زندگینامه حضرت زهرا بانوی استوار

رویداد۲۴ محمد آیتی: حضرت زهرا (س) در بین مسلمانان، برترین مقام زن را در همه ادوار در جهان دارد. حضرت محمد (ص)، حضرت زهرا (س) را اولین و آخرین سرور زنان در تمام دنیا معرفی کرده است.

حضرت زهرا (س) یکی از پنج نفر آل عبا است که نسل پیامبر (ص) را ادامه دادند.

تولد حضرت فاطمه زهرا 

حضرت فاطمه الزهرا (س) در سال پنجم پس از بعثت و در روز ۲۰ جمادی‌الثانی در مکه چشم به جهان گشودند.

پدر و مادر حضرت فاطمه زهرا

نام پدر حضرت زهرا (س)، محمد بن عبدالله (ص)، خاتم پیامبران الهی و برترین مخلوق خداوند است. مادر حضرت زهرا (س)، خدیجه دختر خویلد، از زنان بزرگ و پاکدامن قریش و نخستین بانوی مسلمان در اسلام است که تمام ثروت خود را در راه اسلام خرج کرد.

القاب حضرت زهرا چیست؟

نام مبارک ایشان، فاطمه (ع) و القابی همچون زهرا، صدیقه، طاهره، مبارکه، بتول، راضیه و مرضیه ذکر شده است. فاطمه، در لغت به معنی بریده‌شده و جداشده است. براساس احادیث نبوی، علت این نام‌گذاری به این خاطر است که پیروان حضرت فاطمه (ع) به سبب او، از آتش دوزخ بریده، جدا شده و برکنارند.

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «من نام دخترم را فاطمه علیها السلام گذاشتم؛ زیرا خدای عزوجل فاطمه علیها السلام و هر کس که او را دوست دارد، از آتش دوزخ دور نگه داشته است».

بیشتر بخوانید: راوی حدیث کسا کیست؟

حضرت فاطمه (س) در مکه به مدت هشت سال در راه پیشرفت اسلام و حمایت از پدر در برابر آزار کفار و مشرکان و منافقان تلاش کرد. ایشان در دره شعب ابوطالب، در کنار پدر آزار و اذیت‌های شرکان را تحمل کرده و موجب تسلی خاطر پیامبر بودند.

حضرت زهرا (س) همیشه احترام بالایی برای پیامبر (ص) قائل بودند، با اینکه روابط آن‌ها سراسر محبت، صمیمیت، عشق و دوستی بود، اما مانع از احترام و تواضع ایشان نسبت به پیامبر (ص) نمی‌شد. از این‌رو، حضرت فاطمه (س) پدر را «یا رسول الله» خطاب می‌کردند.

جایگاه حضرت زهرا در اسلام

حضرت فاطمه (س) جایگاه و منزلت بسیاری رفیع و بالایی در اسلام دارد و به ویژگی‌های متعددی شناخته شده است. دوازده امام بزرگوار شیعه (ع) از نسل حضرت زهرا (س) هستند. سوره و آیاتی از قرآن کریم مانند سوره کوثر، سوره انسان، آیه تطهیر و آیه مودت در حق آن حضرت (س) و همسر و فرزندانش نازل شده است.

ویژگی‌های اخلاقی حضرت زهرا 

*پارسایی و قناعت به مال اندک و امکاناتی ناچیز، در عین امکان بهره‌مندی از بالاترین امکانات

*انفاق و ایثار فراوان در اشیای مورد علاقه و نیاز خویش

*عبادت خالصانه و نیایش به درگاه باری تعالی

*تبلور حیا و عفت

*الگوی کامل پوشش و حجاب اسلامی

*علم و دانش گسترده

ازدواج حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع)

یکی از مهمترین قسمت‌های زندگی حضرت زهرا (س)، ازدواج با حضرت علی(ع)، امام اول شیعیان بود. شماری از بزرگان قریش که زودتر از دیگران اسلام آورده بودند یا از قدرت مالی مناسبی برخوردار بودند به خواستگاری فاطمه (س) رفتند. از این‌رو، پیامبر (ص) در پاسخ به درخواست آنان می‌فرمود: «ازدواج فاطمه امری آسمانی است و نیازمند حکم الهی است.» مسئله مهم در ازدواج این دو نفر، علاوه بر مهر و عطوفت، آرامش و تربیت؛ ایمان و تقوا و حفظ دین بود. قرار بود از محفل ساده و بی‌آلایش آن‌ها، هر لحظه نوری به خواست و اذن خداوند به عرش بلند شود و عرش را نورانی کند.

مهریه حضرت زهرا چقدر بود؟

مهر حضرت فاطمه زهرا (س) بهایی بود که حضرت علی (ع) با فروختن زره خود پرداخت کرد.

اسامی فرزندان حضرت زهرا 

حاصل ازدواج حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع)، فرزندهایی به نام حسن، حسین، زینب، ام‌کلثوم و محسن (که در جریان وقایع پس از وفات پیامبر (ص) سقط شد)، بود.

همسرداری و تربیت فرزندان توسط حضرت زهرا 

همسرداری زن به قدری دارای اهمیت است که حضرت علی (ع) می‌فرماید: جهاد زن، خوب شوهرداری کردن است. حضرت زهرا (س) با آن همه ویژگی برجسته، همسری نیکو و مطیع برای امیر مومنان علی (ع) بود.

 سیره رفتار حضرت زهرا (س) با فرزندان خود، الگویی صحیح برای تربیت صحیح فرزندان است. ایشان با احترام فرزندان خود را مورد خطاب قرار داده و در نتیجه از سوی آن‌ها نیز احترام می‌دیدند. حضرت زهرا (س) در آموزش، تربیت دینی و اخلاقی فرزندان خود تلاش بسیاری به خرج دادند.

