مشخصات ماروت؛ جنگنده-بمب‌افکن مافوق صوت هند

رویداد۲۴| حسین فلاحی: نیروی هوایی هند (IAF) در مقایسه با قدرت‌های بزرگ جهان، تاریخچه نسبتاً جوانی دارد. با این حال این کشور گام‌هایی در جهت حمایت از صنعت نظامی بومی خود برای تبدیل به یک قدرت نظامی جهانی خودکفا برداشته است.

تاریخچه طراحی ماروت

ساخت هال اچ‌اف-۲۴ ماروت (HAL HF-۲۴ Marut)، یا روح طوفان، اولین جنگنده جت هند، در راستای این تلاش‌ها بوده است. طراحی این هواپیما توسط مهندس هوانوردی مشهور آلمانی، کورت تانک (خالق جنگنده پیستونی کلاسیک فوک ولف-۱۹۰در به جنگ جهانی دوم) رهبری شد و مهندسی هندی از هندوستان ایرکرافت لیمیتد (Hindustan Aircraft Limited)، در آن مشارکت داشت.

با وجود ماهیت امیدوارکننده‌ ماروت، تنها ۱۴۷ فروند از آن تکمیل شد و این هواپیما برای مدت کوتاهی در خدمت بود. فعالیت این جنگنده در دهه ۱۹۶۰ آغاز شد و در سال ۱۹۸۵ از خدمت در خط مقدم بازنشسته شد. این هواپیما فقط در خدمت نیروی هوایی هند بود و صادر نشد.

سال‌ها پس از پایان جنگ جهانی دوم (۱۹۳۹-۱۹۴۵) و در نهایت کسب استقلال از پادشاهی بریتانیا، ستاد نیروی هوایی هند شروع به کار بر روی یک پروژه جنگنده جت کرد که به این کشور شکل جدیدی از استقلال  و رهایی از وابستگی نظامی به خارج از کشور را می‌داد.

بیشتر بخوانید: مشخصات جنگنده رهگیر اف-۱۰۶

 این وزارتخانه با توجه به تجربه کم یا بهتر بگوییم فقدان تجربه در توسعه توربوجت، کورت والدمار تانک (Kurt Waldemar Tank)، مهندس هوانوردی و طراح جنگنده مشهور آلمانی را استخدام کرد. در این پروژه، تانک با توجه به تجربیات به دست آمده در طول و پس از جنگ جهانی، شروع به ساخت هواپیمایی با طرح‌های جت با بال‌های کج‌شده کرد. در کنار تخصص او، حدود دوازده مهندس آلمانی دیگر نیز به این جمع پیوستند و برای کمک به این پروژه چالش‌برانگیز به هند نقل مکان کردند.

مهندس تانک پیش از ورود به هند، به همراه تیمش در آرژانتین مشغول به کار بود تا یک هواپیمای جنگی جدید با بال‌های متمایل به عقب و موتور جت برای ارتش آرژانتین طراحی کند. یکی از طرح‌های مفهومی، FMA IA-۴۳ Pulqui بود که فرم جنگنده کلاسیک دهه ۱۹۵۰ را داشت. با وجود اولین پرواز این هواپیمای آرژانتینی در ۲۷ ژوئن ۱۹۵۰، تنها پنج فروند از آن تکمیل شد و طرح تا پایان به جایی نرسید.

توسعه ماورت

کار طراحی این جنگنده هندی با قابلیت پرواز در تمام شرایط آب و هوایی و سرعت ۲ ماخ در سال ۱۹۵۷ آغاز شد. "ایکس-۲۴۱" به عنوان یک گلایدر تحقیقاتی در مقیاس کامل توسعه داده شد تا با هزینه کم، کارایی این طرح مفهومی را به اثبات برساند. اولین پرواز در ۳ آوریل ۱۹۵۹ انجام شد و بیش از ۸۵ پرواز دیگر نیز پس از آن انجام شد تا اینکه نقص در چرخ دماغه منجر به فرود اضطراری شد. 

