ واکنش اجتماعی باید روشن باشد: خشونت، نه قابل درک است و نه قابل توجیه.»
