مشخصات جنگنده F ۳۵A لایتینگ ۲

رویداد۲۴| حسین فلاحی: اف-۳۵ای لایتنینگ ۲ (F-۳۵A Lightning II)، یک جنگنده رادارگریز چندمنظوره است که توسط لاکهید مارتین با همکاری شرکای صنعتی بزرگ مانند نورثروپ گرومن، بی‌ای ئی سیستمز (BAE Systems) و پرات‌ اند ویتنی، با هدف جایگزینی مجموعه‌ای متنوع از هواپیما‌های قدیمی ارتش ایالات متحده و متحدانش و به عنوان بخشی از برنامه گسترده‌تر جنگنده ضربتی مشترک (JSF) طراحی و ساخته شده است.  

این جنگنده، دارای قابلیت برخاست و فرود متعارف (CTOL) از خانواده اف-۳۵ است که در درجه اول برای برتری هوایی، ماموریت‌های ضربتی و پشتیبانی نزدیک هوایی طراحی شده است. اف-۳۵ای به عنوان جنگنده پرچمدار نسل پنجم نیروی هوایی ایالات متحده، دارای قابلیت‌های پیشرفته رادارگریزی، اویونیک و چندمنظوره است که آن را به یک دارایی کلیدی و مهم  در میدان های جنگی مدرن تبدیل می‌کند.

تاریخچه توسعه اف-۳۵ای

توسعه اف-۳۵ای در اواسط دهه ۱۹۹۰ تحت برنامه جنگنده ضربتی مشترک (JSF) آغاز شد. هدف از این پروژه ایجاد خانواده‌ای از هواپیما‌ها برای ایالات متحده و متحدان ناتو بود که بتوانند در نقش‌های هوا به هوا و هوا به زمین خدمت و در عین حال سطح مقطع راداری کم و سیستم‌های جنگ الکترونیک پیشرفته را حفظ کنند. پس از سال‌ها آزمایش، بازنگری در طراحی و تأخیر، این هواپیما اولین پرواز خود را در دسامبر ۲۰۰۶ انجام داد.

 پس از آزمایش‌های گسترده و استقرار‌های اولیه، اف-۳۵ای در سال ۲۰۱۶ به طور کامل وارد خدمت عملیاتی در نیروی هوایی ایالات متحده شد. تطبیق‌پذیری این هواپیما در مأموریت‌های رزمی در خاورمیانه به اثبات رسیده و ااف-۳۵ای توانایی خود را برای ایفای نقش در محیط‌های رقابتی و علیه تهدیدات مدرن به نمایش گذاشته است.

بیشتر بخوانید: مشخصات جنگنده نسل ششم جی ۵۰ چین

طراحی جنگنده اف-۳۵ای

در طراحی اف-۳۵ای، قابلیت مانور بالا و انجام عملیاتی پیشرفته، پنهان‌کاری و آیرودینامیک در اولویت قرار گرفته است. بدنه با سطوح زاویه‌دار و ویژگی‌های کم‌رؤیت طراحی شده است که باعث کاهش رد راداری آن و افزایش توانایی آن برای عملیات در محیط‌های جنگی می‌شود. این هواپیما دارای یک محفظه داخلی برای سلاح است تا در طول نبرد، نمای پنهان‌کاری خود را حفظ کند و در صورت لزوم می‌توان از جایگاه‌های سخت خارجی آن استفاده کرد.

طول این هواپیما ۵۱.۴ فوت (۱۵.۷ متر) است و طول بال‌های آن ۳۵ فوت (۱۰.۷ متر) و ارتفاع آن ۱۴.۴ فوت (۴.۴ متر) است. حداکثر وزن برخاست آن (MTOW) تقریباً ۷۰۰۰۰ پوند (۳۱۸۰۰ کیلوگرم) است که شامل سوخت و مهمات می‌شود. کابین خلبان برای یک خلبان طراحی شده است. ارتباط خلبان با هواپیما از طریق یک سیستم نمایشگر نصب شده روی کلاه ایمنی (HMDS) که داده‌های حیاتی پرواز و نبرد را مستقیماً روی کلاه ایمنی خلبان نمایش می‌دهد و آگاهی موقعیتی را در طول درگیری‌های هوا به هوا و هوا به زمین به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد برقرار می‌شود.

قابلیت جنگنده اف-۳۵ای

نقش‌های اصلی اف-۳۵ای شامل برتری هوایی، پشتیبانی نزدیک هوایی (CAS)، حمله دقیق، اطلاعات، نظارت و شناسایی (ISR) و سرکوب پدافند هوایی دشمن (SEAD) است. ویژگی‌های پنهان‌کاری این هواپیما به آن اجازه می‌دهد تا در فضای هوایی تحت سلطه دشمن با کاهش خطر شناسایی فعالیت کند. 

تسلیحات جنگنده اف-۳۵ای

اف-۳۵ای مجهز به یک محفظه تسلیحات داخلی همه‌کاره و جایگاه‌های سخت خارجی است که به آن اجازه می‌دهد بسته به نیاز‌های ماموریت، طیف گسترده‌ای از مهمات هوا به هوا، هوا به زمین و هدایت‌شونده دقیق را حمل کند. محفظه تسلیحات داخلی با به حداقل رساندن رد راداری در طول نبرد، قابلیت‌های پنهان‌کاری هواپیما را افزایش می‌دهد. با این حال، برای ماموریت‌هایی که به مهمات یا برد اضافی نیاز دارند، اف-۳۵ای می‌تواند سلاح‌ها را به صورت خارجی حمل کند، اگرچه این امر پنهان‌کاری راداری آن را کاهش می‌دهد.