یک نمونه اولیه کاملاً عملیاتی در ۱۷ ژوئن ۱۹۶۱ به آسمان  پرواز کرد. این جت دارای دو موتور توربوجت با نیروی رانش تقریباً ۵۰۰۰ پوند برای هر کدام، طراحی تک سرنشین و بال‌های مایل در پایین در امتداد بدنه استوانه‌ای ساده بود. واحد دم دارای یک باله عمودی واحد با آسانسور‌های نصب شده در پایین در امتداد طرفین بدنه بود.

این طرح با نام "ماروت" توسعه یافت و در سال ۱۹۶۷ در مدل نوع ۱ وارد خدمت شد. از آنجایی که دولت هند برنامه هسته‌ای بومی خود را پیش می‌برد، نصب موتور‌های نویدبخش‌تر از سوی تأمین‌کنندگان خارجی محدود شد و نوع ۱ مجبور شد از دو موتور توربوجت بریتانیایی سری بریستول سیدلی اورفوس ۷۰۳ با رانش ۴۸۵۰ پوند برای هر کدام استفاده کند که حداکثر سرعت به ۶۹۰ مایل در ساعت با شعاع عملیاتی ۲۴۵ مایل و سقف پروازی۴۵۱۰۰ فوت رسید. انتخاب اجباری توربوجت اورفوس برای همیشه قابلیت‌های رزمی ماروت را به عنوان یک جنگنده خط مقدم محدود کرد و نقش آن را به عنوان یک جنگنده-بمب‌افکن/سکوی ضربتی تغییر داد.

تسلیحات جنگنده ماروت

تسلیحات استاندارد ماروت شامل ۴ توپ ۳۰ میلی‌متری آدن با ۱۲۰ گلوله برای هر توپ بود. یک بسته راکت جمع‌شونده با راکت‌های ۵۰ در ۶۸ میلی‌متری (۲.۶۸ اینچ) نیز به مجموعه تسلیحات ماروت اضافه شد و چهار جایگاه حمل مهمات زیر بال برای حمل تا ۴۰۰۰ پوند مهمات خارجی - عمدتاً بمب‌های معمولی و غلاف‌های راکت وجود داشت.

 پیشرانه ماروت

جنگنده مدل ۱ای یک هواپیمای پیش‌تولید اولیه بود که به موتور‌های پس‌سوز بریستول سیدلی اورفوس Bristol Siddeley Orpheus ۷۰۳) ۷۰۳) مجهز شده بود که هر کدام تا ۵۷۲۰ پوند رانش تولید می‌کردند، اما به تولید انبوه نرسید. مدل ۱ بی ایکس به عنوان یک بستر آزمایشی برای موتور توربوجت براندر ئی -۳۰۰ مصری استفاده شد. مدل ۱آر دو ماروت تولیدی بودند که به ۲ موتور پس‌سوزبریستول سیدلی اورفوس ۷۰۳ با رانش ۵۷۲۰ پوند مجهز شده بودند.

مدل ۲ یک نوع جنگنده پیشنهادی ماروت با دو موتور رولز-رویس توربومکا آدور (Rolls-Royce Turbomeca Adour) بود؛ اگرچه این مدل نیز هرگز به عنوان یک جنگنده تولیدی به تولید نرسید. اولین جنگنده بومی هند، در دوره‌ای که سایر جنگنده‌های جهانی بسیار پیشرفته‌تر بودند، انتظارات کلی را برآورده نکرد.

در سال ۱۹۷۵، تیراژ تولید ماروت به مرز صد فروند (۱۰۰ فروند) رسید، اما این خط تولید با استاندارد‌های مدرن آن زمان به طرز اسفناکی فاصله داشت. ماروت، حداقل تجربه بسیار ارزشمندی را در دنیای هوانوردی نظامی، از مفهوم و طراحی گرفته تا توسعه و تولید سیستم‌های مرتبط و موتور‌ها در اختیار هوانوردی هند قرار داد و به ابتکارات آن برای آینده کمک کرد.

مشخصات فنی کلی ماروت

• نوع: هواپیمای جنگنده-بمب‌افکن مافوق صوت
• کشور طراح: هند
• شرکت سازنده: هال
• حداکثر سرعت: ۶۹۰ مایل
• برد عملیاتی: ۲۴۵ مایل
• سقط پرواز: ۴۵۱۰۰ فوت
• موتور: توربوجت اورفوس