در حدیث شریف کساء حضرت زهرا (س) در پاسخ سلام فرزند خود امام حسن (ع) می‌فرماید: سلام برتو ای نور دیده‌ام و میوه دلم. و در پاسخ سلام امام حسین (ع) می‌فرماید: سلام بر تو ای فرزند من و ای نور دیده‌ام و میوه دلم. همچنین حضرت زهرا (س) فرزندان خود را همیشه برای یادگیری و تعلیم و تزکیه آماده می‌کرد.

حضرت زهرا زنی ساده‌زیست

منابع شیعه و سنی نقل کرده‌‌اند، امیرمؤمنان و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین (ع) و خادمه آنان «فضه» طبق نذری که کرده بودند سه روز، روزه گرفتند. شب اول هنگام افطار، فقیری در زد، حضرت علی (ع) افطار خود را به او داد. سایرین نیز به او اقتدا کرده و افطار خود را به فقیر دادند و با آب افطار کردند. شب دوم، یتیمی در زد و باز افطار خود را به او دادند. شب سوم نیز اسیری آمد و چیزی طلبید، این بار نیز افطار خود را به او دادند. آن‌گاه از سوی خدای متعال سوره «انسان» نازل شد. و در این سوره، آیه زیر اشاره به ایثار و انفاق آن بزرگواران دارد. (مناقب شهر آشوب، ج ۳، ص ۱۴۷ و ۱۴۸، منتهی الامال، ص ۶۸ در ذکر وقایع سال دوم) «ویطْعمون الطّعام علیٰ حبّه مسْکینًا ویتیمًا وأسیرًا» (سوره انسان، آیه ۸) ترجمه آیه: و غذا را در عین دوست داشتنش، به مسکین و یتیم و اسیر انفاق می‌کنند.

ماجرای غصب فدک

پس از ماجرای سقیفه و غصب خلافت، از نخستین اقدام‌های خلیفه این بود که فدک را از تصرف زهرا (س) و امیرالمومینین (ع) خارج کند. بدین ترتیب، ابوبکر دستور داد تا عوامل و کارگران آن حضرت را از فدک اخراج کردند و آن را به بیت‌المال ملحق کردند. حضرت زهرا (س) در جریان غصب فدک و دفاع از خلافت امیرالمومنین (ع) خطبه‌ای خواند که به خطبه فدکیه معروف است.

حضور فعال و اجتماعی حضرت زهرا 

حضرت زهرا (س) تا حد ممکن از حضور در انظار عمومی پرهیز می‌کرد، اما در صورت لزوم و مواقع حساس، مسئولیت خود را انجام می‌داد. در روایات تاریخی آمده است که: در غزوه احد هنگامی که حضرت زهرا (س) چهره پر از خون پدر را مشاهده کردند، خون‌ها را از رخسار پدر، پاک کردند، در حالی که امیر مومنان (ع) با سپر خویش آب می‌ریختند و فاطمه (س) را یاری می‌کردند. آن حضرت چون دید جریان آب و شست‌وشو، خون‌ریزی را بیشتر می‌کند به همین جهت در پی چاره‌اندیشی خویش، تکه حصیری آورد و آن را با شرایط خاصی سوزانید و خاکسترش را بر روی زخم‌ها نهاد تا خون باز ایستد و چنین شد که خون بند آمد.

حضرت فاطمه (س) در غزوه احزاب برای امیرالمومنین (ع) و رسول خدا (ص) نان و غذا می‌برد. حضرت زهرا (س) در فتح مکه نیز حضور داشته و به پدر و همسرشان کمک می‌کردند. همچنین در جریان بیعت زنان مشرک با پیامبر نیز حاضر بودند.

عیادت از حضرت زهرا هنگام بیماری

بنابر روایات بسیار، حضرت زهرا (س) تنها ۹۵ روز پس از رسول خدا در این دنیا زندگی کردند. ایشان بر اثر شدت ضربه‌ای که در هجوم به خانه‌اش وارد شده بود در بستر بیماری افتاد. ایشان در آن زمان، حضرت محسن (ع) را باردار بود، اما به دلیل این اتفاق، فرزند خود را از دست داد.

در این ایام، ابوبکر و عمر درخواست ملاقات ایشان را کرده و از حضرت علی (ع) خواستند که وساطت کند. حضرت زهرا (س) در ابتدا مخالف حضور آن‌ها بود، اما سرانجام رضایت داد و در برابر آنها این کلام پیامبر اکرم (ص) را که فرموده بود: خدا و ملائکه را شاهد و گواه می‌گیرم که شما دو نفر مرا به غضب آوردید و رضایت مرا فراهم نکردید، اگر پیغمبر (ص) را ملاقات کنم از شما شکایت خواهم کرد.

حضرت فاطمه (س) مرتب می فرمود: «و الله لادعونّ الله علیک عند کلّ صلوة اصلّیها». به خدا قسم در هر نمازی که می‌خوانم تو (ابوبکر) را نفرین می‌کنم.

شهادت حضرت زهرا 

حضرت زهرا (س) که مدتی بر اثر ظلم‌هایی که بر ایشان وارد شده بود در بستر بیماری بودند، سرانجام در روز سوم جمادی‌الثانی سال یازدهم هجری به شهادت رسیدند. البته در مورد تاریخ دقیق شهادت ایشان اختلاف وجود دارد، اما مشهورترین نقل قول، این است که حضرت زهرا (س) تنها ۹۵ روز پس از رحلت رسول خدا در این دنیا زندگی کرده و در ۱۸ سالگی به شهادت رسیدند.