یکی از ویژگی‌های کلیدی مجموعه تسلیحات اف-۳۵ای، توپ M۶۱A۲ Vulcan آن است، یک توپ چرخشی ۲۰ میلی‌متری شش لول که نرخ آتش بالایی (تا ۶۰۰۰ گلوله در دقیقه) را فراهم می‌کند. اف-۳۵ای تقریباً ۱۸۰ گلوله برای این توپ حمل می‌کند که برای نبرد نزدیک یا شلیک‌های رگباری علیه اهداف زمینی طراحی شده است.

برای نبرد‌های هوا به هوا، اف-۳۵ای به موشک AIM-۱۲۰ AMRAAM (موشک پیشرفته هوا به هوای میان‌برد) مجهز است. این موشک با رادار هدایت می‌شود و بردی تا ۱۶۰ کیلومتر دارد و آن را برای نبرد‌های فراتر از دید (BVR) بسیار مؤثر می‌کند. AIM-۹X سایدوایندر، موشکی کوتاه‌برد با هدایت مادون قرمز، برای موقعیت‌های نبرد نزدیک استفاده می‌شود و در برابر هواپیما‌های مانور دهنده دشمن بسیار مؤثر است.

از نظر مهمات هوا به زمین، اف-۳۵ای می‌تواند GBU-۳۱ JDAM (مهمات حمله مستقیم مشترک) را حمل کند. این بمب با GPS هدایت می‌شود و برای حملات دقیق علیه اهداف با ارزش بالا یا مستحکم استفاده می‌شود. علاوه بر این، این هواپیما می‌تواند از بمب‌های با قطر کوچک GBU-۳۹ (SDB) که برای اهداف دقیق و کوچک‌تر طراحی شده‌اند و همچنین AGM-۸۸ HARM (موشک ضد تشعشع پرسرعت) که به طور خاص برای هدف قرار دادن و خنثی کردن سیستم‌های دفاع هوایی دشمن، از جمله تأسیسات راداری طراحی شده‌اند، استفاده کند.

موتور جنگنده اف-۳۵ای

اف-۳۵ای از یک موتور توربوفن F۱۳۵-PW-۱۰۰ پرت‌اند ویتنی مجهز است. این موتور بسیار پیشرفته و قدرتمند اف-۳۵ای را قادر می‌سازد تا در طیف وسیعی از سرعت‌ها و ارتفاعات با حفظ راندمان سوخت عمل کند. F۱۳۵ از موتور F۱۱۹ مورد استفاده در اف-۲۲ رپتور گرفته شده است و برای برنامه JSF بهبود یافته است.

این موتور در حالت خشک خود تا ۲۸۰۰۰ پوند رانش و با پس‌سوز ۴۳۰۰۰ پوند رانش تولید می‌کند که عملکرد استثنایی را برای اف-۳۵ای هم در نبرد هوایی و هم در پرواز مافوق صوت پایدار فراهم می‌کند. حداکثر سرعت اف-۳۵ای، ۱.۶ ماخ یا تقریباً ۱۲۰۰ مایل در ساعت (۱۹۳۰ کیلومتر در ساعت) است و سقف پرواز آن بیش از ۵۰۰۰۰ فوت (۱۵۲۴۰ متر) است. برد عملیاتی این هواپیما با سوخت داخلی تقریباً ۲۲۲۰ کیلومتر (۱۳۸۰ مایل) است که برد قابل توجهی را برای ماموریت‌های رزمی و طولانی مدت فراهم می‌کند. علاوه بر این، قابلیت‌های تغییر بردار رانش اف-۳۵ای به آن اجازه می‌دهد تا به مانورپذیری برتر، به ویژه در طول درگیری‌های هوا به هوا، دست یابد.

مشخصات فنی کلی اف-۳۵ای

• نوع: جنگنده رادارگریز چندمنظوره (نوع برخاست و فرود متعارف)
• کشور‌های کاربر: ایالات متحده، بریتانیا، اسرائیل، ژاپن، کره جنوبی، نروژ، هلند، ایتالیا، استرالیا، دانمارک، بلژیک، لهستان، سنگاپور، فنلاند، کانادا، سوئیس، جمهوری چک، رومانی، یونان، آلمان
• کشور طراح: ایالات متحده (لاکهید مارتین)، با مشارکت نورثروپ گرومن، بی‌ای ئی سیستمز و پرات‌اند ویتنی
• وزن: حداکثر وزن برخاست (MTOW): ۳۱۸۰۰ کیلوگرم (۷۰۰۰۰ پوند)
• موتور: موتور توربوفن پرت‌اند ویتنی F ۱۳۵-PW-۱۰۰
• رانش: ۲۸۰۰۰ پوند (خشک) / ۴۳۰۰۰ پوند (با پس سوز)
• سرعت: حداکثر سرعت: ۱.۶ ماخ (حدود ۱۲۰۰ مایل در ساعت یا ۱۹۳۰ کیلومتر در ساعت)
• برد| شعاع عملیاتی: ۱۳۸۰ مایل (۲۲۲۰ کیلومتر) /  حداکثر برد: تقریباً ۲۲۸۰ مایل (۳۶۷۰ کیلومتر)
• ابعاد| طول: ۱۵.۷ متر؛ ارتفاع: ۴.۴ متر؛ طول بال: ۱۰.۷ متر