شایعه افزایش قیمت بنزین و رونق دوباره خرید و فروش کار‌های سوخت

رویداد۲۴ زمانی که زمزمه راه‌اندازی دوباره کارت‌های سوخت در کشور بر سر زبان‌ها افتاده بود، بار دیگر خبر خرید و فروش این کارت‌ها نیز شنیده شد. برخی کارشناسان با استناد به تجربه قبلی استفاده از کارت سوخت، این هشدار را به دولت داده بودند که پیش از هر گونه اقدامی، راه‌های سوءاستفاده از این اقدام بسته شود، با اینهمه به نظر می‌رسد چنین هشداری بی‌اثر مانده و از هماکنون باید منتظر قاچاق بنزین از طریق خرید کارت‌های سوخت بود.

در این میان آنچه جذابیت قاچاق سوخت را بیشتر کرده، تغییر نرخ ارز در کشور بوده است؛ بدین ترتیب اقدامات اولیه خرید و فروش کارت سوخت که ابتدا در بخش‌هایی از استان‌های مرزی کشور وجود داشت، حالا به پایتخت هم رسیده است. دلالان سوخت با این تصور که در آینده هر احتمالی برای تغییر قیمت بنزین و نحوه سهمیه‌بندی وجود دارد، به دنبال خرید کارت‌های سوخت هستند.

مشاهدات خبرنگار رویداد۲۴ حاکی است که در برخی جایگاه‌ها، موضوع خرید کارت سوخت داغ بوده است. یکی از کارکنان جایگاه‌های پمپ بنزین در تهران می‌گوید: در روزهایی که خبر افزایش قیمت بنزین وجود داشت، اقدام به خرید کارت سوخت کرده و هر کارت را با قیمت ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان خریداری کرده است.

به گفته او، قرار بوده این کارت‌ها را به یکی از واسطه‌هایش در یک شهر مرزی برساند. آنگونه که این فرد می‌گوید، به جز افراد دیگری هم مشغول جمع کردن کارت‌های سوخت بوده‌اند و یکی از نمایشگاه‌های خودرو، ۳۰ کارت سوخت به او فروخته است. آن زمان قرار بود همه کارت‌ها را جمع کنیم و با هم به سیستان و بلوچستان بفرستیم.

برای پیگیری این ماجرا با یک عضو اتحادیه جایگاه‌داران تماس گرفتیم، او توضیح داد که پیش از طرح شایعه افزایش قیمت بنزین، خبرهایی به گوش دلالان سوخت رسیده بود و آنها کارت‌ها را با رقم ۱۵۰ هزار تومان از افراد معمولی خریداری می‌کردند و هر کدام را تا ۵۰۰ هزار تومان می‌فروختند.

به گفته این عضو اتحادیه جایگاه‌داران سوخت، در شرایط غیر طبیعی و در وضعیتی که اخبار نامشخص شنیده می‌شود، اینگونه اقدامات صورت می‌گیرد و پیش از این هم کارت‌های سوخت قابل استفاده بود، خرید و فروش صورت می‌گرفت.

کارشناسان نفتی معتقدند «اگر دولت با هدف از بین بردن جذابیت قاچاق به دنبال افزایش نرخ سوخت است، باید قیمت گذاری را به نرخ فوب خلیج فارس انجام دهد»، طبیعی است با توجه به زیرساخت‌های حمل و نقلی و مواردی همچون اشتغال بالای رانندگان خودروهای شخصی، سخت بتوان مردم را به استفاده کمتر از خودروهای شخصی و به تبع آن کاهش مصرف بنزین ترغیب کرد بنابراین در شرایط کنونی، بروز پیامدهایی از قبیل قاچاق سوخت چندان غیر طبیعی نیست.

قاسم ساعدی عضو کمیسیون انرژی مجلس به رویداد۲۴ گفته است: «کارت سوخت کمکی به کاهش قاچاق نمی‌کند. مگر وقتی کارت سوخت داشتیم قاچاق نداشتیم؟ ما در تولید بنزین خودکفا شدیم و به صادرات بنزین نزدیک شدیم، لذا سهمیه‌بندی برای کالایی است که نمی‌تواند جوابگوی جامعه باشد و باید آن را کنترل کرد؛ ما که می‌گوییم نه تنها خودکفا شدیم بلکه می‌توانیم صادر کنیم، پس دلیل اقدام دولت نامشخص است.»

او معتقد است: «با احیای کارت سوخت و سهمینه بندی، تنها یک عنصر واسطه ایجاد می‌شود و از آن به بعد افراد واسطه و دلال با خرید کارت سوخت افرادی که وسیله نقلیه ندارند، آن با قیمت داخلی، قاچاق می‌کنند. یعنی قاچاق از بین نمی‌رود بلکه واسطه ایجاد می‌شود.»

به گزارش رویداد۲۴ هرچند موضوع خرید و فروش کارت‌های سوخت تا اطلاع ثانونی منتفی شده است، اما باید پذیرفت که انحرافات بنزینی در کشور کم نیست؛ انحرافاتی که نه توسط مردم عادی، که توسط جریان گسترده‌تر و پرقدرت‌تر در حال انجام است. علی بختیار عضو کمیسیون انرژی مجلس، صبح امروز بحث قاچاق سوخت از پالایشگاه‌های کشور را مطرح کرد و آن را منتفی ندانسته بود، این بدان معناست که دولت برای کنترل مصرف بنزین و کاهش هزینه‌های سوبسیدی خود، بهتر است در پی قاچاقچیان عمده‌ای باشد که توانایی لوله‌کشی در کف دریا را دارند.

متوسط حجم بنزین مصرفی در کشور ۹۰ میلیون لیتر بنزین در روز است. آمارهای مختلف حاکی از قاچاق روزانه ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر است. بعید به نظر می‌رسد این حجم قاچاق با کارت‌های سوخت معمولی یا از طریق جایگاه‌ها انجام شود.